Sveitarstjórnarmál - 01.04.2003, Page 10

Ráðstefnugestir hlýða á erindi Vilhjálms Þ.
Vilhjálmssonar.
Rekstur félagslegra leiguíbúða
Sveitarfélögin bera mikla ábyrgð
Með lögum nr. 44/1998 var sveitarfélögum gefin heimild til þess að breyta félagslegum eignaríbúðum
varanlega í leiguíbúðir og stofna sérstök félög um rekstur þeirra. Reykjavíkurborg stofnaði Félagsbú-
staði hf. og nú hafa verið stofnuð fasteignafélög i Reykjanesbæ og fsafjarðarkaupstað.
Samband íslenskra sveitarfélaga gekkst
fyrir ráðstefnu um rekstur félagslegra
leiguíbúða þann 4. apríl síðastliðinn.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson formaður flutti
ítarlegt ávarp á ráðstefnunni þar sem hann
sagði meðal annars húsnæðisstefnu stjórn-
valda hafa miklu hlutverki að gegna í
mótun og framkvæmd velferðarsamfélags-
ins. Til þess að uppfylla sett markmið hús-
næðisstefnunnar þurfi bæði ríki og sveitar-
félög að koma á virkan hátt að
framkvæmd hennar. Þau beri
hvort á sinn hátt sameiginlega
ábyrgð á stefnumótun og fram-
kvæmd húsnæðisstefnunnar.
Hlutverk ríkisvaldsins sé meðal
annars að setja réttarreglur um
framkvæmd markaðrar hús-
næðisstefnu og ríkisvaldið móti stefnu og
markmið í félagslegum málefnum. Vil-
hjálmur ræddi einnig um hlutverk sveitar-
félaganna varðandi framkvæmd húsnæðis-
stefnunnar. „Sveitarfélögin standa nú á
seinni árum ekki sjálf f byggingu félags-
legs leiguhúsnæðis nema í undantekning-
artilvikum. í samræmi við lög um félags-
þjónustu sveitarfélaga bera sveitarfélögin
mikla ábyrgð á framkvæmd félagslega
leiguíbúðakerfisins, en í 45. grein laganna
segir að sveitarstjórnir skuli eftir því sem
kostur er og þörf er á tryggja framboð á
félagslegu leiguhúsnæði handa þeim fjöl-
skyldum og einstaklingum sem ekki eru á
annan hátt fær um að sjá sér fyrir húsnæði
sökum lágra launa, þungrar framfærslu-
byrðar eða annarra félagslegra aðstæðna."
Félög um rekstur leiguibuða
Árið 1998 voru gerðar verulegar breyting-
ar á lögum um félagslega eignaríbúðakerf-
ið varðandi aðkomu sveitarfélaga að þeim
málum. „Með þeim var opnaður mögu-
leiki fyrir sveitarfélögin að draga úr tengsl-
um sínum og ábyrgð við rekstur og fjár-
mögnun félagslega íbúðakerfisins. Það
sem mestu varðar er að heimilt er að fella
kaupskyldu sveitarfélaga niður hjá þeim
eigendum félagslegra eignaríbúða sem
þess óska. Þannig mun það leiða til þess
að kostnaður sveitarfélaganna af rekstri
félagslegra eignaríbúða mun minnka í
framtíðinni. Sveitarfélögunum var einnig
gefin heimild til að breyta félagslegum
eignaríbúðum varanlega í leiguíbúðir og
stofna sérstök félög um rekstur leiguíbúða
sinna," sagði Vilhjálmur.
Innlausn félagslegra leiguíbúða
Vilhjálmur ræddi nokkuð um endurskipu-
lagningu félagslega íbúðakerfisins. Hann
sagði eitt meginhlutverk Varasjóðs viðbót-
arlána hafa verið að aðstoða sveitarfélög
við að loka félagslega eignaríbúðakerfinu
og taka þátt í niðurfærslu áhvílandi lána
úr Byggingarsjóði ríkisins þegar sveitarfé-
lög selja þær út úr kerfinu og markaðsverð
þeirra hefur verið lægra en innlausnar-
verð. Varasjóður viðbótarlána var lagður
niður á síðasta ári ogVarasjóður húsnæð-
ismála stofnaður með lögum nr. 86/2002.
„Hlutverk Varasjóðs húsnæðis-
mála er mun víðtækara en
Varasjóðs viðbótarlána og er,
auk þess sem fyrr var sagt um
stuðning sjóðsins við rekstrar-
félög um leiguhúsnæði, að
leysa vanda vegna innlausnar
félagslegra íbúða, sem hag-
kvæmt er talið að taka af félagslegum hús-
næðismarkaði."
Viðbótarlánin hafa verið
hagkvæmari kostur
Almennt er álitið að viðbótarlánin hafi
verið hagkvæmari kostur en að leita út á
leigumarkaðinn. Á vegum félagsmálaráð-
herra er nú starfandi nefnd sem er að end-
urskoða alla framkvæmd viðbótarlánakerf-
isins. Nefndinni er ætlað að leggja fram
tillögur um breytingar í Ijósi fenginnar
reynslu af framkvæmd kerfisins og vænt-
anlega munu niðurstöður nefndarinnar
einnig leiða til þess að ýmsum álitamálum
verði eytt.
Fyrir ungt fólk hefur verið hagkvæmara að taka
viðbótarlán en að leita inn á leigumarkaðinn. Við-
bótarlánunum fylgir meira öryggi en ríkir á leigu-
markaði og síst meiri kostnaður.
10 —
<%>