Vikublaðið Gestur - 01.02.1956, Qupperneq 15

Það er erfitt að trúa því, að
hinn fjölhæfi og smekkvísi
leikstjóri, Indriði Waage, hafi
ekki gert sér vankantana ljósa.
En hví var ekki undinn bráður
bugur að jtví að breyta þeim?
Eða voru erfiðari hindranir i
vegi en við varð ráðið?
Var jrað máske brauðstrits-
húgsunarhátturinn, sem skip-
aði leikurunum niður í hlut-
verkin án tillits til Jress, livort
jreir réðu við hlutverkið eða
ekki? Það er anzi hætt við því,
að svo sé, jafn herfilega og
rnargir misbuðu hlutverkun-
um, svo að jafnvel nálgaðist
kærulausan gantaskap og fífls-
hátt.
Stofnun eins og jþjóðleikhús
á jafnan að geta leitað til
hinna hæfustu leikara, og
kunningsskapur eða jafnvel
klíkuskapur á ekki að skipa
öndvegið í niðurröðun hlut-
verka.
Sýningar þess eiga að standa
feti framar alþýðusýningum við
erfið skilyrði, en svo licfur
raunin sízt orðið í jressu til-
felli, jiar sem samanburður er
fenginn frá Akranesi nú fyrir
skemmstu.
Haraldur Björnsson.
„Interessant“ hlutverk misheppnasl í l'úlkuninni.
ir, og viðurkenningu verður að
veita nokkrum leikenda Þjóð-
leikhússins, sem veittu nokkra
skemmtun og sýndu Iit á jrví að
þeir vissu, hvað þeir voru að
gera.
Þar ber fyrst að nefna Bakl-
vin Halldórsson í hlutverki
Hallvarðs, málóða ferðalangs-
ins, sem lyfti hulu hversdags-
Ieikans og veitti innsýn í furðu-
sagnir umheimsins og leysti
hlutverkið hressilega af hendi.
Rúrik Haraldsson var og
skemmtilegur í litlu hlutverki
Framh. á hls. 18.
,,Ef dramatisk konst á ekki að verða til
tómrar, ef ekki tvíræðrar skemmtunar, ef
hún á að verða list, sem mentar, fegrar og
fullkomnar þjóðlífið — eins og öll konst á
að gera — þá verða menn að læra að leika
sitt egið þjóðlíf
Matth. Jochumsson.
Þjóðólfur, 26. febrúar 1879.
)G KONA ttt
LEIKRITSFORMI í ÞJÓDLEIKHÚSINU
MAÐUR OG KONA, skáld-
saga Jóns l'horodsens, bregð-
ur upp ljóslifandi myndum af
- kynlegum kvistum, og venju-
legu fólki, eins og jtað gerðist
um miðja síðustu öld. Sjálf-
sagt hefur höfundurinn Jrekkt
flestar manngerðirnar eða all-
ar, átt samskipti við Jrær, og
því mótað þær margar eftir
kynnum sínum af þeim, og
hugarfari sinu til þeirra. Þess-
ar man'ngerðir eru svo skýrt
upp dregnar, að jrær hala fest
rætur í hugum manna sem
raunverulegar, lifandi verur,
og orð þeirra og hættir gengið
í sögusögnum fyrir hnittni, af-
káraskap eða festu.
í leikritinu, sem jreir frænd-
urnir Emil Thoroddsen og
Indriði Waage sömdu upp úr
sögunni, er helztu kjarnyrð-
unurn saman safnað og mann-
gerðirnar látnar halda sínum
sérkennum. Því ætti leikurun-
um, sem hlutverkin takast á
hendur, að veitast auðvelt að
breyta í einu og öllu eftir
,,forskriftinni“, sem sagan gef-
ur þeim. Eða hefði Lárus Páls-
son vakið jafnmikla aðdáun í
hlutverki Jóns Grindvíkings, ef
hann hefði farið að breyta
manngerðinni frá „forskrift“
Kiljans í íslandsklukkunni?
En nú bregður svo við, að í
meðförum leikara Þjóðleik-
hússins cimir sáralítið eftir af
þeim manngerðum, sent Jón
Thoroddsen brá upp í sögu
sinni, og öll er túlkun þeirra
á þann veg, að áhorfandanum
finnst hann helzt vera stadd-
ur nteðal íbúa á Marz, svo
fjarlæg er túlkunin hugmynd-
um hans.
Það skal viðurkennt, að
sumt í leikritinu, sem og sög-
unni, er dregið sterkari litum
en raunverulegt má teljast. En
er þetta ekki einmitt svipmót-
ið, sem orsakað hefur geysi-
vinsældir bókarinnar og síðan
leikritsins? Og er rétt að kasta
því svipmóti fyrir borð, en
bregða leikritinu hins vegar í
búning tindilfætts tepruskap-
ar, sem svo margir leikarar
okkar, sérstaklega jreir, sem er-
lendis liafa numið, hafa tamið
sér? Nei, því fer fjarri, og þá
er alvara á ferðum með stofn-
un, sem skyldi vera allra stofn-
ana þjóðlegust.
„Fátt er þó svo með öllu-------------------------------------------------------------------
illt ...“, eins og máltækið seg- GESTUR — 15