SunnudagsMogginn - 18.03.2012, Page 45

18. mars 2012 45
Lesbók
Fullorðnir lesa oft bækursem þeir hafa litlaánægju af og ljúka viðþær eingöngu vegna
þess að þeir höfðu frétt það ein-
hvers staðar, sennilega frá gagn-
rýnendum, að bækurnar væru
frábærar og að þær þyrftu allir
að lesa. Hin fullorðna manneskja
hélt að sambandsleysi sitt við
viðkomandi bók stafaði af eigin
heimsku, hélt því áfram að lesa
og þorði ekki að segja neinum frá
þeirri skoðun sinni að bókin
væri hundleiðinleg. Börn og
unglingar eru ekki svona snobb-
uð. Ef þeim leiðist bók þá geispa
þau og yfir þau færist mikill
mæðusvipur og svo andvarpa
þau: Mér
finnst
þetta svo
leiðinlegt!
Svo flýja
þau frá
bókinni.
Og láta sig
engu varða
þótt for-
eldrar
þeirra og
kennarar
segi
áminn-
andi: Þetta
getur ekki
verið leið-
inleg bók, hún hefur fengið svo
góða dóma!
Besta leiðin til að laða börn og
unglinga að bókum er að fá þeim
skemmtilegt lesefni í hendur.
Hungurleikarnir eftir Suzanne
Collins er dæmi um slíka bók.
Bókin hefur slegið í gegn víða
um heim. Ungt fólk hrífst af
henni og fullorðnir lesa hana af
næstum því sama ákafa. Bókin er
komin á metsölulista hér á landi,
eins og hún á skilið, og þeir sem
lesa hana bíða alveg örugglega
óþreyjufullir eftir framhalds-
bókunum tveimur.
Hungurleikarnir er hröð,
spennandi, óvænt, hugvits-
samleg og alveg óskaplega
skemmtileg. Í henni er fjallað
um ógnir í alræðisríki þar sem
mannslíf eru lítils virði, og það
getur sannarlega verið lífs-
hættulegt að vera unglingur. Að
því kemst hin þrautseiga að-
alpersóna bókarinnar, Katniss. Í
þessari vinsælu bók tvinnast
saman spenna og góður boð-
skapur. Þetta er hinn eilífi boð-
skapur um mikilvægi réttlætis
og samkenndar. Það er gott að
slíkur boðskapur sé í verki sem
nær gríðarlegum vinsældum hjá
unglingum.
Ung-
linga-
hasar
’
Bókin
hefur
slegið í
gegn víða
um heim.
Ungt fólk
hrífst af
henni og
fullorðnir
lesa hana af
næstum því
sama ákafa.
Orðanna
hljóðan
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
K
itty Genovese var myrt
með hrottalegum hætti
í Queens í New York
árið 1964. Tveimur
vikum síðar var morðinu slegið
upp á forsíðu The New York
Times undir fyrirsögninni „38
sáu morðið en hringdu ekki á
lögreglu“. Morðið þótti bera
vitni firringunni í steinsteypu-
frumskógi stórborgarinnar og
varð til hugtakið Genovese-
heilkennið til að lýsa þeim, sem
verða vitni að náunganum í neyð
án þess að koma til hjálpar.
Morðið á Genovese er efnivið-
urinn í bókinni Góðir grannar
eftir Ryan David Jahn. Þar heitir
fórnarlambið Katrina Marino,
sem líkt og Genovese er á leið
heim af næturvakt á bar þegar
ráðist er á hana fyrir utan fjöl-
býlishúsið, sem hún býr í. Fjöldi
manns verður vitni að árásinni
út um glugga, en enginn gerir
neitt. Hver og einn er upptekinn
af sínum veruleika og lætur log-
andi ljós í gluggum nágrannanna
telja sér trú um að einhver annar
muni hringja á lögreglu.
Jahn notar árásina til að flétta
saman frásögn af örlögum vitn-
anna. Í einni íbúðinni er ungur
maður fastur yfir veikri móður
sinni og vill óþreyjufullur kom-
ast út í heim, í annarri verður
uppgjör í kjölfar makaskipta-
samkvæmis, þeirri þriðju takast
ástir karla og hinni fjórðu er
dreggjum dauðs hjónabands
skolað niður án þess að óp fórn-
arlambsins fyrir utan nái að
skera í gegnum sjálfhverfuna.
Góðir grannar er reyfari. Jahn
gerir sér ekki far um að kafa ofan
í ástæður þess að hinir „góðu“
grannar aðhafast ekkert, taka af
og til eftir atburðarásinni fyrir
utan gluggann, en halda einfald-
lega sínu striki. Að vissu leyti er
Góðir grannar eins og safn smá-
sagna, sem eiga snertiflöt í árás-
inni á Marino. Honum tekst
meira að segja að bæta við fundi
sjúkraflutningamanns við óvætt
úr fortíðinni sem hefur lent í bíl-
slysi og skuggalegri reynslu
blökkumanns, sem kemst í kast
við spilltan laganna vörð.
Eins og ráða má af þessari
upptalningu er hvergi dauður
punktur í þessari listilega flétt-
uðu sögu. Jahn tekst með mikilli
útsjónarsemi að láta örlög per-
sónanna snertast með beinum
og óbeinum hætti þannig að úr
verður samfelld heild, en ekki
safn af sögubrotum.
Því má síðan bæta við án þess
að það komi sögunni við að síðar
kom í ljós að upprunalega lýs-
ingin á morðinu á Genovese átti
ekki við rök að styðjast. Færri
sáu árásina á hana en uppruna-
lega kom fram. Banamaður
Genovese veittist að henni og
stakk hana hnífi en lét sig síðan
hverfa og þegar hún hélt leiðar
sinnar héldu nágrannarnir að
allt væri afstaðið. Árásarmað-
urinn sneri síðan aftur, en þá var
Genovese komin í hvarf. Hann
stakk hana ítrekað og nauðgaði
henni. Genovese lést í sjúkrabíl á
leiðinni á sjúkrahús.
Kemur mér
ekki við
Bækur
Góðir grannar
bbbbn
Eftir Ryan David Jahn. Bjarni Jónsson
þýddi og Bjartur gefur út. 260 bls.
Bandaríski rithöfundurinn Ryan
David Jahn skrifaði Góða granna.
Karl Blöndal
Verið
velkomin
LISTASAFN ÍSLANDS
Söfn • Setur • Sýningar
RÚRÍ
YFIRLITSSÝNING
3.3. - 6.5. 2012
PanOra-laugardagsfyrirlestrar kl. 13
Pétur Thomsen og Regin W. Dalsgaard fjalla um verk sín
og nýtingu náttúruauðlinda.
SUNNUDAGSLEIÐSÖGN í fylgd safnstjóra kl. 14
Halldór Björn Runólfsson safnstjóri.
SÚPUBARINN, 2. hæð. Hollt og gott allan daginn!
Fríkirkjuvegi 7, 101 Reykjavík, sími 515 9600,
OPIÐ daglega kl. 11-17, lokað mánudaga.
Allir velkomnir! www.listasafn.is
ÞJÓÐMENNINGARHÚSIÐ
Þúsund ár - fjölbreytt verk úr safneign Listasafns Íslands
frá 19. öld til nútímans. Fyrsti áfangi nýrrar grunnsýningar
um þróun íslenskrar myndlistar.
„Óskabarn – Æskan og Jón Sigurðsson“
Sýning um æsku og lífsstarf þjóðhetjunnar,
undirbúin í samvinnu við Afmælisnefnd Jóns Sigurðssonar.
Sýningin höfðar sérstaklega til barna og ungs fólks á skólaaldri.
Áhugaverður viðburður fyrir alla fjölskylduna.
Handritin – Saga þeirra og hlutverk um aldir.
ÞJÓÐMENNINGARHÚSIÐ, Hverfisgötu 15, Reykjavík
Opið daglega kl. 11.00-17.00. www.thjodmenning.is
Listasafn Reykjanesbæjar
Á BÓNDADAG
– A Farmer´s Day Feast
Aðalheiður S. Eysteinsdóttir
20. janúar– 18. mars
Byggðasafn Reykjanesbæjar
Bátasafn Gríms Karlssonar
Opið virka daga 12.00-17.00
helgar 13.00-17.00
Aðgangur ókeypis
reykjanesbaer.is/listasafn
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS
Málþing um Sigurð málara laugadaginn 17. mars kl. 10-15:45
Sunnudagsleiðsögn 18. mars kl. 14:00:
Inga Lára Baldvinsdóttir leiðir gesti um sýninguna
Hjálmar R. Bárðarson í svarthvítu
Tveir fyrir einn af aðgangseyri sunnudaginn 18. mars
Fjölbreyttar sýningar:
Hjálmar R. Bárðarson í svarthvítu
TÍZKA – kjólar og korselett
Handaverk frú Magneu Þorkelsdóttur
Þjóð verður til – menning og samfélag í 1200 ár
Einvígi aldarinnar. Fischer og Spassky – 40 ár
Spennandi safnbúð og Kaffitár
Þjóðminjasafn Íslands, Suðurgötu 41, s. 530 2200,
www.thjodminjasafn.is, thjodminjasafn@thjodminjasafn.is
Opið þriðjudaga-sunnudaga kl. 11-17. Lokað á mánudögum
Rætur
Samtímaskartgripahönnun
Laugardaginn 17. mars kl. 15
– Leiðsögn
Guðbjörg Ingvarsdóttir
Undanfari
Sigurður Guðjónsson
Opið 12-17, fim. 12-21, lokað þri.
www.hafnarborg.is sími 585 5790
- Aðgangur ókeypis
10. mars til 1. apríl 2012
Einar Falur Ingólfsson
SKJÓL
Ljósmyndir
Listamannaspjall sunnudaginn
18. mars kl. 15:00
Opið 13-17, nema mánudaga.
Freyjugötu 41, 101 Rvk
www.listasafnasi.is
Aðgangur ókeypis.
LISTASAFN ASÍ
SJÁLFSAGÐIR HLUTIR
(10.2.- 20.5. 2012)
HönnunarMars í næstu viku:
FINGRAMÁL
(21.3. – 20.5.)
NÝ FRÍMERKI ÍSLANDSPÓSTS
GÓA eftir Erlu Sólveigu
Óskarsdóttur (21.3. – 28.3)
Opið alla daga
nema mán. kl. 12-17.
Garðatorg 1, Garðabær
www.honnunarsafn.is
ÁSJÓNA
Verk úr safneign
Viltu teikna?
---
Pappírsævintýraheimur
Baniprosonno
---
Kaffistofa – Leskró – Barnakró
Opið fim.-sun. Kl. 12-18
AÐGANGUR ÓKEYPIS
www.listasafnarnesinga.is
Hveragerði