Morgunblaðið - 14.06.2012, Side 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. JÚNÍ 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Forystumennríkisstjórn-arinnar
halda því fram að
öllum sé sama um
hvernig þingið
hagi sínum störfum. Stein-
grímur J. Sigfússon hélt því
fram í þingræðu að íslenskur
almenningur beindi allri at-
hygli sinni að fótbolta og leiddi
löggjafarþingið hjá sér af þeim
ástæðum.
Ekki er endilega víst að
þetta sé rétt hjá formanni VG
frekar en annað. En sé svo þá
er stór þáttur í hinni lýðræð-
islegu tryggingu á bak og burt.
Löggjafarþing skal halda í
heyranda hljóði. Þingfundi má
ekki halda á bak við luktar
dyr. Það er meginregla í lýð-
ræðisþjóðfélagi. Ef þing-
störfum er hagað þannig, af
hálfu þeirra sem mestu ráða
um þau á hverjum tíma, að al-
menningur kjósi að leiða þau
hjá sér er það ígildi þess að
mikilvæg mál séu afgreidd á
lokuðum fundum. Hvar stend-
ur hin lýðræðislega krafa þá?
Önnur meginregla er sú að
sérhvert mál fái þá umræðu
sem þingsköp leyfa, en þing-
sköpum hefur á undanförnum
árum verið breytt í því skyni
að takmarka umræður um mál
nokkuð. Að þeim breytingum
hafa allir þingflokkar komið og
ekki hafa allar þær breytingar
verið til bóta.
Þrátt fyrir þær breytingar
er enn finnanlegt ákvæði í
þingsköpum um að hægt sé að
leggja til að þingið samþykki
að binda enda á tilteknar um-
ræður. Slíku ákvæði hefur ekki
verið beitt. En nú er því veifað
í hótunarskyni af fáeinum
þingmönnum stjórnarliðsins og
ekki hinum merkustu í þeim
röðum. Fróðlegt verður að
fylgjast með því hvort þeim
óvenjulegu hótunum verði
fylgt eftir. Þá yrði sett for-
dæmi sem ekki væri mikið
ómerkilegra en landsdóms-
ákæran gegn Geir H. Haarde.
Það leiðir hugann að því, að
enn hefur þingið
ekki tekið til um-
fjöllunar að setja á
laggirnar þing-
nefnd til að skoða
og eftir atvikum
undirbúa kæru samkvæmt lög-
um um ráðherraábyrgð á
hendur þeim sem forystu
höfðu í Icesavemálum og hinu
dæmalausa stjórnsýsluklúðri
varðandi sparisjóði og fjárfest-
ingarfélög í tíð núverandi rík-
isstjórnar. Er málið sem snýr
að Sparisjóðnum í Keflavík þar
hvað alvarlegast.
Vera má að einhverjum þyki
það vera í takt við lög um ráð-
herraábyrgð að hefja ekki slík-
an undirbúning fyrr en í upp-
hafi næsta kjörtímabils. En
ekki er þó endilega nauðsyn-
legt að bíða þeirra kaflaskila.
Það má ekki gleyma því að
fjölmargir stuðningsmenn nú-
verandi ríkisstjórnar lýstu því
yfir opinberlega að Geir H.
Haarde ætti að vera þakklátur
fyrir að fá að verjast ásök-
unum þingmeirihlutans fyrir
Landsdómi. Eins og bent hefur
verið á eru bæði fyrrnefnd mál
lögfræðilega miklu upplagðari
en málið var sem höfðað var
gagnvart Geir. Enda var ásök-
unum gegn honum, að einu
formsatriði undanskildu, sópað
út af borðinu af 15 landsdóms-
dómurum og tæpur meirihluti
náðist um að sakfella vegna
formsatriðisins. Úr henni var
að auki dregið með yfirlýs-
ingum dómsins og ákvörðun
hans um sakarkostnað.
Þau mál sem áður voru
nefnd og sjálfsagt er að láta
athuga með hliðsjón af lögum
um ráðherraábyrgð, m.a.
vegna þess fordæmis sem gefið
var, snúast ekki um forms-
atriði heldur um augljós og al-
varleg afglöp af hálfu ráð-
herra. Sumum stjórnarþing-
mönnum hlýtur að þykja
eðlilegt að gefa ráðherrunum
sem í hlut eiga tækifæri til að
„sanna sakleysi sitt“ eins og
þeir orðuðu það í tilviki Geirs
H. Haarde.
Núverandi stjórn-
arforysta leikur virð-
ingu þingsins illa}
Mikilvæg álitaefni
Af sérstakriumræðu umstöðu evr-
unnar og áhrif evru-
vandans á þróun
Evrópusamstarfsins
sem fram fór á Alþingi í fyrradag
má draga þá ályktun að þing-
menn geri sér almennt grein fyrir
því að Evrópusambandið er að
breytast. Þeir virðast ennfremur
gera sér grein fyrir að þessi
breyting er í átt að auknum sam-
runa með tilheyr-
andi skerðingu á
fullveldi aðildarríkj-
anna.
Þó að einstaka
þingmanni líði vel
við þá tilhugsun að Ísland færi
þessa leið er augljóst að fæstir
þeirra vilja að Ísland gerist aðili
að sambandsríki Evrópu. Og
landsmenn vilja það alls ekki.
Hvað þarf til svo að þingið sjái að
sér og dragi umsóknina til baka?
Þingmenn við-
urkenna að ESB er
að gjörbreytast}
Breytir breytingin engu?
N
ú hlaupa ungir karlmenn af
hinum ýmsu þjóðernum á
knattspyrnuvellinum og vilja
verða Evrópumeistarar með
liði sínu. Það er nóg úrval og
nokkur vandi að velja sér lið til að halda með.
Auðveldasta leiðin, en jafnframt sú aumleg-
asta, er að ákveða fyrirfram með hverjum
maður ætli að halda. Þannig heldur stór hluti
þjóðarinnar með Englendingum, alveg sama
hversu ömurlegan fótbolta liðið spilar. Við
sem tökum knattspyrnu alvarlega getum
ekki valið okkur lið á þennan hátt heldur
horfum á nokkra leiki og tökum síðan upp-
lýsta ákvörðun samkvæmt getu liðanna og
sjarma leikmanna. Sú sem þetta ritar hefur
ákveðið að halda með Rússum – og Úkra-
ínumönnum til vara. Þessi stuðningur getur þó breyst
þegar líða tekur á keppni. Það er engin ástæða til að
sýna rétttrúnað í stuðningi við knattspyrnulið. Ef menn
standa sig ekki þá lýkur stuðningi við þá. Þannig er það
líka í knattspyrnuleiknum sjálfum samanber örlög rúss-
neska leikmannsins sem skaut sjö sinnum að marki and-
stæðingsins án þess að skora. Gerum ekki lítið úr þeim
manni, hann var iðinn og reyndi stöðugt að gera sitt – en
honum mistókst alltaf. Enda kippti þjálfarinn honum
loks af leikvelli. Þarna var skólabókardæmi um það að ef
maður er í vinnu þá er ekki nóg að reyna, maður verður
að geta eitthvað, annars vísar yfirmaðurinn manni á dyr
og setur annan í verkið.
Þegar maður horfir á EM árið 2012 þá
hvarflar að manni að karlkyninu sé að hnigna.
Hér áður fyrr sást í bringuhár þegar leikmenn
fóru úr skyrtunni. Nú sést ekki stingandi strá.
Handleggir of margra leikmanna eru svo útbí-
aðir í húðflúri. Það bendir til að leikmenn séu
ekki menntaðir í andanum. Þá má finna hugg-
un í því að horfa á eldri karlmenn á vellinum,
sem eru þjálfararnir. Þjálfari Svía lítur út eins
og gáfaður háskólakennari og þjálfari Ítala er
svo áberandi glæsilega klæddur að freistandi
er að ætla að hann sé af aðalsættum. Þjálfari
Rússa er svo eins og vænta má þumbaralegur
maður sem myndi aldrei fá sér húðflúr.
Allt bendir til þess að vandasamt verði að
koma auga á flottustu lærin á EM þetta árið.
Stuttbuxurnar hafa síkkað svo mjög að erfitt
er að koma auga á þrekleg læri. Helst gerist það þegar
leikmenn meiðast eftir spark andstæðingsins og liggja
grenjandi á vellinum. Ekkert er viðbjóðslegra en karl-
maður sem grætur, sagði Nóbelsskáldið okkar, mjög
réttilega, en þá er bót í máli að þegar karlmenn á EM
meiðast á læri þá sýna þeir meidda svæðið. Á þeim
stundum horfir maður faglegum gagnrýnendaaugum á
viðkomandi læri. Stundum er lærið fremur væskilslegt,
en einstaka sinnum stenst það prófið og er svo patt-
aralegt að það er leikmanninum til mikils sóma. Læri
skipta yfirleitt ekki máli í hinu daglega amstri, en fyrir
áhorfanda á knattspyrnuleik sem gerir fagurfræðilegar
kröfur gegna þau lykilhlutverki. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Falin læri
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
V
æntingar um að „arab-
íska vorið“ hafi í för með
sér lýðræði og frelsi fara
dvínandi, þess í stað sjá
menn vaxandi ósætti og
ólgu í umræddum löndum. Búið er að
fresta kosningum í Líbíu, ofbeldis-
fullir íslamistar standa nú fyrir blóð-
ugum óeirðum í Túnis og lýðræðið í
Egyptalandi er afar brothætt.
Hryðjuverk halda áfram í Írak og
Jemen en mest athygli beinist að
Sýrlandi. Grimmdin í átökunum þar
er skelfileg, að sögn fulltrúa Samein-
uðu þjóðanna, börn gerð að mann-
legum skjöldum og þeim misþyrmt á
margvíslegan hátt.
En hvers vegna er ekki gripið
inn eins og gert var í Líbíu? Rússar
og Kínverjar munu beita neitunar-
valdi sínu í öryggisráði SÞ gegn öll-
um hernaðaraðgerðum. Ráðamenn
beggja ríkja vilja endurheimta gamla
skipulagið sem hunsað var í Líbíu og
þar áður Írak: að stjórnvöld hafi fullt
leyfi til að traðka á eigin þegnum án
afskipta annarra þjóða.
Fyrir um áratug var gerð sam-
þykkt hjá SÞ sem opnaði fyrir hern-
aðarinngrip gegn sjálfstæðum ríkj-
um þegar brotin væru þar harkalega
mannréttindi og jafnvel hætta á þjóð-
armorði. En eftir sem áður þarf að
samþykkja slíka íhlutun í öryggis-
ráðinu.
Assad verði látinn víkja
Bandaríkjamenn hafa lagt
áherslu á að Bashar al-Assad víki af
forsetastóli í Sýrlandi. En sumir
benda á að þrátt fyrir allt njóti forset-
inn mikils stuðnings meðal ýmissa
sýrlenskra hópa sem óttast að harð-
stjórn ofstækis-íslamista geti orðið
enn verri. Andrew Green, sem eitt
sinn var sendiherra Breta í Damask-
us, segir að stefna Bandaríkja-
stjórnar sé vanhugsuð, rangt sé að
persónugera þannig vandann. Assad
sé aðeins fulltrúi valdaklíkunnar sem
ráði í landinu og vafasamt að hann sé
valdamestur. Ef hann víki muni ann-
ar koma í stað hans og síst betri.
Assad er úr minnihlutaflokki
alavíta, sem margir sjía- og súnní-
múslímar líta niður á. Ekki er hægt
að útiloka að ef raunverulegt borg-
arastríð hefst og landið klofnar muni
alavítar reyna að stofna sjálfstætt
ríki á strandsvæðum þar sem þeir
eru í meirihluta. En Green og fleiri
segja að alavítar muni aldrei gefa
völdin eftir með friðsamlegum hætti.
Fawas Gerges, sem er Líbani að
uppruna og stýrir nú Mið-Austur-
landadeild LSE-háskólans í London,
segir að átökin séu farin að minna á
aðdragandann að 15 ára borgara-
stríði í Líbanon sem lauk upp úr
1990. Hættan á að baráttan gegn
Assad breytist í grimmdarlega bar-
áttu ólíkra trúarfylkinga og þjóð-
arbrota vaxi stöðugt. „Fjöldamorðin
hafa þau áhrif að spennan eykst enn,
grannar neyðast til að snúast gegn
grönnum,“ er haft eftir Gerges í Wall
Street Journal.
Nýjustu fregnir um að alræmd-
ar hrottasveitir Assad, sabiha, séu
farnar að reka úr bæjum alavíta fólk
úr röðum annarra fylkinga geti þýtt
að þær fari algerlega sínu fram, segir
Gerges. Þær hlýði ekki lengur skip-
unum stjórnvalda.
Margir spyrja hvers vegna
Rússar haldi áfram hlífiskildi yfir
Assad. En þeir líta á þessi mál í
stærra samhengi og vilja fylgja eftir
því áfalli sem Bandaríkin urðu fyrir
þegar Mubarak var steypt í Egypta-
landi. Pútín og hans menn hafa litlar
áhyggjur af voðaverkum hermanna
og vígasveita Assads. Þannig illvirki
séu fremur venja en undantekning í
Mið-Austurlöndum. En ef Assad tolli
á stólnum verði þeir búnir að tryggja
enn betur áhrif sín í landinu.
„Arabíska vorið“
gæti kafnað í blóði
AFP
Reiðir Sýrlenskir stjórnarandstæðingar með skopmynd sem sýnir Vladímír
Pútín Rússlandsforseta aðstoða Assad við að tortíma þjóðinni.
Sýrland
Tyrkland
Sádi-Arabía
Jórdanía
Ísrael
Kýpur
Írak
Egyptal.
Líbanon
Damaskus
Hamah
Homs
Houla
Rússar hafa lengi átt mikilla
fjárhagslegra og pólitískra
hagsmuna að gæta í Sýrlandi.
Jafnframt er Assad Sýrlands-
forseti aðalbandamaður sjíta-
ríkis Írana en Rússar hafa enn
meiri hagsmuna að gæta vegna
fjárfestinga þar. Ráðamenn í Te-
heran sjá að ef Assad fellur
gæti Íran einangrast mjög í Mið-
Austurlöndum.
Valdhafar Ír-
ana órólegir
ERFIÐ STAÐA ASSADS