Helgafell - 01.04.1943, Side 17

BARÐI GUÐMUNDSSON:
Uppruni íslenzkrar
skáldmenntar
IV
Skáld, Freysblót, forngripir.
Ingimundur hinn gamli sendir „Finna tvo í hamförum til íslands eftir
hlut sínum. ÞaS var Freyr og ger af silfri’*. Hluturinn hafði horfiS úr pússi
hans heima í Noregi. BreiSfirSingurinn Einar shálaglamm þáSi aS gjöf smá-
líkön tvö í mannsmynd gerS, og HallfreSur vandræSaskáld var borinn þeim
sökum, aS hann hefSi tilbeSiS þess háttar smámynd, eftir aS hann lét skírast.
Ekki eru kunnar fleiri frásagnir um smálíkön af goSum eSa mönnum. ÞaS
skiptir minnstu máli hér, hvaS líkön þessi hafa átt aS tákna, og sann-
leiksgildi sagnanna um þau er hreint aukaatriSi. Vissulega trúir því enginn,
aS Freyslíkan Ingimundar hafi borizt á vængjum vindanna frá Hevni í
Noregi til holtsins í Vatnsdal, þar sem hann byggSi síSan bæ sinn og
reisti hof Frey sínum til dýrSar. ÞaS getur einnig veriS mikiS vafamál,
hvort HallfreSur vandræSaskáld hafi nokkru sinni gengiS um meS goSa-
líkan í vasa sínum eSa Einar skálaglamm þegiS slíkar smámyndir aS gjöf.
En þegar þess er gætt, aS Ingimundur og HallfreSur voru báSir úr Vatns-
dal, verSur þaS næsta líklegt, aS sveitarmenn þar um slóSir hafi vitaS
skil á vasalíkönum af goSum. Gætum þess jafnframt, aS eigendur allra
smámyndanna, sem frá er greint, voru vafalítiS frjósemisdýrkendur. Um
Ingimund gamla þarf ekki frekar vitna viS í þessu efni. Af kveSskap Hall-
freSar virSist mega ráSa, aS honum hafi VanagoSin veriS einna hjartfólgn-
ust. Þegar HallfreSur kvongast, sezt hann aS í Gautlandi, hinu forna ætt-
landi sveitunga sinna af kyni Ingimundar gamla. Einar skálaglamm er
þriSji maSur í beinum karllegg frá Birni hinum austræna í Borgarholti og
náfrændi Kjalleklinganna, sem ,,saurga“ vildu hinn helga völl í Þórsnesi.
ÞaS er engin ástæSa til aS ætla Einar annars sinnis í trúarefnum en frændur
hans og forfeSur.
Hér á landi hafa fundizt tvö smálíkön frá víkingaöld. Fundir þessir
sanna, aS hugmyndir söguritaranna um þess háttar mannasmámyndir eru
ekki gripnar úr lausu lofti. í heiSni hefur þaS veriS tízka, aS minnsta kosti