Morgunblaðið - 12.09.2012, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. SEPTEMBER 2012
Ákveðið hefur verið að hækka
vörugjöld á ökutæki í eigu bíla-
leiga í tveimur áföngum á næsta
og þarnæsta ári og að álagning
þessara gjalda verði þannig sam-
bærileg við vörugjöld sem gilda
um önnur ökutæki. Áætlað er að
þessi hækkun skili um 500 millj-
ónum í ríkissjóð á næsta ári.
„Ekki þykir forsvaranlegt að
viðhalda niðurfellingu vörugjalda á
bílaleigubíla þegar litið er til þess
að eftirspurn eftir bílaleigubílum
hefur aukist, kerfið er þungt í
rekstri fyrir stjórnsýsluna, hin al-
menna skattlagning á ökutæki gef-
ur færi á að innkaupum sé hagað
með þeim hætti að skattlagning sé
takmörkuð, kerfið vinnur gegn
markmiðum um minni losun koltví-
sýrings frá ökutækjum, hætta er á
misnotkun sem erfitt hefur reynst
að hafa eftirlit með auk þess sem
almennt þykir ekki forsvaranlegt
að almenningur niðurgreiði leigu-
verð á bílaleigubílum,“ segir í
greinargerð fjárlagafrumvarpsins.
Hærri vörugjöld
á óhollan mat
Meðal annarra tillagna um
breyttar tekjuöflunaraðgerðir
stjórnvalda á næsta ári sem fram
koma í fjárlagafrumvarpinu er
breyting á fyrirkomulagi vöru-
gjalda sem lögð eru á matvæli.
Þessi breyting hefur ekki verið út-
færð en fram kom í máli Oddnýjar
G. Harðardóttur fjármálaráðherra
í gær að byggt yrði á tillögum
starfshóps þannig að gjöldin tækju
meira mið af manneldismark-
miðum. Stýra mætti neyslu á holl-
ari matvælum, sem bæru þá lægri
gjöld en vörugjöld á óhollari mat-
væli myndu hækka. Tekjuáhrif
þessara breytinga á næsta ári eru
áætluð 800 milljónir króna.
Framkvæmdir á Hólmsheiði
gætu hafist næsta vor
Á yfirliti yfir helstu fram-
kvæmdir sem framundan eru kem-
ur fram að helsta aukning fjárfest-
ingar á vegum ríkisins á komandi
ári er fyrirhugðuð hækkun á fram-
lagi til vega- og umferðarmála um
1,6 milljarða kr. og hækkun á
framlagi til háskóla, rannsókna og
framhaldsskóla um 400 milljónir.
Heildarfjárfesting samkvæmt
fjárlagafrumvarpinu hljóðar upp á
22,4 milljarða.
Fram kemur að ef útfærsla á
tekjuöflun vegna byggingar nýs
fangelsis á Hólmsheiði gengur eft-
ir gæti fullnaðarhönnun verið lokið
og framkvæmdir hafist næsta vor.
Tillögur fjárlagafrumvarpsins
eru einnig byggðar á að fjárfest-
ingaráætlunin sem ríkisstjórnin
kynnti sl. vor verði hrundið í fram-
kvæmd. Hún er þó sett fram með
fyrirvara um að tekjuöflun gangi
eftir, s.s. hvað varðar tímasetningu
á sölu eignarhluta ríkisins í bönk-
unum, verðmæti þeirra og hversu
háar tekjur verði af sérstöku veiði-
gjaldi og leigu á aflahlutdeildum.
„Þau verkefni sem nú fengu for-
gang í fjárfestingaáætluninni snúa
að samgöngum, rannsóknum og
tækniþróun og er skiptingin sú að
2,5 [milljörðum kr.] verður ráð-
stafað í vegaframkvæmdir og 1,3
[milljörðum kr.] varið í rannsókna-
og tæknisjóði,“ segir í greinargerð.
11,7% samdráttur útgjalda
til löggæslu og öryggismála
Af útgjaldabreytingum ríkisins á
næsta ári skv. frumvarpinu lækka
útgjöldin mest í krónum talið
vegna almannatrygginga og vel-
ferðarmála eða um 5 milljarða að
raunvirði, sem svarar til 3,8% frá
áætlun um ríkisfjármálin á yfir-
standandi ári. Hlutfallslega lækka
útgjöldin þó mest á næsta ári til
löggæslu og öryggismála eða um
11,7%, sem nemur 2,8 milljarða kr.
lækkun að raunvirði.
„Skuldastaða ríkissjóðs felur í
sér fjárhagsáhættu,“ segir í grein-
argerð frumvarpsins. Áætlað er að
heildarskuldir ríkissjóðs í lok
þessa árs verði um 1.497 milljarðar
kr.
Níu milljarða sérstök tekjuöflun
 Sækja á 800 milljóna kr. auknar tekjur með breytingum á fjársýsluskatti  Vörugjöld á ökutæki
bílaleiga hækka í 2 áföngum  5 milljarða lægri útgjöld vegna almannatrygginga og velferðarmála
Frumvarp til fjárlaga 2013
Afkoma ríkissjóðs 2004-2016*
*Óreglulegir liðir undanskildir
Afkoma
% af VLF
Tekjur, gjöld
% af VLF
10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
-10
40
38
36
34
32
30
28
26
24
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
Afkoma (vinstri ás) Tekjur (hægri ás) Gjöld (hægri ás)
Efnahagsforsendur
frumvarpsins
Hagvöxtur 2,7%
Verðlag hækkar um 3,9%
Atvinnuleysi 5,3%
Viðskiptajöfnuður -2,1% af VLF
Kaupmáttur launa eykst um 1,7%
Hagvöxtur
Heimild: Hagstofa Íslands
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
9
7
5
3
1
-1
-3
-5
-7
-9
%
4,7
6,0
1,3
-6,8
-4,0
3,1 2,8 2,7 2,8 2,8 2,9
Heildar- og frumjöfnuður
ríkissjóðs
Í milljörðum króna Reikningur Fjárlög Áætlun Frumvarp
á verðlagi hvers árs 2011 2012 2012 2013
Tekjur 486,5 522,9 533,6 570,3
Gjöld 576,0 543,7 559,4 573,1
Heildarjöfnuður -89,4 -20,7 -25,8 -2,8
Heildarjöfnuður, hlutfall af VLF (%) -5,5 -1,2 -1,5 -0,1
Frumtekjur 467,2 501,8 510,2 545,4
Frumgjöld 510,4 465,9 478,5 485,0
Frumjöfnuður -43,2 35,9 31,7 60,4
Frumjöfnuður, hlutfall af VLF í % -2,7 2,0 1,8 3,2
Sértækar tekju-
aðgerðir árið 2013*
Í milljörðum króna ma.kr
Kolefnisgjald 3,6
Orkuskattur 2,3
Fyrri forsendur alls 5,9
Fjársýsluskattur 0,8
Virðisaukaskattur 2,6
Vörugjöld á matvæli 0,8
Vörugjöld á ökutæki 0,5
Tóbaksgjald 1,0
Tryggingagjald 3,3
Skattkerfisbreyt. 2013 alls 9.0
Eignasala 8,0
Aðrar ráðstafanir alls 8,0
Alls 22.9
*Ráðstafanir sem á eftir að lögfesta. Auk þess lækkar
atvinnutryggingagjald um 3,3 milljarða króna.
Heildarjöfnuður ríkissjóðs með og án
óreglulegra liða 2009-2013*
*Leiðrétt fyrir yfirfærslu málefna fatlaðra frá ríki til sveitarfélaga
Heildarjöfnuður með óreglegum liðum Heildarjöfnuður án óreglulegra liða
20
0
-20
-40
-60
-80
-100
-120
-140
160 2009 2010 2011 2012 2013
-139,3
-109,2
-123,3
-59,2
-89,4
-37,0
-25,8 -10,0
-2,8
4,3Tölur eru í milljörðum króna
BAKSVIÐ
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Afla á aukinna tekna í ríkissjóð
með ýmsum sértækum tekju-
aðgerðum og skattahækkunum á
næsta ári samkvæmt fjárlaga-
frumvarpi ársins 2013. Samkvæmt
yfirliti fjármálaráðuneytisins eiga
þessar ráðstafanir að skila 9 millj-
örðum í ríkissjóð á næsta ári að
frátalinni eignasölu, sem á að skila
8 milljörðum.
Fjársýsluskattur lagður
á laun og á að skila
auknum tekjum
Verður fjársýsluskattinum á
fjármálastofnanir og trygginga-
félög, sem tekinn var upp á þessu
ári, breytt á næsta ári og hann
hækkaður gangi tillögurnar eftir.
Fjársýsluskatturinn sem lagður er
á launagreiðslur fyrirtækjanna
verður hækkaður og lagður á í
tveimur þrepum. Samhliða á hins
vegar að leggja af sérstakan fjár-
sýsluskatt sem leggst á hagnað
þessara fyrirtækja. Almenni fjár-
sýsluskatturinn á að skila alls 5,9
milljörðum árlega.
Tekjuaukning ríkisins af fjár-
sýsluskattinum vegna þessarar
breytingar er áætluð 3,3 milljarðar
en á móti falla niður 2,5 milljarðar
við brottfall sérstaka fjársýslu-
skattsins. Hrein tekjuaukning við
þessa skattabreytingu er því áætl-
uð 800 milljónir kr., m.a. vegna
hærri launa sem skatturinn er
lagður á.
5,9 milljarðar af kolefnis-
gjaldi og orkusköttum
á næsta ári
Gengið er út frá að kolefnis-
gjaldið og orkuskattar á rafmagn
og heitt vatn verði framlengdir og
skili 5,9 milljörðum í tekjur á
næsta ári, þar af er gert ráð fyrir
að tekjur af kolefnisgjaldinu verði
3,6 milljarðar.
Engar ákvarðanir hafa verið
teknar að svo stöddu um hvort
ríkissjóður komi til með að
leggja Íbúðalánasjóði til frekara
framlag til að styrkja eiginfjár-
stöðu sjóðsins. Í umfjöllun um
stöðu sjóðsins í fjárlagafrum-
varpi næsta árs segir að fara
þurfi vel yfir stöðu sjóðsins áður
en það er gert. Sjóðurinn þarf að
halda eiginfjárhlutfalli sínu yfir
5% miðað við reglur Fjármálaeft-
irlitsins en í lok síðasta árs var
hlutfallið 2,3% þrátt fyrir að
sjóðnum hefðu verið lagðir til 33
milljarðar til styrkingar á eig-
infjárstöðu hans vegna afskrifta
á fasteignalánum einstaklinga og
lögaðila.
Í greinargerð frumvarpsins er
bent á að við árshlutauppgjör um
mitt þetta ár hafi komið í ljós að
afskriftir útlána voru enn um-
fram áætlanir og eigin fé sjóðs-
ins hefði lækkað enn frekar.
Í fjárlagafrumvarpinu segir að
enn sé talsverð óvissa um hverjar
endanlegar afskriftir ÍLS verða
við úrvinnslu skuldamála ein-
staklinga og fyrirtækja. „Í öðru
lagi eru uppi skiptar skoðanir
um það hvort ríkissjóði sé betur
borgið með því að leggja sjóðn-
um til aukið eigið fé eða ekki þar
sem aukningu eiginfjár yrði
mætt með auknum lántökum sem
aftur myndi auka vaxtagjöld rík-
issjóðs.“
Morgunblaðið/Kristinn
Íbúðalán Óljóst er hvað stjórnvöld munu leggja mikið til Íbúðalána-
sjóðs á næsta ári, samkvæmt nýju fjárlagafrumvarpi frá í gær.
Óvissa um meiri
framlög til ÍLS