Morgunblaðið - 04.10.2012, Page 32

32 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. OKTÓBER 2012
✝ Þorgerður Jör-undsdóttir
fæddist í Hrísey 21.
janúar 1923. Hún
lést á Hjúkr-
unarheimilinu Eir
19. september 2012.
Þorgerður var
dóttir hjónanna
Maríu Friðriku Sig-
urðardóttur hús-
freyju, f. 8. júní
1888, d. 18. október
1940, og Jörundar Jörundssonar
útgerðarmanns, f. 20. júní 1885,
d. 24. nóvember 1961. Þorgerður
var yngst systkina sinna sem öll
eru látin. Þau voru Jenný, Sig-
ríður, Guðmundur, Sigurður og
Þorsteinn.
Árið 1945 giftist Þorgerður
Hilmari Garðars, f. 5. desember
1922, d. 5. desember 2007, lög-
fræðingi, forstjóra Gamla bíós
og síðar skrifstofustjóra Gjald-
heimtunnar í Reykjavík. For-
eldrar Hilmars voru Anna Páls-
dóttir húsfreyja, f. 25. ágúst
Eiginkona hans er Guðrún Sóley
Guðjónsdóttir og börn þeirra,
Hilmar og Hallgerður Helga.
Barnabarnabörn Hilmars og
Þorgerðar eru tíu talsins.
Á unglingsárum lá leið Þor-
gerðar til gagnfræðanáms á Ak-
ureyri og þaðan til Reykjavíkur
þar sem hún lauk prófi frá Verzl-
unarskóla Íslands. Eftir það
gegndi hún ritarastörfum í
Stjórnarráðinu og vann þar m.a.
að verkefnum tengdum stofnun
Lýðveldisins. Þorgerður gerðist
snemma félagi í Oddfellow-
reglunni þar sem hún gegndi
margháttuðum trúnaðar-
störfum.
Hilmar og Þorgerður bjuggu
sér heimili fyrstu árin í foreldra-
húsum Hilmars á Vesturgötu 19.
Síðar fluttu þau í Sólheima og
þaðan í hús sem þau byggðu,
fyrst á Langholtsvegi og síðan í
Mosfellssveit. Þá bjuggu þau í
þakíbúð í Gamla bíói í fáein ár og
loks í Bakkavör á Seltjarnarnesi
frá 1982. Þau fluttu saman á
Hjúkrunarheimilið Eir árið 2003
þar sem þau nutu einstakrar
umönnunar og hlýju uns yfir
lauk.
Útför Þorgerðar fer fram frá
Fossvogskirkju í dag, 4. október
2012, kl. 15.
1898, d. 11. október
1978, og Garðar
Þorsteinsson al-
þingismaður, f. 29.
október 1898, d. 29.
maí 1947. Börn Þor-
gerðar og Hilmars
voru þrjú: 1) Jör-
undur, doktor í mál-
vísindum og dósent
við Háskóla Íslands,
f. 15. mars 1946, d.
13. ágúst 1992.
Börn Jörundar eru þrjú: Þor-
gerður, móðir hennar er Jó-
hanna Pétursdóttir; Þorsteinn,
móðir hans er Randi Skansbo,
látin; og Jörundur, móðir hans
er Þuríður Elfa Jónsdóttir. 2)
Anna María, BA í ensku og þýð-
andi, f. 27. ágúst 1948. Börn
hennar eru Jóhanna, faðir henn-
ar er Símon Pálsson, látinn; og
Steinunn, faðir hennar er Guð-
mundur Björgvinsson. 3) Þor-
steinn, heimspekingur og for-
stöðumaður upplýsingasviðs
Fiskistofu, f. 11. janúar 1957.
Tengdamóðir mín, Þorgerður
Jörundsdóttir, eða Dedda eins
og hún var gjarna kölluð, var
einstaklega barngóð kona sem
lagði góðan grunn fyrir börn
okkar Þorsteins, Hilmar og
Hallgerði Helgu. Hún ræddi við
þau eins og fullorðið fólk, af
virðingu, með hlýju og skilningi,
og sagði þeim sögur, oft úr
Hrísey þar sem hún ólst upp við
gott atlæti. Þannig mótaði hún
hjá þeim góða tilfinningu fyrir
tungumálinu. Margt annað var
gert, eins og að spila og leysa
krossgátur, en Hilmar afi tefldi
við þau. Þá ræktaði Dedda garð-
inn á sumrin og kenndi börn-
unum um blómin og fuglana.
Svo var farið í fjöruferðir. Alltaf
var skoðað, spjallað og frætt í
leiðinni. Já, þau eru sérlega
heppin börnin mín að hafa átt
hana sem einu ömmuna og
Hilmar sem afa.
Dedda hafði góða þekkingu
og tilfinningu fyrir íslensku og
öðrum tungumálum. Í fjölskyld-
unni var ávallt leitað álits
Deddu ef einhver vafi lék á rétt-
mæti orða eða setninga og var
þá í gamni og alvöru gengið út
frá að mælt mál í Hrísey forðum
teldist eini rétti mælikvarðinn.
Máltilfinninguna og áhugann
erfðu börnin hennar og hafa
nýtt sér í störfum sínum, Jör-
undur sem samanburðarmál-
fræðingur, sem við andlát sitt
1992 varð þeim hjónum mikill
harmdauði, Anna María sem
þýðandi og Þorsteinn við þýð-
ingar og útgáfu fræðirita. Dedda
hafði einnig yndi af tónlist og
ljóðunum sem hún lærði ógrynni
af í æsku. Þau hjálpuðu henni
mikið þegar hún gat ekki lengur
tjáð sig á hefðbundinn máta
vegna veikinda síðustu árin.
Dedda var einkar glæsileg
kona, sporlétt, hlýleg, fáguð,
ávallt fallega klædd og með bros
á vör. Hún hafði góða nærveru
og hafði gott lag á að tala við
alla á sinn lágstemmda en hlýja
máta. Dedda var gegnheil og lá
aldrei illt orð til nokkurs manns.
Hjónin áttu mörg sameiginleg
áhugamál og voru samstiga í líf-
inu og hjónabandinu. Þau tóku
þátt í félagsstörfum Oddfellowa
alla tíð og áttu þar góða vini.
Dedda ferðaðist stundum með
okkur á sumrin þegar Hilmar
var upptekinn við vinnu. Farið
var í Hrísey og ættingjar heim-
sóttir. Það var unun að fara með
Deddu um eyna og heyra hana
lýsa því sem fyrir augu bar,
hver hefði búið í hvaða húsi,
segja sögur og skoða fuglalífið.
Dedda og Hilmar nutu návista
við börn sín og barnabörn og
vildu allt fyrir þau gera. Þannig
heimsóttu þau okkur Þorstein til
Ottawa í Kanada þar sem við
vorum við nám og til Berkeley í
Kaliforníu. Þaðan buðu þau okk-
ur fátækum námsmönnunum
með sér til Hawaii í ógleym-
anlega ferð.
Upp úr 1990 fór að bera á
veikindum hjá Deddu sem
reyndust vera alzheimer. Hún
fékk samt ágæt tíu ár heima við
þar sem sjúkdómurinn ágerðist
hægt, en þar var Hilmar henni
stoð og stytta ásamt börnunum.
Seiglan í Deddu var mikil en að
lokum fóru þau hjónin saman á
Hjúkrunarheimilið Eir og
bjuggu þar við gott atlæti
starfsmanna og barna sinna.
Eftir lát Hilmars flutti Dedda á
alzheimer-deild. Þar var vel
hugsað um hana. Ég vil að lok-
um þakka tengdamóður minni
samveruna. Ég er þess fullviss
að allir sem áttu þess kost að
njóta samvista við Deddu hafa
fengið gott veganesti fyrir lífið.
Guðrún Sóley.
Okkur er ljúft að minnast
Þorgerðar, sem lést 19. sept-
ember sl. á hjúkrunarheimilinu
Eir.
Margar fallegar stundir koma
upp í hugann. Það er einkum
söngurinn og einlæg ástúðin
sem honum fylgdi sem greypst
hefur í hug okkar og hjarta, en
Þorgerður kunni ógrynni ljóða
og laga og var mikil unun að
hlusta á hana fara með ljóð eða
syngja eftirlætislögin sín þar
sem hún dvaldi á hjúkrunar-
heimilinu Eir. Þrátt fyrir veik-
indi Þorgerðar fylgdi henni
ávallt reisn og virðuleiki, hvar
sem hún fór.
Minningin um göfuga konu,
hógværð hennar og visku mun
fylgja okkur um ókomna tíð.
Blessuð sé minning elskulegr-
ar ömmu og tengdamóður.
Jörundur Jörundsson og
Þuríður Elfa Jónsdóttir.
Ég á margar góðar minningar
um Þorgerði ömmu mína enda
var ég svo heppin að fá að vera
mikið með henni frá unga aldri.
Hún var sérstaklega barngóð og
fengum við öll barnabörnin að
njóta góðs af því. Hún var alltaf
boðin og búin að leyfa okkur að
vera hjá sér og í minningunni
voru það yndislegar stundir. Það
var spilað, lagðir kaplar, spilað
kúluspil með taflmönnum, sagð-
ar sögur og margt fleira. Æv-
intýralandið í húsinu sem þau
afi byggðu í Mosfellssveit og í
kringum það er mér sérstaklega
minnisstætt og einnig þegar þau
bjuggu í íbúðinni fyrir ofan
Gamla bíó með frábæru stóru
svölunum yfir öllum bíósalnum.
Síðar var það Nesið sem varð
miðstöð fjölskyldunnar. Stórfjöl-
skyldan kom oft saman hjá
ömmu og afa. Það virtist lítið
mál fyrir ömmu að hrista veisl-
urnar fram úr erminni hvort
heldur var hversdags eða á há-
tíðum.
Jólin eru mér sérstaklega
minnisstæð, enda var allt gert
til að hátíðin yrði sem skemmti-
legust fyrir okkur börnin. Fjöl-
skyldan kom saman hjá ömmu
og afa á aðfangadag. Ég fékk oft
að gista hjá þeim á Þorláks-
messu og aðstoða við að skreyta
tréð, fara svo með afa að keyra
út pakkana á aðfangadag.
Amma sá um matseldina og
jólamaturinn var alltaf dásam-
legur. Oft var biðin eftir því að
komast í pakkana erfið enda
vildi fullorðna fólkið njóta mat-
arins vel og lengi. Til þess að
gera biðina bærilegri komst á sú
hefð að börnin fengu að kíkja í
einn pakka á meðan þeir full-
orðnu luku við að borða. Ég er
nokkuð viss um að amma hefur
átt frumkvæðið að því enda
skildi hún hversu erfitt það var
fyrir okkur að bíða.
Hún amma mín kenndi mér
svo ótal margt sem hefur reynst
mér gott fararnesti og þegar ég
hugsa til baka veit ég að án
hennar væri ég allt önnur.
Hún var ótal kostum búin, af-
skaplega ljúf og hafði notalega
nærveru. Það er einmitt sterk-
asta minning mín, hvað það var
gott að vera með henni.
Elsku amma, ég sakna þín.
Jóhanna
Símonardóttir.
Hún Dedda frænka er látin.
Þorgerður Jörundsdóttir var
móðursystir mín og með henni
hefur sú kynslóð kvatt sem
myndaði allt baklandið á
bernsku- og uppvaxtarárunum.
Það er einkennileg tilfinning að
þetta haldreipi sé nú horfið með
öllu. Ekki það að maður hafi sí-
fellt verið að banka upp á, fá eða
biðja um eitthvað. Það var ekki
venjan. En hann var einfaldlega
þarna þessi mikli bakhjarl:
Systkini foreldranna, mágar og
mágkonur, með ræturnar og
fjölskyldunöfnin – sum fyrir
norðan í Hrísey, sum fyrir sunn-
an, í borginni. Þau þekktu fjöl-
skyldusöguna, skakkaföllin og
góðu gildin – um heiðarleika,
marksækni og metnað. Þau
höfðu trú á lífinu, þrátt fyrir sjó-
slys og söknuð, harðæri og heft
frelsi til að láta drauma rætast.
En Dedda fór ung suður og
gekk í Verslunarskólann. Það
þurfti sterkar konur með gott
atgervi til að fara í framhalds-
nám á fyrri hluta síðustu aldar.
Hún starfaði síðan „í ráðuneyt-
inu“, grandvör og orðlögð fyrir
vandvirkni og skerpu. Hún bar
með sér geislandi kvenleika og
var tekið eftir fágaðri framkomu
hennar, smekkvísi í klæðaburði
og málfari, glettni og hárfínum
húmor – og æðruleysi um það
sem gat bjátað á. Þessum kar-
akter hélt hún til lífsloka þrátt
fyrir alzheimersjúkdóminn ill-
skeytta.
Móðir mín, ekkja, flutti með
þrjár dætur til Reykjavíkur
1949, ég fimm ára. Minningin
um dimmt haustkvöld, skær
borgarljós og fyrstu hlýju mót-
tökurnar hjá Deddu frænku og
Hilmari á glæsilega heimilinu
þeirra á Vesturgötu 19, mun
aldrei gleymast, og ekki heldur
ferðirnar í þrjúbíó með frænd-
systkinunum og Hilmari í Gamla
bíó þar sem hann réð húsum,
eða einstaka sunnudagsbíltúr
með fjölskyldunni. Þetta gaf til-
verunni lit.
Mamma var stóra systir,
Dedda langyngst, tólf ár milli
þeirra. Þær lifðu ólíku lífi, við
ólíkar aðstæður, en þær áttu
hvor aðra að. Þær ráðguðust um
margt, stundum í löngum kvöld-
símtölum, gerðu matsúttektir
um tísku, form og liti, oft fyrir
framan stóra saumakonuspegil-
inn hennar mömmu, og margt
var spjallað í fjörugum fjöl-
skylduboðum. Allar þessar
minningar streyma nú fram eins
og við værum nýkomnar úr
sunnudagkaffi – eða á leiðinni
þangað. Tilfinningin lifir þótt
sviðið sé autt.
Við Þorsteinn, Heba systir og
fjölskyldur okkar sendum
frændsystkinum okkar og fjöl-
skyldum þeirra samúðarkveðjur.
Sigrún Júlíusdóttir.
Þorgerður
Jörundsdóttir
✝ Þráinn Ög-mundsson
fæddist á Dalvík 1.
ágúst 1935. Hann
lést 26. september
2012.
Foreldrar hans
voru Maríanna
Halldórsdótt-
ir,húsmóðir, f. 16.
nóvember 1909 í
Svarfaðardal, d.
1961, og Ögmund-
ur Friðfinnsson, útgerðar- og
sjómaður, f. 29. ágúst 1901 á
Akri, Innri-Njarðvík, d. 1990.
Þráinn er næstyngstur fjög-
urra systkina. Systur Þráins
eru Guðrún Jónína, Edda og
Brynhildur Ögmundsdætur.
Eiginkona Þráins er Bryn-
hildur Sigurðardóttir fóstra, f.
15. júlí 1936 á Ísafirði. Fyrir
átti Brynhildur
dótturina Hildi
Zoëga, f. 22. ágúst
1959, og er hennar
dóttir Diljá
Ámundadóttir, f. 6.
apríl 1979.
Þráinn útskrif-
aðist með stýri-
mannapróf frá Sjó-
mannaskólanum,
fiskimanninum, ár-
ið 1958 og fluttist
til Reykjavíkur frá Dalvík
1961. Þráinn var sjómaður alla
sína tíð, bæði á togurum og
fiskibátum og svo síðustu 13
árin sem hann vann var hann á
sanddæluskipi.
Útför Þráins fer fram frá
Fossvogskirkju í dag, 4. októ-
ber 2012, og hefst athöfnin kl.
13.
Í dag kveð ég með nokkrum
orðum ástkæran fósturföður
minn, Þráin Ögmundsson. Hann
var einn sá ljúfasti og besti mað-
ur sem ég hef kynnst og hafði
ákaflega þægilega nærveru. Allt-
af traustur og hlýr. Hann var
eiginmaður móður minnar, Bryn-
hildar Sigurðardóttur, en lengst
af voru þau í sambúð, því þau
giftu sig ekki fyrr en í janúar
síðastliðnum. Það var látlaus at-
höfn, en mikil gleðistund og fal-
legt að heyra hvað þeim fannst
gaman að vera nú loksins gift.
Þráinn mun alltaf eiga sinn
stað í hjarta mínu, hann hefur
alltaf verið til staðar fyrir mig
síðan hann kynntist móður
minni og þó að ég hafi verið orð-
in tvítug þegar það var vildi
hann reynast mér sem besti fað-
ir. Eins og hann sagði sjálfur:
„Einhver verður að skrifa upp á
námslánin fyrir þig,“ og blikkaði
svo. En ekki síst var hann „besti
afi í heimi“ fyrir dóttur mína og
voru þau alla tíð miklir félagar,
enda var hann einstaklega barn-
góður maður og vinsæll meðal
litla fólksins. Hans verður sárt
saknað.
Elsku mamma mín, Guð gefi
þér styrk í sorginni þinni, þetta
er erfitt en ég veit að Þráinn
verður alltaf hjá þér.
Ástarþakkir fyrir allt og góða
ferð, elsku Þráinn.
Hver minning dýrmæt perla að
liðnum lífsins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug
þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem
gleymist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að
kynnast þér.
(Ingibjörg Sigurðardóttir.)
Hildur Zoëga.
Ég fékk þær fréttir á þriðju-
dagskvöldið í síðustu viku að
hann elsku afi minn væri dáinn.
Þrátt fyrir að hann hafi verið
veikur síðastliðna mánuði og
meira og minna rúmliggjandi í
allt sumar brá mér svo mikið.
Ég vissi í hjartanu mínu að
þetta gæti verið okkar síðasta
stund saman þegar ég kvaddi
hann í byrjun ágúst. En ég bað
fyrir honum daglega og bar von
í brjósti um að ég myndi hitta
hann hressan um jólin þegar ég
kæmi aftur heim til Íslands.
Ég hafði beðið allan þriðju-
daginn eftir að fá fréttir af fundi
sem hann og amma áttu með
læknunum. Sá fundur gekk von-
um framar og allt leit svo vel út.
Afi átti að fá að fara heim yfir
helgina og hlakkaði mikið til.
Hann hringdi fleiri símtöl til að
færa okkar nánustu fréttirnar
og fór svo óvenjuglaður og kátur
að sofa þetta kvöld. Mig grunar
að hann hafi ekki vitað sjálfur
að þetta yrði hans hinsti svefn.
En mikið er nú samt gott að
hugsa til þess að hann hafi feng-
ið að fara í friði og kvalalaust.
Afi Lái, eins og ég kallaði
hann þegar ég var lítil, var mikil
barnagæla. Hann var einn af
þessum körlum sem töluðu ekki
á barnamáli niður til barna,
heldur var hann meira í því að
stríða góðlátlega og fékk mig oft
til að skellihlæja fyrir vikið.
Hann kallaði mig yfirleitt Gömlu
eða Skrambólínu/Skrambó og ég
man hvað mér fannst Skrambó
alltaf töff nafn.
Á mínum yngri árum varði ég
oft meiri tíma með ömmu og afa
en í foreldrahúsum. Ég var
augasteinninn þeirra og það var
allt gert til að skemmta sér
saman. Við fórum mörg ár í röð
austur í Grímsnes í sumarbústað
og mér fannst það paradís á
jörð. Við keyrðum um sveitirnar
og hlustuðum á kassettu með
Roger Whittaker, sem var í
miklu uppáhaldi hjá okkur afa.
Ég man líka eftir alls kyns
skemmtilegum leikjum sem voru
spilaðir í lengri bílferðum. Afi
var vel lesinn og fannst gaman
að segja mér frá landi og þjóð
og það má þakka honum áhuga
minn á goðafræði og Íslendinga-
sögunum. Oftar en ekki voru
þau gömlu að spila yatsy og það
mætti segja að það hafi heyrst
austur fyrir fjall þegar afi átti
leik. Enda hristi hann yatsy-
dolluna svo fast og lamdi henni
svo í spilaborðið. Ég mun aldrei
gleyma þessu yatsy-hljóði.
Við fórum líka í skemmtilega
ferð til Þýskalands þegar ég var
níu ára og þar stendur upp úr
hvað við afi borðuðum rosalega
mikið af vanillubúðingi á meðan
hann kenndi mér að spila póker.
Þegar ég var ellefu ára fórum
við í sólarferð til Portúgals og
vorum í þrjár vikur og afi tók
með allt í kjötsúpu og eldaði síð-
an við mikinn fögnuð svangra ís-
lenskra barna á svæðinu sem
voru augljóslega komin með nóg
af frönskum og ís.
Ég mun sakna þess sárt að fá
ekki saltkjöt og baunir næsta
sprengidag og fá ekki afa-plokk-
fisk aftur. Ég mun sakna þess
að heyra ekki kallað hressilega
„halló“ eða “já“ þegar svarað er
í símann uppi í Smyrilshólum.
Ég mun sakna þess að hitta
hann ekki óvænt á sínu daglega
miðbæjarrölti, með derhúfuna
tyllta á kollinn og alltaf svo stutt
í hláturinn og stríðnina.
Ég mun sakna þín svo mikið,
afi Lái. Takk fyrir allt. Við lof-
um að passa upp á ömmu, hana
Gömlu þína.
Þín
Diljá (Skrambó).
77 urðu árin hans með okkar.
Sannur vinur, einn minn besti
frá æsku til hans síðasta dags.
Kvöldið áður en hann sofnaði
sínum hinsta svefni töluðum við
örlitla stund saman í síma. Hann
sagði: „Jónas minn, ég held ég
komist ekki heim, mér líður svo
illa núna.“ Hann átti að fara
heim í helgarfrí til konu sinnar
sem einnig er lasin, en þó
heima. Nokkrum klukkustund-
um síðar varð hann bráðkvadd-
ur í rúmi sínu á Landakotsspít-
alanum í Reykjavík. Öllum sem
honum kynntust þótti vænt um
hann. Hann var stoltur af því að
vera Dalvíkingur, var alinn þar
upp í tvo áratugi eins og ég. Við
lékum okkur við sjóinn og á
Böggvisstaðasandinum sem allir
krakkar á Dalvík hafa gert.
Hann Þráinn átti marga góða
vini og langt er að fara yfir allt
lífshlaupið hér. Tveir skipstjórar
urðu þess valdandi með hvatn-
ingum að við fórum báðir í
Stýrimannaskóla Íslands. Þeir
Guðmundur Jörundsson og Sig-
urjón Einarsson (á Garðari)
voru báðir með togarann Jörund
sem bæði var á síld og trolli, við
vorum þar í þrjú ár. Að vori
1958 úrskrifaðist hann með láði
með hið meira fiskimannapróf
ásamt mér og öðrum, alls 38 og
20 farmönnum. Ég veit að ég
má þakka þér allt fyrir hönd
okkar allra í útskriftarárgangi
1958, bæði farmanna og fiski-
manna.
Herbergisfélagi á heimavist
og á sjónum varstu góður sem
slíkur, þú kenndir mér og ég
þér. Ég bindishnútinn og þú
mér ritleiknina og góðu íslensk-
una. Vinurinn endaði sína sjó-
sókn hjá Björgun h/f sanddælu-
skipinu og síðar sem vaktmaður
að því loknu hjá þeim í Reykja-
vík.
Blessuð sé minning hans. Ég
og Guðrún, konan mín, vottum
eiginkonu hans Brynhildi, Hildi
og Diljá systrunum Nínu, Eddu,
Binnu og öðrum aðstandendum
dýpstu samúð.
Jónas Ragnar
Franzson.
Þráinn
Ögmundsson