Morgunblaðið - 27.03.2013, Blaðsíða 26

FRÉTTASKÝRING
Heimir Snær Guðmundsson
heimirs@mbl.is
„Við erum að fara yfir daginn og við-
brögðin í stjórn slökkviliðsins,
vinnunni þar er í sjálfu sér ekki lok-
ið. Síðan munum við taka þetta fyrir
í almannavörnum í apríl. Málið er í
raun í ferli inni í þessum nefndum,“
segir Jón Viðar Matthíasson,
slökkviliðsstjóri og framkvæmda-
stjóri almannavarnarnefndar höf-
uðborgarsvæðisins, en viðbragðs-
aðilar fara nú yfir viðbrögð vegna
óveðursins 6. mars síðastliðinn.
Í óveðrinu fóru samgöngur úr
skorðum og áhrifin voru mikil á höf-
uðborgarsvæðinu þar sem umferð-
arþunginn er mestur. Stofnæðar
lokuðust, bæði vegna ófærðar og
vegna bíla sem sátu fastir. Skóla-
starf fór víða úr skorðum og rask-
anir urðu í atvinnulífinu. Hinsvegar
fóru börn í skóla, enda ekki tilkynnt
um annað. Gríðarlegt álag skapaðist
á alla viðbragðsaðila, ekki síst vegna
þess að óveðrið kom að einhverju
leyti á óvart.
Jón Viðar segir að höfuðborgar-
svæðið hafi verið í hálfgerðum „bóm-
ul“ í langan tíma, veðurfarslega séð.
„Svo kemur þetta skot hérna í einn
dag, sem er ansi kröftugt og sýnir að
viðbúnaðurinn verður að vera öfl-
ugri en hann kannski var. Við þurf-
um að fínslípa ýmsa ferla hjá okk-
ur,“ segir Jón Viðar en bætir við að
margt hafi gengið vel.
Netið mikilvægt
Spurður um atriði sem mætti
huga betur að nefnir Jón að nauð-
synlegt sé að byggja upp betri að-
stöðu fyrir aðgerðastjórn á höfuð-
borgarsvæðinu, auk þess sem rýna
þurfi í skipulag varðandi upplýs-
ingar um skólahald sem að einhverju
leyti hafi verið misvísandi þennan
dag. Flest börn fóru í skólann þenn-
an dag en eitthvað bar á misvísandi
skilaboðum til foreldra um að sækja
börnin eða halda sig heima. Jón seg-
ir að verið sé að taka saman upplýs-
ingar og yfirfara, eftir páska verði
farið yfir málin með fræðslu-
yfirvöldum og öðrum sem málið
snerti.
Jón nefnir að samskipti við fjöl-
miðla hafi verið til fyrirmyndar, þeir
hafi komið fyrirmælum og tilkynn-
ingum til skila á góða máta. Þá hafi
viðbragðsaðilar nýtt sér samskipta-
miðla, t.a.m. hafi lögreglan verið
með mjög öflugar Facebook-færslur
úr samhæfingarmiðstöðinni, það sé
klárlega eitthvað sem hægt sé að
þróa í framtíðinni. Jón sér fyrir sér
að binda þurfi allar hinar nýju leiðir
til að veita upplýsingar í einhvers-
konar verklag, m.a. með samfélags-
og netmiðla í huga. Ljóst sé að
margir leiti í fréttamiðla á netinu að
upplýsingum þegar svona stendur á.
„Ég held að engin ein leið sé sú eina
rétta, við þurfum að vera með mörg
járn í eldinum og ekki má gleyma að
það er stór hópur fólks sem treystir
á útvarpið,“ ítrekar Jón Viðar. „En
það er eitt sem stendur upp úr að
mér fannst í þessari aðgerð og kom
mér ekki á óvart, það er hversu
björgunarsveitirnar okkar eru of-
boðslega kröftugar,“ segir Jón Viðar
og ítrekar hversu mikilvægur hlekk-
ur þær eru.
Víðir Reynisson, deildar-
stjóri almannavarnadeildar
ríkislögreglustjóra, segir að
verið sé að fara yfir aðgerðir á
óveðursdaginn. Í ljós hafi kom-
ið að skýra þurfi skilaboð frá
almannavarnardeildinni
aðeins nánar. Tryggja
þurfi að allir viðbragðs-
aðilar séu samtaka í
upplýsingagjöfinni.
„Yfirleitt hefur það
gengið vel en við þurf-
um aðeins að skerpa á,“
segir Víðir.
Fara yfir aðgerðir
og fínstilla skipulag
Morgunblaðið/Golli
Samstaða Í nógu var að snúast fyrir viðbragðsaðila í óveðrinu í byrjun
mars. Margir bílar sátu fastir í hríðinni klukkustundum saman.
26
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. MARS 2013
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Eitt af þvímik-ilvæg-
asta sem bíður
næstu rík-
isstjórnar er að
stuðla að aukinni
fjárfestingu í atvinnulífinu
eftir þann hægagang sem
núverandi ríkisstjórn hefur
stuðlað að. Fjárfesting
dróst saman um tæp 5% í
fyrra og augljóst er að með
sama áframhaldi verður
ekki um aukna verðmæta-
sköpun að ræða og þar með
er útséð um lífskjarabætur
almennings. Hið gagnstæða
mun gerast; með minnkandi
fjárfestingu blasir við að
lífskjör munu rýrna.
Þetta er það sem stefna
ríkisstjórnarinnar í efna-
hags- og atvinnumálum hef-
ur leitt af sér og ef fram
heldur sem horfir er útlit
fyrir áframhaldandi nei-
kvæða þróun.
Jafnvel margir þeirra
sem hafa lengi haft horn í
síðu sjávarútvegsins og
hafa á þessu kjörtímabili
hamast við að reyna að
koma greininni á kné, við-
urkenna að sjávarútvegur-
inn er undirstaða þeirra
lífskjara sem almenningur
hér á landi hefur búið við.
Íslendingar hafa búið við
velmegun og gera enn þrátt
fyrir bankahrun og efna-
hagserfiðleika síðustu ár,
þar með talda heimatilbúna
efnahagserfiðleika Sam-
fylkingar og Vinstri
grænna. Sjávarútvegurinn,
meðal annars vegna þess
stjórnkerfis sem hann hefur
búið við síðastliðna tvo til
þrjá áratugi, hefur ráðið
mestu um þessa velmegun.
Sjávarútvegurinn hefur
haft burði til að fjárfesta,
sem er ein helsta forsenda
velgengni í þeirri atvinnu-
grein sem öðrum. Stjórn-
arstefnan hefur hins vegar
gert það að verkum að stað-
an er nú gjörbreytt frá því
sem var.
Fyrir fáeinum árum fjár-
festi sjávarútvegurinn fyrir
um þriðjung til helming
rekstrarhagnaðar fyrir af-
skriftir en frá því að núver-
andi ríkisstjórn hóf að vinna
gegn greininni hefur þetta
hlutfall hrunið niður í
minna en tíunda hluta
rekstrarhagnaðarins fyrir
afskriftir. Verði
framhald á þess-
ari þróun er ljóst
að framtíð þess-
arar und-
irstöðuat-
vinnugreinar
hefur verið sett í uppnám.
Nýleg könnun meðal
stjórnenda í sjávarútvegi
bendir því miður til þess að
útlitið sé dökkt. 60% telja
að fjárfesting muni dragast
saman í ár frá fyrra ári en
aðeins 3% telja að fjárfest-
ing muni fara vaxandi.
Þeir sem hafa horn í síðu
sjávarútvegsins gleyma því
stundum að sem und-
irstöðuatvinnugrein hefur
hann mikil áhrif á margar
aðrar greinar. Sjávarútveg-
urinn kemur með mikinn
gjaldeyri inn í landið og
kaupir mikið af vörum og
þjónustu hér á landi, fyrir
utan þau störf sem hann
skapar beint. Minni fjár-
festingar sjávarútvegsins
og almennur samdráttur í
greininni vegna versnandi
rekstrarskilyrða af hálfu
hins opinbera hefur því
áhrif langt út fyrir greinina
sjálfa.
Núverandi ríkisstjórn
Samfylkingar og Vinstri
grænna hefur ekki mikla
möguleika til að halda
áfram að grafa undan
rekstrarforsendum sjáv-
arútvegsins þó að hún hafi
ekki enn gefið upp alla von.
En fyrir sjávarútveginn,
líkt og aðrar greinar at-
vinnulífsins, er ekki nóg að
hindra frekari eyðilegg-
ingu. Sjávarútvegurinn,
eins og önnur atvinnu-
starfsemi, þarf nauðsynlega
á því að halda að hið bráð-
asta taki við ríkisstjórn sem
hefur að markmiði að efla
atvinnulífið og skapa því
hagfelldari skilyrði og
meira rekstraröryggi.
Óvissunni verður að eyða,
skattlagning verður að
minnka og fjandskapurinn
verður að víkja fyrir skiln-
ingi á því, að án öflugs at-
vinnulífs geta Íslendingar
ekki búist við því að bæta
lífskjörin á komandi árum.
Þetta eru einfaldar stað-
reyndir sem full samstaða
ætti að geta verið um.
Reynslan af þessu kjör-
tímabili sýnir hins vegar að
því fer fjarri að svo sé.
Undirstöðugrein
þjóðarinnar býr við
óþarfan vanda sem
verður að leysa}
Dekkri horfur
í sjávarútvegi
A
llar umferðarreglur eru látnar
lönd og leið, sérstaklega þær
sem kveða á um hvar megi
leggja ökutækjum. Bílarnir
nema staðar eins nærri inn-
ganginum og hægt er. Bílhurð opnast og út
stekkur barn á aldursbilinu 6-16 ára. „Ætlar
virkilega enginn að byggja skóla sem hægt
er að aka inn í?“ dæsir hneykslað foreldri.
Þetta er bílaplan íslensks grunnskóla klukk-
an u.þ.b. átta að morgni.
Inn í skólastofurnar streyma börn af hin-
um ólíklegustu stærðum og gerðum. Líka
kennarar, sem vonast til þess að þeir fái
svigrúm til að kenna í dag, að þeir geti staðið
við kennsluáætlunina sem skólayfirvöld
gerðu þeim að setja sér í byrjun skólaárs, án
þess að búa þeim aðstæður til að standa við
hana.
Að undanförnu hafa grunnskólakennarar vakið at-
hygli á því að margir kennarar þurfa að nota sífellt
stærri hluta vinnutíma síns til þess að sinna ýmsum
störfum sem engum dytti í hug að féllu undir hugtakið
kennslu. Hér er verið að tala um ýmis verkefni, sum
býsna smávægileg á borð við að finna autt rými í skól-
anum svo að þreyttur nemandi geti lagt sig eða athuga
á kennarastofunni hvort góðhjartaður samstarfsmaður
sé aflögufær um epli því að einhver er nestislaus fjórða
daginn í röð. Önnur eru talsvert annars eðlis, eins og
kom fram í frétt sem birtist á mbl.is fyrir nokkrum dög-
um þar sem skólastjóri greindi frá ofbeldi
sem börn í ýmsum erfiðleikum beita skóla-
félaga sína og /eða starfsfólk skólanna. Að
oft hafi alvarlegir atburðir gerst áður en
hægt er að grípa er í taumana í skólakerfinu.
Í aðalnámskrá grunnskóla segir að skólinn
sé „vinnustaður nemenda um tíu ára skeið á
mikilvægu þroska- og mótunarskeiði þeirra.“
Myndi einhver fullorðinn einstaklingur sætta
sig við það á vinnustað sínum að vera barinn
til óbóta eða fá ekki vinnufrið vegna þess að
einhver af vinnufélögunum hefur verið
greindur með einhvers konar röskun? Við
höfum þó alltaf a.m.k. möguleikann á því að
hætta í vinnunni, ef vinnuveitandinn myndi
ekkigera viðeigandi ráðstafanir. En þann
möguleika eiga börnin okkar ekki. Þau eru
skólaskyld.
Kennsla, sem hlýtur að vera helsta hlutverk grunn-
skólans, er farin að mæta afgangi á kostnað alls kyns
verkefna sem kennarar hafa enga þekkingu eða mennt-
un til að sinna, þrátt fyrir að nú taki það fimm ár að
verða kennari.
Það er gleðilegt, þakkarvert og fyrir löngu orðið
tímabært að formaður Félags grunnskólakennara skuli
kalla eftir skilgreiningu á starfinu.
Það var nefnilega kominn tími til að einhver segði:
Þetta er ekki á verksviði skólans! Það má gjarnan
brýna raustina, það er líklega ekki vanþörf á.
annalilja@mbl.is
Anna Lilja
Þórisdóttir
Pistill
Það var kominn tími til
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
„Við höfum rætt við Veðurstof-
una um formfastari viðvaranir
vegna veðurs. Það eru til að-
þjóðlegir staðlar fyrir veður
sem eru notaðir. Veðurstofan er
að skoða hvort setja megi
stormviðvaranir upp í flokka,
eftir því hversu alvarlegar þær
eru, svo augljósara sé fyrir alla
sem að málinu koma að átta sig
á hversu alvarlegt ástandið er,“
segir Víðir sem leggur áherslu á
að viðvaranir hafi komið frá
Veðurstofunni í aðdraganda
veðursins.
„Við erum að skoða hvort
taka mætti upp verklag sem
evrópska Veðurmálastofn-
unin hefur notað, hvort það
gæti ekki gagnast okkur
mjög vel hérna. Það
þyrfti að setja skýrar
verklagsreglur um það
svo við sem tökum við
skilaboðunum get-
um miðað viðbrögð
okkar við slíkt
kerfi.“
Flokkun á
viðvörunum
FASTARA FORM
Víðir
Reynisson