Morgunblaðið - 29.04.2013, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. APRÍL 2013
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Alls greiddu 193.792 kjósendur at-
kvæði í alþingiskosningunum á laug-
ardaginn var. Það eru 81,4% þeirra
237.957 sem eru á kjörskrá. Þetta er
minnsta þátttaka í alþingiskosning-
um frá lýðveldisstofnun.
Kjósendur í Norðvesturkjördæmi
mættu best á kjörstað eða 83,6%
þeirra sem voru á kjörskrá. Flestir
sátu heima í Reykjavíkurkjördæmi
norður en þar tóku 78,9% þátt í kosn-
ingunni á laugardag.
Þátttaka í alþingiskosningum var
löngum um og yfir 90% á síðari hluta
20. aldar. Frá 1991 var þátttakan 87-
88% í þrennum kosningum. Næst-
minnst var hún vorið 2007 (83,6%) en
vorið 2009 var hún 85,1%. Kosninga-
þátttaka í sveitarstjórnarkosningum
var einnig með minnsta móti 2010
(73,5%) í sögulegu samhengi. Hún
var 5,2 prósentustigum minni þá en
þátttakan 2006.
„Þetta er 3,7 prósentustigum
minni kjörsókn nú en síðast, 2009,
þrátt fyrir að það hafi verið svona
mörg framboð,“ sagði Grétar Þór
Eyþórsson, prófessor í stjórnmála-
fræði við Háskólann á Akureyri. „Ég
tel að tilvist allra þessara framboða
hafi togað kosningaþátttökuna upp.
Hún hefði getað orðið enn minni ef
það hefðu ekki verið svona margir
flokkar í framboði.“
Grétar kvaðst hafa talið að dræma
þátttöku í sveitarstjórnarkosningun-
um 2010 mætti m.a. rekja til minna
trausts á Alþingi og stjórnmálunum
almennt. „Mér sýnist nú að þær
áhyggjur hafi ekki verið að ástæðu-
lausu,“ sagði Grétar.
Hann sagði að kosningaþátttaka
hefði verið mjög góð hér á landi sam-
anborið við nágrannalöndin. „Við er-
um eitthvað að missa þessa sérstöðu,
án þess að þetta sé orðið til mikilla
vandræða,“ sagði Grétar Þór. „Sam-
anborið við aðra þá er ekki hægt að
segja að lýðræðinu sé hætt, en þetta
er ákveðið merki um að kosninga-
þátttaka sé að síga niður á við.“
Morgunblaðið/Ómar
Kosningar Dregið hefur úr kosningaþátttöku hér á landi, en hún hefur verið meiri hér en í nágrannalöndunum.
Minnsta kjörsóknin
 Kjörsókn við alþingiskosningar hefur aldrei verið minni en
nú á lýðveldistímanum  Svipuð þróun og í nágrannalöndum
Alþingiskosningar 1946-2013
Kosningaþáttaka
Heimild: Hagstofa Íslands
95%
90%
85%
80%
87
,4
%
89
%
89
,9
%
92
,1
%
90
,6
%
90
,4
%
91
,1
%
91
,4
%
90
,4
%
91
,4
%
90
,3
%
89
,3
%
88
,3
%
90
,1
%
87
,6
%
87
,4
%
84
,1
%
87
,7
%
83
,6
%
85
,1
%
81
,4
%
19
46
19
49
19
53
19
56
19
59
19
59
19
63
19
67
19
71
19
74
19
78
19
79
19
83
19
87
19
91
19
95
19
99
20
03
20
07
20
09
20
13
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
„Yfirleitt hafa kannanirnar síðustu
vikuna fyrir kosningar sagt okkur
hvernig kosningarnar munu fara.
Það varð engin breyting á því núna,“
segir Grétar Þór Eyþórsson, prófess-
or í stjórnmálafræði við Háskólann á
Akureyri. Í nær öllum tilfellum voru
þær innan við tveimur prósentustig-
um frá fylgi flokkanna. „Síðustu
kannanir vanmátu Sjálfstæðisflokk-
inn lítillega, voru með Framsókn nær
alveg rétta, ofmátu fylgi Samfylking-
arinnar lítillega og ofmátu fylgi við
Pírata,“ segir Grétar.
Hann telur líklegt að fylgi Pírata
hafi verið ofmetið í skoðanakönn-
unum vegna aldursskiptingar kjós-
enda flokksins. „Þeir voru með lítið
fylgi meðal eldra fólks og þessi skoð-
anakannanafyrirtæki ná ekki eins til
eldra fólks og þeirra sem yngri eru.
Eitt þeirra, MMR, talar t.a.m. ekki við
fólk sem er eldra en 67 ára en það eru
14% kosningabærra manna,“ segir
Grétar. Píratar mældust með 7,5%
fylgi hjá MMR en fengu 5,1% í kosn-
ingunum.
Ef litið er á vegið meðaltal úr síð-
ustu skoðanakönnunum var Sjálfstæð-
isflokkur 1,4% hærri en þær gáfu til
kynna, Framsóknarflokkur 0,1%
lægri, Samfylking 1,1% lægri, Vinstri
græn jafnstór, Björt framtíð 0,5%
hærri og Píratar 1,5% lægri en 0,7%
fleiri atkvæði skiptust á hina flokkana.
Kannanir afar nálægt
niðurstöðum kosninga
Alþingiskosningar 2013
Niðurstöður Alþingiskosninga 2013
Sjálfstæðisflokkur Framsóknarflokkur Samfylking
Vinstri Grænir Björt framtíð Píratar Aðrir
26,7%
24,4%
12,9%
10,9%
8,2%
5,1%
12%
Capacent Gallup
MMR Stöð 2 og Fréttablaðið
Félagsvísindastofnun
27,9%
24,7%14,6%
10%
6,6%
5,1%
10,1%
26,7%
22,4%
13%
11,6%
7,7%
7,5%
11,1%
25,6%
23%
14,8%
11%
7,7%
6,4%
11,5%
24,8%
24,4%
13,6%
10,8%
7,3%
6,4%
12,7%
Sjálfstæðisflokkur lítillega vanmetinn en Píratar ofmetnir í síðustu skoðanakönnunum fyrir kosningar
Guðni Einarsson
Egill Ólafsson
Tuttugu og fimm konur náðu kjöri
til Alþingis á laugardaginn var. Þær
verða því 39,7% þingmanna þegar
þing kemur saman. Þetta er næst-
mesti fjöldi kvenna sem náð hefur
kjöri til Alþingis.
Hlutfall kvenna er hæst meðal
þingmanna Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs, en þingflokkinn
skipa fjórar konur og þrír karlar.
Konur eru því 57% þingflokksins.
Næsthæst er hlutfall kvenna í þing-
flokki Samfylkingarinnar, 44,4%.
Um 42% þingmanna Framsóknar-
flokks eru konur. Þriðjungur þing-
manna Bjartrar framtíðar og Pírata
er konur. Lægst er hlutfall kvenna í
þingflokki Sjálfstæðisflokksins eða
31,5%.
Í alþingiskosningunum 2009
voru 27 konur kjörnar á þing, eða
42,9% þingmanna. Þrjár þeirra
hættu á þingi á kjörtímabilinu og í
stað þeirra komu karlar. Í þinglok
nú voru því 24 konur á þingi eða
38,1% þingmanna.
Konur á Alþingi voru teljandi á
fingrum annarrar handar á 20. öld-
inni allt til ársins 1983 að níu konur
voru kosnar á þing og hlutfall þeirra
varð 15% þingmanna. Í kosning-
unum 1982 fór hlutfall kvenna yfir
20% þingmanna. Konur rufu síðan
30% múrinn hvað varðar setu á Al-
þingi árið 1999. Hlutfall þeirra á
þingi fór yfir 40% árið 2009 og er nú
rétt innan við 40%.
Konur eru 39,7%
alþingismanna
 Fleiri konur voru kosnar 2009 en nú
Morgunblaðið/Kristinn
Konur á þingi Konum hefur fjölgað á Alþingi í áranna rás. Myndin var
tekin í mars sl. Nokkrar kvennanna á myndinni sitja ekki lengur á þingi.
„Það er auðvitað áhyggjuefni að sjá konum fækka núna
þegar Sjálfstæðis- og Framsóknarflokkur fá hér meiri-
hluta þingmanna, það er áhyggjuefni. Sérstaklega þeg-
ar Ísland hefur á þessu kjörtímabili náð að skipa sér í
fremstu röð í jafnréttismálum í heiminum,“ segir Katrín
Jakobsdóttir, formaður Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs.
Hún segir annars aðspurð að andinn í herbúðum VG
sé góður og horft sé til þeirra stefnumála flokksins sem
tekist hafi að koma í kastljós stjórnmálanna á kjör-
tímabilinu. „Þannig að ég hef ekki áhyggjur af því að
okkar rödd verði ekki sterk á kjörtímabilinu framundan en í hvaða hlut-
verki við verðum á eftir að skýrast.“ hallurmar@mbl.is
Áhyggjuefni að konum fækkar
KATRÍN JAKOBSDÓTTIR, FORMAÐUR VG
Katrín
Jakobsdóttir
„Ég gæti alveg trúað því að ungt fólk hafi setið
heima í meira mæli nú en í fyrri kosningum,“ sagði
Sindri Snær Einarsson, formaður Landssambands
æskulýðsfélaga.
Sambandið lét gera greiningu á Íslensku kosn-
ingarannsókninni og kosningu um Betri hverfi í
Reykjavík. Sindri sagði hana sýna að kosningaþátt-
taka ungs fólks hefði minnkað hratt undanfarin ár.
„Það er sennilegt að sú þróun haldi áfram,“ sagði
Sindri. „Við sjáum það alls staðar í nágrannaríkjum
að kosningaþátttaka ungs fólks dvínar.“
Ungt fólk síður á kjörstað
FORMAÐUR LANDSSAMBANDS ÆSKULÝÐSFÉLAGA
Sindri Snær
Einarsson