Morgunblaðið - 05.09.2013, Blaðsíða 44

44 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2013
Kvikmyndin Paradise: Lovehefur verið talsvert í um-ræðunni upp á síðkastiðen hún þykir heldur ögr-
andi. Myndin er hluti af Paradísar-
þríleiknum svokallaða en leikstjóri
hennar, Ulrich Seidl, fylgir mynd-
inni eftir með tveimur skyldum
kvikmyndum, Paradise: Faith og
Paradise: Hope.
Paradise: Love segir frá miðaldra
konu frá Austurríki, Teresu (Marg-
arethe Tiesel), sem ferðast til Kenía
sem kynlífsferðamaður. Þar hittir
hún fyrir vinkonur sínar sem allar
eiga það sameiginlegt að nýta sér
fátækt heimamanna til að fá útrás
fyrir kynferðislegar hvatir sínar.
Teresa, sem í fyrstu er fremur
feimin og hlédræg, verður fljótt
kræf í samskiptum sínum við þær
karlkyns hórur sem verða á vegi
hennar.
Handrit kvikmyndarinnar var
sett upp sem nokkurs konar beina-
grind sem leikararnir fóru síðan eft-
ir. Mörg atriðanna, þá helst sam-
ræður vinkvennanna, eru því
hálfgerð spunaverk og leikstjórinn
þurfti að endurvinna atriðin nokkuð
oft. Aðferðin kemur skemmtilega út
og samræðurnar verða mjög flæð-
andi fyrir vikið. Það vill oft gerast
með slík atriði að þau verði rugl-
ingsleg og missi marks en Seidl
nær að stýra þeim þannig að þeim
fylgi ferskur blær. Beinagrindin
sjálf er nokkuð jarðbundin og fram-
vinda sögunnar ef til vill heldur ein-
föld.
Persónusköpunin er að sama
skapi fín og áhorfandinn fær nokk-
uð góða og raunsæja mynd af
nokkrum persónum. Innri barátta
Teresu er einnig áhugaverð, hvern-
ig hún fer úr því að vera feimin og
forvitin yfir í það að vera nokkuð
sjálfsörugg í misnotkun sinni og
loks buguð yfir eigin viðbjóði. Leik-
arar myndarinnar eru margir hverj-
ir ekki lærðir leikarar en það kemur
ekki að sök. Allir stóðu þeir sig vel.
Kvikmyndin er að mestu tekin upp í
Kenía, fyrir utan byrjunaratriðið í
Austuríki, og gefur það myndinni
trúverðugan og skemmtilegan blæ.
Nokkur atriði eru einkar vel útfærð
og ljóst að Seidl og kvikmyndatöku-
menn hennar hafa velt sér talsvert
upp úr fagurfræði myndatökunnar.
Það sem myndin hefur þó einna
helst legið undir gagnrýni fyrir er
siðferði hennar. Á meðan sumum
finnst það ámælisvert að sýna
vændi og nekt á svo blygðunar-
lausan hátt finnst öðrum myndin
gera lítið úr kynferðislegri misnotk-
un á karlmönnum. Enn öðrum þykir
kvikmyndin sýna fram á réttlæt-
ingu vændis þar sem bæði kynin
geri sig sek um verknaðinn. Rök
sem eru svo fjarstæðukennd að ég
nenni ekki einu sinni að fara nánar
út í þau. Vændi er ömurlegt hvort
sem þeir sem þátt í því taka eru
karlkyns eða kvenkyns. Framan af
eru í myndinni nokkur grátbrosleg
atriði, sem eins og áður segir eru
mörg hver spunnin á staðnum, og
má þar nefna samræður miðaldra
kvenna um rakstur skapahára. Þeir
áhorfendur í Bíó Paradís sem höfðu
sig hvað mest í frammi í kæfðum
hlátri þögnuðu hins vegar fljótt
þegar líða tók á myndina og raun-
sær viðbjóðurinn kom í ljós. Teresa
verður til að mynda fórnarlamb eig-
in heimsku þegar uppáhaldshóran
hennar lýgur að henni og upp úr því
fer hún að beita andlegu og lík-
amlegu ofbeldi á grófari hátt.
Vændi á borð við það sem sýnt er
í myndinni er staðreynd. Fólk sem
hefur fjármuni til, hvort sem um
konur eða karla er að ræða, á það
til að nýta sér eymd og fátækt ann-
arra til að fá útrás fyrir kynferðis-
legar nautnir og er það miður.
Paradise: Love sýnir fram á þann
viðbjóð og hefði jafnvel mátt ganga
ennþá lengra.
Kynlífsferðamennska „Vændi er ömurlegt, hvort sem þeir sem þátt í því
taka eru karlkyns eða kvenkyns.“ Stilla úr Paradise: Love.
Sykurmömmur og
sólskinsdrengir
Bíó Paradís
Paradise: Love bbbbn
Leikstjórn: Ulrich Seidl. Handrit: Ulrich
Seidl og Veronika Franz. Aðalhlutverk:
Margarethe Tiesel, Peter Kazungu og
Inge Maux. 120 mín. Austurríki, 2012.
DAVÍÐ MÁR
STEFÁNSSON
KVIKMYNDIR
Kvikmyndin Málmhaus eftir Ragn-
ar Bragason hefur fengið inngöngu
á eina af virtustu og stærstu kvik-
myndahátíðum Asíu, Busan Inter-
national Film Festival, BIFF. Ragn-
ar mun sækja hátíðina sem fer fram
3.-12. október og verður Málmhaus
eina íslenska kvikmyndin á henni.
BIFF er haldin árlega og helsta
markmiðið með henni að kynna nýj-
ar kvikmyndir og nýja leikstjóra og
þá einkum frá Asíu. Þá er hátíðin
afar mikilvæg hvað varðar sölu á
kvikmyndum til sýninga í Asíulönd-
um.
Málmhaus
fer á BIFF
Asíuferð Ragnar fer með Málm-
haus til Busan í S-Kóreu.
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Segja má að handritsgerð sé eins og að skrifa IKEA-
bæklinga. Með því á ég við að handritshöfundur þarf að
geta skrifað og gengið þannig frá handriti að leikstjóri
eða framleiðandi skilji hvað höfundurinn er að fara,“ seg-
ir Jón Atli Jónasson leikskáld og handritshöfundur, sem
býður upp á námskeið í handritsgerð fyrir kvikmyndir
og sjónvarp sem hefst annað kvöld.
Jón Atli hefur talsverða reynslu af handritsskrifum,
en hann hefur bæði skrifað leikrit og kvikmyndahandrit
á borð við Djúpið, Brim, Strákana okkar, Blóðbönd og
verið handritsráðgjafi á óteljandi handritum sem hafa
orðið að kvikmyndum. Nú starfar hann sem handritshöf-
undur hjá danska kvikmyndafyrirtækinu Nimbus sem
framleiddi m.a. kvikmyndirnar Festen og Submarino
auk sjónvarpsþáttaraðanna sem nefnast Broen.
„Ég er með tveggja mynda samning hjá Nimbus,“
segir Jón Atli og tekur fram að sér hafi boðist samning-
urinn við Nimbus í kjölfar velgengni Djúpsins. „Ólafur
Darri [Ólafsson] er að fara til Hollywood þar sem Balti
[Baltasar Kormákur] er fyrir. Mig langaði hins vegar til
að gera eitthvað evrópskara. Mig hafði lengi langað til að
vinna með Nimbus, því þar er mikið lagt upp úr góðum
handritum,“ segir Jón Atli sem byrjaði að vinna fyrir
Nimbus í upphafi þessa árs. „Ég er þegar búinn að skrifa
kvikmyndahandrit upp úr nóvellu sem ég gaf út í vor og
heitir Börnin í Dimmuvík, en Nimbus verður meðfram-
leiðandi að þeirri mynd,“ segir Jón Atli og tekur fram að
enn sé ekki búið að ráða leikstjóra í verkefnið, en hand-
ritið leggist vel í menn. „Hin myndin sem ég er að skrifa
handritið að er stærri í sniðum og samningar á því stigi
að ég má ekkert segja um hana enn sem komið er,“ segir
Jón Atli, en getur þó upplýst að sú mynd verði tekin upp
erlendis og muni flokkast sem skandinavísk mynd frem-
ur en íslensk. „En það verða íslenskar persónur í mynd-
inni,“ segir Jón Atli leyndardómsfullur.
Gefur fólki nauðsynleg verkfæri
Námskeið Jóns Atla sem hefst annað kvöld ber yfir-
skriftina: „Frá hugmynd að handriti“ og verður kennt
dagana 6.-8. september á vinnustofu listamannsins á
Hverfisgötunni. „Ég hef verið með þetta námskeið tvisv-
ar áður auk þess sem ég hef verið gestakennari við
Listaháskóla Íslands sem og í háskólum og kvikmynda-
skólum í Evrópu. Ég fæ reglulega beðnir um að lesa yfir
handrit og taka fólk í einkatíma,“ segir Jón Atli og tekur
fram að þannig megi segja að hann sé með námskeiði
sínu að anna eftirspurninni sem sé augljóslega fyrir
hendi.
„Námskeiðið er byggt upp þannig að fyrst læra þátt-
takendur undirstöðuatriði í handritsskrifum og eru svo
settir af stað í að skrifa handrit með öllu sem því fylgir,“
segir Jón Atli og tekur fram að í framhaldinu skili þátt-
takendur svo uppkasti að handriti til sín sem hann vinni
áfram með hverjum og einum.
Spurður hvort námskeiðið sé opið öllum svarar Jón
Atli því játandi og bendir á að til hans leiti jafnt kollegar
í faginu sem og fólk sem gengið hafi með kvikmynda-
handrit í maganum en viti ekki hvernig skuli koma
draumunum í framkvæmd. „Ég læt þátttakendum í té
ákveðin verkfæri sem þeir geta nýtt sér. Auk þess hjálpa
ég fólki að hafa eyra fyrir því hvað sé góður díalógur, þ.e.
hvernig fólk talar saman.“
Allar nánari fyrirspurnir skal senda á:
hugmyndoghandrit@gmail.com, en í því netfangi er
einnig tekið við skráningum.
„Handritsgerð eins og að
skrifa IKEA-bæklinga“
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Lærimeistari Frá hugmynd að handriti nefnist ritnám-
skeið Jóns Atla þar sem hann kennir réttu handtökin.
 Kvikmyndahandritið að
Börnunum í Dimmuvík er
tilbúið og Nimbus verður
meðal framleiðenda
Þar sem að gervihnattabúnaðurinn fæst
ALVÖRU
MÓTTAKARAR
MEÐ LINUX
ÍSLENSK VALMYND
Auðbrekku 3 ~ 200 Kópavogur ~ Sími: 564 1660 ~ oreind.is
25
1988-2013