Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.03.2014, Síða 57
30.3. 2014 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 57
Einskismannsland, sýning á
nýjum og athyglisverðum
málverkum eftir Arnar
Herbertsson myndlist-
armann verður opnuð í safn-
aðarheimili Neskirkju á sunnudag, að
lokinni messu sem hefst kl. 11.
2
Á sunnudag eru tvær sýn-
ingar í Salnum á líflegri upp-
færslu Óp-hópsins á Hans
og Grétu, barnaóperunni
kunnu eftir Humperdinck. Eru þetta
síðustu sýningarnar á verkinu, sem
hrífur börn jafn og foreldra. Hin víð-
kunna saga er hér sett í skondinn
búning með fallegri tónlist.
4
Allt áhugafólk um lifandi og
ferska hönnun ætti að
skunda í miðborgina um
helgina og kynna sér þær fjöl-
mörgu forvitnilegu sýningar og uppá-
komur sem eru á dagskrá Hönn-
unarmars.
5
Fyrirgefðu ehf, leikrit Þór-
dísar Elvu Þorvaldsdóttur í
leikstjórn höfundar, er sýnt í
Tjarnarbíói á sunnudags-
kvöld. Þar segir af fyrirtækinu Fyr-
irgefðu ehf sem býður hreina sam-
visku og fyrirgefningu í hverskyns
deilumálum. Í verkinu er velt upp
áleitnum spurningum um fyrirgefn-
inguna í markaðsvæddum heimi.
3
Hinni vel heppnuðu og vin-
sælu alþjóðlegu barnakvik-
myndahátíð lýkur í Bíó
Paradís við Hverfisgötu um
helgina. Mæla má með Antboy og
Andri og Edda verða bestu vinir sem
rýnir Morgunblaðsins bar lof á.
MÆLT MEÐ
1
flytjendur haldi flámælinu – það verður að
berja það í fólkið!“
Passíusálmarnir eru merkilegt bókmennta-
verk en vitaskuld hátrúarlegur kveðskapur í
leiðinni. Það kemur því ekki á óvart að sum-
um hafi þótt það óheppilegt að Megas væri að
semja við þá lög og flytja þá á sinn hátt.
„Það urðu einhverjar uppákomur kringum
það,“ segir hann kankvís. „Gylfi Gíslason, vin-
ur minn, fylgdist vel með því sem ég var að
gera og þegar hann vissi að ég ætlaði að
flytja sálmana í fyrsta skipti á tónleikunum
hjá SÚM þá bauð hann mér í útvarpsþátt sem
hann var með. Ég mætti niður í útvarp og
söng þrjá sálma inn, með gítar og munn-
hörpu, og tveir þeirra voru fluttir í þættinum
með viðtali og kynningu á tónleikunum. Mér
var sagt að allar símalínur inn í útvarp hefðu
verið rauðglóandi meðan á flutningum stóð,
þá stuttu stund, svo mikil helgispjöll þótti
þetta vera. Meðal ráðamanna útvarpsins var
almennur ótti um að ég hefði styggt kirkjuna
en þessar stofnanir vildu vera í vinfengi hvor
við aðra. Þátturinn var í fyrripart viku og á
laugardeginum voru sendar út vikulegar pan-
elumræður um útvarpsefni vikunnar. Séra
Jakob Jónsson var þar fulltrúi kirkjunnar. Ég
hlustaði ekki á þáttinn en var sagt að fulltrúi
útvarpsins í umræðunum hefði verið nötrandi
og tilbúinn að leggjast flatur og biðjast afsök-
unar, en þegar kom að umræðunum um þenn-
an skandal þá kvað við annan tón. Séra Jakob
fór rólega af stað og sagðist telja að hann hafi
skírt þennan mann sem flutti sálmana, reynd-
ar öðru nafni!, en síðan vék hann sér að því
að segja að þarna væri komin enn ein sönn-
unin á því að þetta væru tímalausir sálmar og
ættu stöðugt erindi.
Og ef við förum yfir á bókmenntasviðið, þá
er svo margt í þessum sálmum sem er mjög
almennt og tengist ekkert Lúther og fræði-
kenningum hans. Það er ekkert erfitt fyrir þá
sem telja sig til vantrúaðra að sjá sitthvað
gott í þessu. Ég hef alltaf haft þá trú að það
séu allir trúaðir en brögðin velkjast fyrir
mörgum.“ Hann brosir. „Það er, hvort menn
vilja með jarðarberja- eða bananabragði.
Sjálfur nálgast ég sálmana sífellt meira út frá
tungumálinu og þessum hljómi í þeim, sem er
svo megn.“
Æskulýðurinn syngur forngripi
Nú styttist í þennan viðamikla þrískipta tón-
leikaflutning á Passíusálmunum og auðheyrt
að það hefur verið í mörg horn að líta við
undirbúninginn.
„Það er stutt til stefnu,“ segir Megas. „Mið-
hlutinn, sem hljómsveitin Moses Hightower
flytur með okkur og kórnum, eru þeir sálmar
sem flestir hafa dottið út við fyrri flutning.
Það þurfti nokkra yfirlegu að búa til viðlíka
pússningu á þá og þeir sálmar hafa fengið
sem hafa verið fluttir nokkrum sinnum. Nú er
ég búinn að pússa og hljómsveitin komin með
þetta – þetta er útsetning eins og rokkarar
gera. Það skapar kontrast við hinar skrifuðu
útsetningar Þórðar sonar míns og það held ég
að sé af hinu góða.
Þótt ég hafi nú sungið í kór þá fer ég ekki
að skipa röddum saman í nótum. Ég skrifaði
eina línu sem Þórður vafði röddum um. Hann
hafði líka fyrri versjónir af sálmunum til hlið-
sjónar og skilaði af sér ansi krassandi útsetn-
ingum fyrir Caput-hópinn; þær eru krassandi
á annan hátt en hefur heyrst í lögunum mín-
um. Það koma fram bæði stríðir og harðir
hljómar. Þórður hefur spilað þetta fyrir mig
út úr tölvunni og það var ansi magnað.“
Megas ítrekar að þrátt fyrir að þetta sé
mikil framkvæmd þá komi margir að fram-
kvæmd tónleikanna og fyrir vikið verði verkið
léttara. „Allir hafa þungavægi, hver hljóð-
færaleikari og hver kórsöngvari. Og undur
hvað æskulýður landsins er fíkinn á að syngja
þessa forngripi – ég efast um að þau hafi mik-
ið bakköpp á heimilum sínum, þau eru mörg
svo ung að þau eiga líka unga foreldra sem
hljóta að vera komnir alveg úr takt við Pass-
íusálmana. Og ekkert eftir nema bara pirring-
urinn …“
Lokatónleikarnir verða klukkan 15 á föstu-
daginn langa, þeim rammhelga degi þegar
fólk hefur varla mátt hreyfa sig eftir verald-
legum verkum, hvað þá leika tónlist.
„Já, en það má flytja kirkjulega tónlist
þennan dag. Við skákum í því skjólinu,“ segir
Megas. „Að vísu var kirkjan ekki öll á sama
máli um þessi lög mín og séra Jakob í útvarps-
sal á sínum tíma, það var andúð á þessu og
fyrir flutning á úrvali laganna í Gamla bíói árið
1985 mætti fulltrúi kirkjunnar á æfingu hjá
okkur. Hann þurfti að athuga hvort þetta væri
við hæfi. Ég hafði allan vara á og hélt uppi
njósnum, og þegar hann var í þann veginn að
ganga í húsið lét ég hljómsveitina sleppa því
sem hún var að æfa og brá yfir í mildustu tón-
smíðina. Til að fá kirkjunnar þjóna að minnsta
kosti ekki upp á kant við mig.“
„Þeir sóttu á mig. Það mátti rokka þá upp. Mér leiddist alltaf þessi slómó sálmasöngur,“ segir Megas um Passíusálmana.
Morgunblaðið/Einar Falur