Morgunblaðið - 26.04.2014, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. APRÍL 2014
FLUGFARÞEGAR FÁ VSK
AFÖLLUMGLERAUGUM
SÍMI 527 1515 GÖNGUGÖTU
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Sala landbúnaðartækja hefur verið að
aukast síðustu mánuði. Salan er þó
enn langt undir því sem var fyrir
hrun. Framkvæmdastjóri Þórs hf.
telur að uppsöfnuð þörf bænda fyrir
að endurnýja dráttarvélar og hey-
vinnutæki sé farin að segja til sín.
Sem dæmi um aukna sölu má nefna
að 24 dráttarvélar voru fluttar inn
fyrstu þrjá mánuði ársins. Það eru
tvöfalt fleiri vélar en sömu mánuði á
síðasta ári. Útlit er því fyrir að um 100
vélar verði fluttar inn á árinu í heild.
Oddur Einarsson, framkvæmda-
stjóri Þórs hf., segir að lítið hafi selst
af landbúnaðartækjum síðustu ár.
Fyrir hrun fjármálamarkaðarins hafi
selst um 350 vélar á ári en það hafi
farið niður í 20-40 vélar eftir hrun og
lítið náð sér á skrið síðan. Þá hafi ver-
ið nokkuð um að dráttarvélar og
stærri heyvinnutæki hafi verið seld
úr landi í hruninu. Segir Oddur að
þótt salan hafi aukist að undanförnu
sé langt í að hún svari áætlaðri end-
urnýjunarþörf landbúnaðarins sem
talin er vera 200-250 dráttarvélar á
ári.
„Það er erfitt að átta sig á því hvort
þetta er raunverulegur vöxtur í at-
vinnugreininni eða hvort þörfin fyrir
endurnýjun er orðin svo brýn að
bændur séu að fjárfesta af illri nauð-
syn,“ segir Oddur.
Hreyfing í fjósbyggingum
Finnbogi Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Jötuns véla ehf., tekur
í sama streng, segir að mun meiri sala
sé í dráttarvélum. Þá segir hann að
sala á heyvinnutækjum hafi aukist
mjög. Ekki síst sé töluvert spáð í bún-
að vegna breytinga á fjósum. Bændur
séu að leita leiða til að auka mjólk-
urframleiðsluna, ýmist með viðbygg-
ingum til að geta fjölgað mjaltaþjón-
um eða með því að byggja ný fjós.
„Þetta er allt frá því að bæta við ein-
um eða tveimur básum upp í það að
byggja hús fyrir 200 til 300 kýr,“ segir
Finnbogi.
Arnar Bjarni Eiríksson, fram-
kvæmdastjóri Landstólpa í Gunn-
bjarnarholti, segir að margir séu að
athuga möguleikana á byggingu
gripahúsa, ekki síst fjósa. Telur hann
að nokkur fjós muni rísa á þessu ári.
Nokkuð sé um bændur sem byggi við
til að fjölga gripum og bæta við öðr-
um mjaltaþjóni en einnig séu til at-
hugunar áform um byggingu nýrra
fjósa með 200-250 mjólkurkúm og
fjórum mjaltaþjónum.
„Það er bjartsýni í landbúnaði.
Boðuð er aukning í framleiðslu. Það
ýtir undir. Þá hafa bændur haldið aft-
ur af sér í fjárfestingum frá því fyrir
hrun. Þörfin hefur verið fyrir hendi
en menn hafa verið að greiða niður
skuldir og bæta sinn rekstur. Nú láta
þeir þetta eftir sér, þora að taka
skrefið,“ segir Finnbogi.
Oddur Einarsson segir að góð sala
hafi verið í tækjum til jarðvinnslu á
síðustu árum. Veltir hann því fyrir sér
hvort það hafi verið vegna endur-
ræktunar túna í kjölfar kals. Korn-
rækt hafi einnig verið að aukast þótt
uppskera hafi verið léleg á síðasta ári.
Þá hafi sala á heyvinnuvélum verið
góð í fyrra og útlit fyrir að í ár verði
aukning í sölu rúlluvélasamstæðna.
Vonandi batnar afkoman
Oddur segir að þrátt fyrir þessa
þróun og hvatningu til framleiðslu-
aukningar sé hljóðið í bændum ekk-
ert sérstaklega gott. Afurðaverð til
þeirra hafi lítið hækkað síðustu 5-7
árin en allar rekstrarvörur hækkað
mikið á þeim tíma. „Það er viss þróun
í gangi, kúabúin stækka og vélvæðing
eykst. Vonandi skilar það bættri af-
komu,“ segir Oddur.
 Sala á dráttarvélum og öðrum landbúnaðartækjum eykst  Enn langt í land með að viðskiptin standi
undir nauðsynlegri endurnýjun  Bændur breyta fjósum og byggja ný til að auka mjólkurframleiðslu
Mikil þörf fyrir endurnýjun tækja
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Heyskapur Tækin stækkuðu fyrir hrun enda var þörf á því við stæðu-
heyskap sem innleiddur hefur verið við hlið rúllubaggatækninnar.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Bændur á Seljavöllum í Hornafirði settu niður fyrstu
kartöflurnar 9. apríl sl. Er það um viku fyrr en ofast hef-
ur verið. Ef veður verður hagstætt koma fyrstu kartöfl-
urnar á markað í lok júní og fljótlega í júlí má búast við
töluverðu framboði af íslenskum kartöflum.
Uppskeran var afar léleg síðasta haust í flestum
kartöfluræktarhéruðum. Það varð til þess að birgðirnar
hjá stórum söluaðilum, eins og Sölufélagi garðyrkju-
manna, kláruðust að mestu fyrir áramót. Jóhannes H.
Sigurðsson sölustjóri segir að það hafi verið viðbrigði frá
árinu á undan þegar ágætar íslenskar kartöflur hafi ver-
ið á markaðnum fram í apríl. Besta uppskeran í fyrra
var í Hornafirði og segir Hjalti Egilsson á Seljavöllum
að hornfirsku kartöflurnar hafi verið á markaði út febr-
úar. Síðan hefur meginhluti kartaflna í verslunum verið
innfluttur, eins og flestar tegundir útiræktaðs grænmet-
is því uppskera brást í flestum greinum.
Innlendir tómatar og gúrkur eru á markaðnum allt
árið enda plöntunar lýstar í skammdeginu og á nóttunni.
Þá segir Jóhannes að paprika sé að koma á markaðinn.
Hjalti á Seljavöllum segir að vegna uppskerubrests
í stórum kartöfluræktarhéruðum hafi óvanalega stór
hluti uppskerunnar selst á uppskeruárinu. Það sé hag-
stætt fyrir ræktendur, þeir þurfi ekki að taka vöruna í
hús og geyma og meðhöndla. Þá hafi uppskeran nýst vel
vegna þess hversu gott tíðarfar var þegar unnið var að
uppskerustörfum og kartöflurnar hafi því verið vel undir
veturinn búnar.
Hjalti horfir með bjartsýni til sumarsins. Plast er
sett yfir kartöflurnar sem settar eru niður snemma í
apríl og það hjálpar þeim af stað. Ef veðrátta verður
hagstæð í vor og sumar má búast við fyrstu hornfirsku
kartöflunum á markað um mánaðamótin júní og júlí og
að allgott framboð geti verið komið í fyrrihluta júlí-
mánaðar. „En þetta er algerlega háð tíðarfarinu fram-
undan. Við höfum lent í alls konar veðri á vorin,“ segir
Hjalti.
Von á fyrstu íslensku
kartöflunum í lok júní
 Vegna uppskerubrests eru þær íslensku löngu uppurnar
Ljósmynd/Ásgeir Núpan Ágústsson
Kartöflur Hjalti Egilsson á Seljavöllum í Hornafirði er byrjaður að setja niður kartöflur og plast er sett yfir.
Fyrstu kríur
vorsins sáust við
Ósland á Höfn í
Hornafirði að
morgni sum-
ardagsins fyrsta,
24. apríl. Þá voru
fjórar kríur
mættar eftir
langt ferðalag
frá Suðurskauts-
landinu. Í gær töldu kríurnar
nokkra tugi. Brynjúlfur Brynjólfs-
son, fuglaáhugamaður á Höfn,
sagði kríuna yfirleitt koma á svip-
uðum tíma, en þó færi eftir veðri
hvenær hún birtist.
Svartsvanur hefur sést við Hval-
nes í Lóni undanfarið. Greint var
frá honum á vefnum www.fuglar.is
hinn 13. apríl sl. Svartsvanurinn
hefur haldið sig nærri álftum og
hefur líklega orðið þeim samferða
yfir hafið frá Bretlandseyjum.
Brynjúlfur sagði það árvisst að hér
sæjust einn til fjórir svartsvanir.
Einnig hafa þrjár blágæsir, sem
eru afbrigði af snjógæs, sést fyrir
austan og hvítandarsteggur er á
Héraði. gudni@mbl.is
Ljósmynd/Pétur Pétursson
Svartsvanur Svarti svanurinn hefur haldið sig með álftum við Hvalnes.
Krían kom í Ósland
um leið og sumarið
 Svartsvanur við Hvalnes í Lóni
Krían Er komin.