Morgunblaðið - 26.04.2014, Blaðsíða 23

Morgunblaðið - 26.04.2014, Blaðsíða 23
FRÉTTIR 23Erlent MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. APRÍL 2014 Kjartan Kjartansson kjartan@mbl.is Fjarreikistjarnan Kepler-186f sem vísindamenn tilkynntu að þeir hefðu fundið í síðustu viku er sú pláneta utan sólkerfis okkar sem gæti líkst mest jörðinni af þeim sem menn hafa fundið – enn sem komið er. Leitin að fjarreikistjörnum hófst á 10. áratug síðustu aldar en á síð- ustu árum hefur Kepler-geimsjón- aukinn verið notaður eingöngu til þess að finna slík fyrirbæri. Menn hafa fundið 3.600 mögulegar fjar- reikistjörnur með honum og búið er að staðfesta hátt í þúsund af þeim. Endanlegt markmið með að kanna fjarreikistjörnur er að kom- ast að því hvort líf þrífst annars staðar í alheiminum en á jörðinni. Aðferðirnar eru enn tiltölulega frumstæðar. Kepler finnur plán- eturnar með því að greina flökt í ljósi frá fjarlægum sólstjörnum þegar fjarreikistjörnurnar ganga fyrir þær frá jörðinni séð. Tæknin býður ekki upp á nánari rann- sóknir. Bíða næstu kynslóðar Ályktun vísindamanna um að Kepler-186f geti líkst jörðinni bygg- ist á að hún er nánast jafnstór henni og er í hæfilegri fjarlægð frá sólstjörnu sinni til að vatn geti mögulega verið þar í fljótandi formi. Það er talið grundvöllurinn fyrir lífi. Það verður þó áfram sveipað dul- úð í fyrirsjáanlegri framtíð. Hægt væri að greina samsetningu loft- hjúps reikistjörnunnar, ef hún hef- ur hann, með litrófsgreiningu en hún er of langt í burtu til að það sé hægt. „Við erum ekki einu sinni nærri því að hafa getu til að gera þessar mælingar. Við þurfum að bíða eftir næstu kynslóð geimsjónauka, eftir tíu til tuttugu ár,“ segir Sean Ray- mond, stjarneðlisfræðingur og einn af þeim sem fundu Kepler-186f. Dæmi um þessa nýju kynslóð sjónauka er Risavaxni sjónauki (Extremely Large Telescope) Evr- ópsku geimrannsóknastofnunar- innar (ESA). Eftir nokkrar vikur verður byrjað að sprengja tind fjalls í Síle þar sem sjónaukinn mun tróna í framtíðinni. Hann á að vera tilbúinn árið 2025 og verður stærsti sjónauki á jörðinni. Með honum verður mögulegt að mynda fjar- reikistjörnur sem eru á lífvænlegu belti í kringum stjörnur sínar og jafnvel greina hvort líf sé að finna á þeim. „Við erum á gullöld uppgötvana á fjarreikistjörnum. [Kepler-186f] er enn sem komið er einstök, en verð- ur hún það áfram? Ég er tilbúinn að veðja fé að hún verður það ekki,“ segir Fabio Favata hjá vísinda- og vélkönnunardeild ESA. Gullöld í upp- götvunum fjar- reikistjarna  Undirbúa smíði stærsta sjónauka í heimi á fjallstindi í Síle AFP Bergpláneta Teikning af hvernig Kepler-186f gæti litið út. Kepler-186f » Reikistjarnan gengur um sólstjörnu sem telst til rauðra dverga. Hún er minni og dimm- ari en sólin okkar. » Kepler-186f er yst reiki- stjarnanna fimm sem fundist hafa í þessu sólkerfi. Hún er um 10% stærri en jörðin. » Hingað til hafa fjar- reikistjörnur sem fundist hafa verið gasrisar, líkt og Júpíter. Kjartan Kjartansson kjartan@mbl.is Þegar Suður-Afríkubúar ganga að kjörborðinu 7. maí verður það í fyrsta skipti sem kynslóð lands- manna sem fæddist eftir að endi var bundinn á aðskilnaðarstefnuna greiðir atkvæði. Það verða einnig fyrstu kosningarnar eftir að frelsis- hetjan Nelson Mandela lést. Á morgun verða tuttugu ár liðin frá fyrstu kosningunum sem blökku- menn í landinu máttu kjósa í. Afríska þjóðarráðið (ANC) hefur síðan stjórnað landinu og ekki er talið að það breytist eftir kosningarnar nú. Þessi nýja kynslóð fólks sem fæddist frjálst og hefur ekki sömu tilfinn- ingalegu tengslin við flokkinn eins og eldri kynslóðir þýðir þó að ANC getur ekki gengið að völdum sínum sem vísum til lengri tíma litið. Vinna aðeins fyrir sjálfa sig Í augum margra hafa meðlimir ANC orðið spillingu að bráð og lítið gert til að breyta aðstæðum blökku- manna í landinu frá því sem var. Mis- skipting er óvíða eins afgerandi og í Suður-Afríku. Hvíti minnihlutinn hefur það betra en nokkru sinni áður á sama tíma og helmingur ungs svarts fólks er atvinnulaus. Íbúar sem hafast við í kofum í fá- tækrahverfum eins og Diepsloot þar sem opinber þjónusta er hverfandi- kenna flokknum um hvernig er kom- ið fyrir þeim. „Við höfum alltaf kosið ANC en við höfum búið í kofum í mörg ár. Þeir segjast ætla að byggja hús en ekkert gerist. Ef þú kýst stjórn, þá vinna þeir fyrir sjálfa sig, ekki fyrir okkur,“ segir Kganyo, einn íbúa hverfisins, við breska blaðið The Gu- ardian. Hún hefur verið á biðlista eftir félagslegu húsnæði í tíu ár. Aðalbakland ANC er lágstéttin og tveir af hverjum þremur kjósendum þess eru atvinnulausir. Nú er í fyrsta skipti flokkur sem keppir við það um þennan markhóp, Efnahagsfrelsis- baráttumennirnir (EFF). Julius Malema, leiðtogi flokksins, segir byltingu Mandela aðeins hálfklár- aða. Enn eigi eftir að ná fram efna- hagslegu frelsi fyrir alla landsmenn. Fyrirmyndir hans eru Hugo Chá- vez, fv. forseti Venesúela, og Ro- bert Mugabe í Simbabve. Malema hefur verið sakað- ur um lýðskrum en hann hefur m.a. lofað að þjóð- nýta banka og námur, taka land eignarnámi án bóta, hækka lágmarkslaun og tvöfalda allar bætur á vegum hins opinbera. AFP Fátækrahverfi Óvistlegir kofar eins og í Diepsloot eru hlutskipti margra þeldökkra Suður-Afríkumanna. Kynslóðaskipti í Suður-Afríku  Fólk fætt eftir aðskilnaðarstefnuna kýs í fyrsta sinn Desmond Tutu, fv. erkibiskup Suður-Afríku og handhafi frið- arverðlauna Nóbels, ætlar ekki að kjósa Afríska þjóðarráðið. Hann hefur gagnrýnt flokkinn og fyrir vikið átti upphaflega ekki að bjóða honum í jarðarför Nelsons Mandela, vinar hans, í desember. „Okkur dreymdi um samfélag sem hefði samúð, sem léti fólki líða eins og það skipti raunveru- lega máli. Þú getur ekki gert það í samfélagi þar sem fólk fer svangt að sofa, þar sem mörg barnanna fara enn í skóla undir tré,“ segir Tutu. Erkibiskupinn fyrrver- andi segir jafnframt að menn þurfi að viður- kenna að ekki mörgum arftökum kynslóðar Mandela hafi tekist að standa henni snúning í stjórn landsins. Ætlar ekki að kjósa ANC ERKIBISKUP Desmond Tutu Brynjólfur Þorkelsson Framkvæmdastjóri binni@remax.is Sylvía GWalthersdóttir Löggiltur fasteignasali sylvia@remax.is „...veittu mér framúrskarandi þjónustu í alla staði“ „Katrín heiti ég. Þau hjónin Binni og Sylvía sáu um að selja húsið mitt sumarið 2013 og veittu mér framúrskarandi þjónustu í alla staði. Haldið var opið hús þar sem þau sáu um að bjóða fólkið velkomið og fylgdu opna húsinu svo eftir en það leiddi til sölu sem allir voru sáttir við. Ég mæli hiklaust með þessum sætu hjónum“ 820 8080 Hringdu núna og pantaðu frítt söluverðmat KJARANSHÚSIÐ - ÁSVALLAGATA 4, 101 REYKJAVÍK, 2. HÆÐ. Eignin verður sýnd þriðju- daginn 29. apríl milli kl. 17:00 og kl. 18:00. Til sölu er gullfalleg 99 fm íbúð á 2. hæð á þessum einstaka stað í gamla vesturbæn- um og í göngufæri við miðbæinn. Íbúðin hefur verðið endurnýjuð á mjög vandaðan og fallegan hátt, auk þess að utan hefur húsið verið lagfært og endurnýjað. Garður hefur verið endurhannaður og skipt hefur verið um allar frárennslislagnir og upp- hituð hellulögð stétt frá götu að húsinu og sett upp útilýsing. Nýtt járn er á þaki. Verð 49,5 millj. OPI Ð H ÚS þrið jud ag

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.