Morgunblaðið - 26.04.2014, Blaðsíða 25

25
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. APRÍL 2014
Snilld Góðir taktar sáust á Íslandsmótinu í hópfimleikum í Ásgarði í Garðabæ í gær og keppendur brostu breitt en aðrir virtust ekki kippa sér upp við snilldina enda ýmsu vanir í þeim efnum.
Kristinn
Engum þurfti að
koma á óvart þó að ís-
lenskir Evrópusam-
bandssinnar brygðust
við með látum þegar
ríkisstjórnin og þing-
flokkar hennar ákváðu
að Ísland myndi aft-
urkalla inngöngubeiðni
sína í ESB. Enginn vill
missa málið, og eins-
máls-menn allra síst.
Og ekki þurfti að koma á óvart þótt
hefðbundnir andstæðingar stjórn-
arflokkanna yrðu stóryrtir og ofsa-
fengnir. Þau viðbrögð eru hefð-
bundin. Menn þurfa ekki að horfa
lengra en til síðustu daga þar sem
efnt var til skyndiherferðar til þess
að fæla Guðna Ágústsson frá því að
bjóða sig fram til borgarstjórnar,
enda óttuðust vinstrimenn að fram-
boð Guðna gæti komið þeim sjálfum
illa. Í hvert sinn sem eitthvað er gert
sem vinstrimenn telja koma sér illa,
verður efnt til herferðar. Aðrir
verða einfaldlega að geta staðið slíkt
af sér, ef þeir ætla að
ná einhverjum árangri.
„Hvaða óðagot
er þetta?“
Í tilraunum sínum til
að fæla stjórn-
arþingmenn frá því að
fylgja yfirlýstri stefnu
beggja flokka í ESB-
málum hafa ESB-
sinnar snúið mörgu á
hvolf. Þeir hafa jafnvel
hamrað á því að núver-
andi stjórnarflokkar
hafi farið fram með miklu óðagoti í
málinu. „Offors“ kallaði blaðamaður
Morgunblaðsins það í vikunni. En
hver ætli staðreyndin sé? Það hefur
reyndar verið offors og óðagot í um-
sóknarmálum, en sú er alls ekki
raunin nú. Offorsið var árið 2009, en
þá létu ESB-sinnar og fréttamenn
sér það vel líka. Kosið var til alþingis
í lok apríl 2009. Fyrir kosningar og
síðast í umræðum kvöldið fyrir þær
lofuðu vinstri grænir að ekki yrði
sótt um aðild að Evrópusambandinu
kæmust þeir í ríkisstjórn. Stein-
grímur J. Sigfússon sagði sér-
staklega að það yrði ekki gert það
sumar, og alls ekki í maímánuði. Síð-
an var kosið og strax í stjórnarsátt-
mála 10. maí var tilkynnt að sótt yrði
um aðild að Evrópusambandinu.
Fréttamenn sáu ekkert að því.
Hálfur mánuður þá, tæpt ár nú
Hálfum mánuði eftir kosningar,
sama dag og nýir ráðherrar settust í
stólana, var tilkynnt að Ísland ætlaði
í Evrópusambandið. Þá hafði Al-
þingi ekki enn komið saman eftir
kosningarnar. Tveimur mánuðum og
sex dögum síðar var búið að sam-
þykkja inngöngubeiðnina á Alþingi.
Hvar voru þá ESB-sinnarnir með
upphrópanir sínar um „óðagot“, „of-
fors“ og „flýtimeðferð“? Vinstri-
meirihlutinn á þingi hafnaði tillögu
um að þjóðaratkvæðagreiðsla færi
fram um það hvort Ísland yrði um-
sóknarríki að ESB. Hvar voru þá
undirskriftasafnanir „lýðræð-
issinna“? Hvar voru þá útifundirnir
og pistlahöfundarnir?
En hvað er upp á teningnum
núna? Kosið var í apríl 2013. Í síðari
hluta febrúar 2014 kemur rík-
isstjórnin loks með tillögu um að
inngöngubeiðnin verði afturkölluð.
Fréttamenn spurðu strax hvaða óða-
got þetta væri. Síðan eru liðnir tveir
mánuðir og tillagan er enn í nefnd og
fréttamenn þráspyrja hvort henni
verði ekki örugglega breytt í nefnd-
inni, í von um að einhverjir stjórn-
arþingmenn hefji undanhald sem
endi með því að Ísland verði áfram
umsóknarríki. „Hvað liggur eig-
inlega á?“ spyrja þeir sem árið 2009
keyrðu allt í gegn á tveimur mán-
uðum. „Á að svínbeygja lýðræðið?“
spyrja þeir sem fengu samtals 20%
atkvæða í síðustu kosningum og
ákváðu fyrir fjórum árum að ekki
þyrfti þjóðaratkvæðagreiðslu til að
senda inngöngubeiðnina til Brussel.
Og fréttamenn reka erindi þeirra í
von um að stjórnarþingmenn
guggni.
Að beygja sig fyrir ofstækinu
Ofstækið í málinu er allt á aðra
hliðina. Í umsókn um aðild að Evr-
ópusambandinu felst yfirlýsing
lands um að það hafi ákveðið að
ganga í Evrópusambandið og vilji nú
vita hvaða reglum sínum það þurfi
að breyta til að verða tekið inn. Um-
sókn snýst ekki um að „sjá hvað er í
boði“. Þegar hvorki meirihluti þings
né þjóðar vill ganga í ESB er hreint
ofstæki að láta Ísland verða um-
sóknarríki. Það er hins vegar ekki
ofstæki að afturkalla slíka umsókn,
þegar hvorki þjóðkjörið þing né rík-
isstjórn vilja ganga inn. Það mega
allir sjá hvorum megin offorsið og
ofstækið er. Ekkert í viðbrögðum
ESB-sinna í málinu þurfti hins veg-
ar að koma á óvart. Það eina sem
gæti komið á óvart væri ef einhverjir
forsvarsmenn stjórnarflokkanna
byrjuðu að taka undir sönginn. Með
því væri öllu snúið á hvolf.
Eftir Bergþór
Ólason » Árið 2009 tók það
vinstristjórnina tvo
mánuði að gera Ísland
að umsóknarríki. Þá tal-
aði enginn um „offors“,
„ofstæki“ og „flýti-
meðferð“.
Bergþór Ólason
Höfundur er fjármálastjóri.
Öllu snúið á hvolf
Frumvörp rík-
isstjórnarinnar um
leiðréttingu höf-
uðstóls verðtryggðra
skulda og séreign-
arsparnað, sem Al-
þingi hefur nú til
meðferðar, munu
gefa um 100 þúsund
heimilum í landinu
tækifæri til að lækka
húsnæðisskuldir sínar eða spara til
kaupa á húsnæði. Lækkun skulda
getur orðið allt að 20% ef úrræðin
eru nýtt að fullu. Leiðréttingin er
almenn aðgerð sem ræðst að rót
vandans, skapar tækifæri til vaxtar
og hjálpar launafólki til sjálfs-
hjálpar með því að lækka greiðslu-
byrði þess. Hér er einnig um að
ræða aðgerð sem gagnast öllum
sem eru/voru með verðtryggð hús-
næðislán. Heildarumfang leiðrétt-
ingarinnar er 150 milljarðar króna.
Leiðrétting verðtryggðra íbúða-
lána með lækkun höfuðstóls er að
hámarki 4 milljónir króna. Því til
viðbótar getur komið lækkun höf-
uðstóls með nýtingu séreign-
arsparnaðar að hámarki 1,5 millj-
ónir króna. Samtals geta því
verðtryggð fasteignalán lækkað um
5,5 milljónir króna. Til frádráttar
koma fyrri úrræði til lækkunar
höfuðstóls. Samkvæmt tölum frá
fjármála- og efnahagsráðuneytinu
munu heimili með minna en fjórar
milljónir í heildartekjur á ári fá
hlutfallslega mest í sinn hlut af nið-
urfærslunni, hlutur þeirra er um
24%. Heimili með 700 þúsund
króna heildartekjur eða meira á
mánuði geta nýtt sér hámark
skattleysisins, allt að 1,5 milljónir
króna á þremur árum. Ef Alþingi
afgreiðir málið nú í maí ætti al-
menningur að geta byrjað að njóta
góðs af aðgerðinni strax í sept-
ember.
Leiðréttingin mun dreifast mun
jafnar á tekjuhópa en fyrri skulda-
úrræði. Samkvæmt tölum frá fjár-
mála- og efnahagsráðuneytinu
skulda nú um 73.000 heimili verð-
tryggð íbúðalán. Aðeins 10% þess-
ara heimila hafa fengið einhverja
aðstoð í gegnum þau úrræði sem
hafa verið reynd. Þar af fékk að-
eins 1% heimila um helming alls
þess fjár er varið var til nið-
urfærslu skulda í gegnum 110%
leiðina eða rúmlega 20 milljarða
króna. Þessi heimili, 775 talsins,
fengu öll yfir 15 milljóna króna nið-
urfærslu og var meðaltal nið-
urfærslunnar um 26 milljónir
króna. Meðaltekjur þessara heimila
á mánuði á árinu 2009 voru um 750
þúsund en um tugur þessara heim-
ila var með meðaltekjur yfir tvær
milljónir króna á mánuði. Til að
auka enn á óréttlætið fóru 30%
þeirrar fjárhæðar sem varið var til
110% leiðarinnar til heimila með
yfir 10 milljóna króna tekjur.
Bæði Framsóknarflokkurinn og
Sjálfstæðisflokkurinn lögðu áherslu
á aðgerðir í þágu heimilanna í
kosningabaráttunni. Framsókn-
arflokkurinn lagði áherslu á beina
leiðréttingu til að lækka höfuðstól
húsnæðislána og Sjálfstæðisflokk-
urinn lagði áherslu á nýtingu skatt-
kerfisins til að lækka höfuðstól
húsnæðislána. Forsendubresturinn
sem varð í framhaldi af banka-
hruninu og stökkbreyting verð-
tryggðra lána í kjölfarið kallar á
stjórnmálalegt inngrip. Það birtist
í þeim tillögum sem nú liggja fyrir,
sem taka mið af stefnu og tillögum
beggja ríkisstjórnarflokka.
Leiðréttingin dreifist jafnt á tekjuhópa
Eftir Karl
Garðarsson
og Elínu Hirst
» Samtals geta því
verðtryggð fast-
eignalán lækkað um 5,5
milljónir króna. Til frá-
dráttar koma fyrri úr-
ræði til lækkunar höf-
uðstóls.
Höfundar eru alþingismenn.
Elín HirstKarl Garðarsson