Morgunblaðið - 28.08.2014, Qupperneq 42

42 FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. ÁGÚST 2014
hlutuðum þorskígildum í aflamarks-
kerfinu eða meginþorra úthlutaðra
heimilda:
„Við skiptum fiskiskipum 21
metra og lengri í níu stærðarflokka
og bárum þau saman við sams kon-
ar skip í Noregi,“ segir Hallveig. „Í
flestum flokkunum eru norsku skip-
in yngri og munurinn yfirleitt tölu-
verður. Aðeins í flokki skipa 21-27
metrar að lengd voru íslensku skip-
in yngri en þau norsku og munar
þar sex árum íslensku skipunum í
hag.
Á Íslandi eru skip sem eru
undir 30 metrum yngst en í Noregi
eru það skip yfir 60 metrum. Í þeim
flokki er meðalaldurinn á Íslandi 26
ár en 14 ár í Noregi, en þar hefur
þó orðið talsverð endurnýjun í báð-
um löndum.
Meðalaldur skipa sem eru 30-
34 metrar að lengd er 46 ár á Ís-
landi og í sumum flokkum er með-
alaldurinn uppundir 40 ár. Það seg-
ir okkur að endurnýjun skipa-
stólsins hefur ekki verið nógu jöfn
og mikil. Á þessu ári og næstu mun
meðaltalið lækka eitthvað með end-
urnýjun sem þegar hefur orðið í
flotanum og verður á næstu árum.“
Í greiningunni er miðað við
aldur fiskiskipa árið 2013 og miðað
er við aflaheimildir á fiskveiðiárinu
sem er að ljúka. Hallveig segist
hafa fengið aðstoð frá skipaskrá,
sem heyrir undir Samgöngustofu,
og bar hún upplýsingar þaðan sam-
an við gögn frá Fiskistofu. Þessar
upplýsingar voru síðan bornar sam-
an við upplýsingar frá samsvarandi
stofnunum í Noregi.
Fækkun skipa bendir
til aukinnar hagkvæmni
Hallveig velti líka fyrir sér
hagkvæmni og framlegð í útgerð-
inni. „Fækkun skipa bendir til auk-
innar hagkvæmni. Í fyrra veiddu
um 900 skip í aflamarkskerfinu um
167 þúsund tonn af þorski. Til sam-
anburðar skoðuðum við árið 2003 og
skipum hefur fækkað síðan þá að
meðaltali um 30 á ári. Þetta bendir
til hagræðingar í aflamarkskerfinu
og meiri framlegðar, en síðan kem-
ur til dæmis strandveiðiaflinn til
sögunnar sem vinnur ekki í sömu
átt,“ segir Hallveig.
Skip sem eru yfir 40 metrar að
lengd fengu í fyrra úthlutuð um
74% af þorskígildum til viðmiðunar-
skipa í greiningunni og yfir 28%
fóru til stærstu skipanna.
Flotinn mun eldri á
Íslandi en í Noregi
 Íslensk fiskiskip sem eru lengri en 21 metri eru að meðal-
tali 31 árs gömul  Hefur fækkað um 30 á ári síðasta áratug
Eldri skip á Íslandi
Samanburður á aldri skipa sem eru lengri en 21 metri á íslandi og í Noregi
A
ld
ur
sk
ip
a
íá
ru
m
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
21-27
m
28-29
m
30-34
m
35-39
m
40-44
m
45-49
m
50-54
m
55-59
m
>60
m
Íslensk skip Norsk skip
SVIÐSLJÓS
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Endurnýjun íslenskra fiskiskipa
hefur ekki verið næg síðustu árin og
er floti íslenskra skipa, sem eru 21
metri og lengri, níu árum eldri en
sá norski. Í samanburði á aldri 154
íslenskra skipa og 390 norskra kom
í ljós að íslensku skipin eru að
meðaltali 31 árs, en þau norsku 22
ára.
Þetta er meðal niðurstaðna
greiningar Hallveigar Ólafsdóttur
hagfræðinema, sem hún vann í sum-
ar ásamt Ingva Þór Georgssyni við-
skiptafræðingi, en þau störfuðu sem
sumarstarfsmenn hjá Landssam-
bandi íslenskra útvegsmanna. Fleiri
niðurstöður má finna í greiningum
þeirra eins og hvað varðar aukna
hagkvæmni í útgerð með færri skip-
um. Þannig hefur þróunin á síðustu
tíu árum verið sú að færri skip hafa
komið með fleiri fiska að landi.
Endurnýjun lengstu skipanna
Alls var aldur 154 skipa sem
eru lengri en 21 metri skoðaður.
Skipin fá úthlutuð 85% af öllum út-
Líflegt var í sumar á skrifstofum
LÍÚ í Húsi atvinnulífsins við Borg-
artún. Fjórir sumarstarfsmenn
tóku þá þátt í störfum sem tengj-
ast sjávarútvegi og verkefnum
LÍÚ og komu með nýjan andblæ
og nýja sýn á ýmis verkefni. Þau
voru Ingvi Þór Georgsson við-
skiptafræðingur, Hjalti Ragnars-
son lögfræðinemi, Kristín Elísabet
Gunnarsdóttir, nemi í fjölmiðla-
fræði, og Hallveig Ólafsdóttir
hagfræðinemi.
Fimmti sumarstarfsmaðurinn
kom úr allt annarri átt, en Kristín
Sylvía Ragnarsdóttir stundar
meistaranám í fornleifafræði og
sinnti verkefnum á því sviði á
skrifstofu útvegsmanna. Ráðning
hennar hjá LÍÚ í sumar var í raun
styrkur til fornleifafræðideildar
HÍ og ætlað til eflingar rannsókna
á sjávarútvegstengdum forn-
minjum.
Fram kemur á heimasíðu LÍÚ
að Kristín Sylvía hafi í sumar
unnið að því að svæðisskrá forn-
leifar í þremur hreppum á Snæ-
fellsnesi svo hægt sé að kortleggja
sjávartengda atvinnustarfsemi á
svæðinu. Hún hefur t.d. skoðað
sjávartengdar heimildir eins og
nöfn bæja, báta, verbúða og lend-
inga. Einnig örnefnaskrár og
túnakort, landnámssögur og
fleira.
Stór hluti af lífinu
Hún segir að margt megi læra
af fortíðinni og af fiskabeinum
megi t.d. draga ályktanir um at-
vinnuhætti og matarvenjur. „Mitt
verkefni er forvinna sem inniheld-
ur svæðisskráningu á staðnum.
Fornleifafræðingar munu taka
þau gögn sem ég er að vinna með
núna á vettvang og notast við þau
til að staðsetja fornleifarnar,“
segir Kristín Sylvía á heimasíðu
LÍÚ.
Hún segir mikið um örnefni og
staði sem sýni hversu sjávarút-
vegur hafi verið og sé enn stór
hluti af lífi fólks á þessum slóðum.
Unnið að kortlagningu sjávar-
tengdrar atvinnustarfsemi
 Fjölbreyttur hópur starfaði á skrifstofu LÍÚ í sumar
Ljósmynd/Kristín Elísabet
Meistaranemi Kristín Sylvía Ragn-
arsdóttir kannar fornar minjar á
Snæfellsnesi tengdar sjávarútvegi.
Hallveig Ólafsdóttir er 25 ára
Reykvíkingur og á eftir eina önn í
námi sínu í hagfræði við Háskóla
Íslands. Hún segist hafa rambað
á sumarstarf hjá LÍÚ fyrir tilviljun
og sjái ekki eftir þeim tíma, meira
en líklegt sé að hún leggi stund á
frekara nám í fræðum tengdum
sjávarútvegi.
Margir tengjast greininni
„Áður fylgdist ég ekkert sér-
staklega með fréttum af sjávar-
útvegi, en vissi þó hvað var efst á
baugi, því sjávarútvegurinn er jú
ein helsta undirstaðan. Ég viður-
kenni alveg að ég var svolítið
smeyk að mæta í vinnuna fyrsta
daginn, en mér var vel tekið og
síðustu vikurnar hefur þorskurinn
átt hug minn og hjarta,“ segir
Hallveig hlæjandi.
„Ég þurfti að koma mér inn í
marga hluti og hef öðlast nýja
sýn á þennan atvinnuveg. Ég held
að margir jafnaldrar mínir í
Reykjavík fylgist vel með því sem
er að gerast í sjávarútvegi og sér-
staklega þeir sem starfa þar eða
eru að læra fræðin og margir
tengjast greininni beint eða
óbeint.
Þegar við vinkonurnar hittumst
hef ég í sumar sagt þeim reglu-
lega hvað er að gerast á makríl-
vertíðinni. Þær taka því mjög vel
og fylgjast orðið með fiskifrétt-
um,“ segir Hallveig.
Vinkonurnar fylgjast
orðið með fiskifréttum
RAMBAÐI Á SUMARSTARF HJÁ LÍÚ
Morgunblaðið/Kristinn
Áhugi Hallveig Ólafsdóttir hefur fylgst vel með veiðum á þorski og makríl í sumar.
Skírnartertur
að hætti Jóa Fel
Pantanir í Síma: 588 8998
joifel@joifel.is