Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.09.2014, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.09.2014, Blaðsíða 16
Gunnar Hámundarson á Hlíðarenda fékk góðar mót- tökur hjá Haraldi konungi Gormssyni þegar hann sigldi úr Austurvegi með fé mikið á tíu skipum og fór til Heiðar- bæjar, eins og sagt er frá í Brennu-Njáls sögu. Konungur tók við honum vel og setti hann hið næsta sér. Þar var Gunnar hálfan mánuð. Konungur hafði það að gamni að hann lét Gunnar reyna ým- issar íþróttir við menn sína og höfðu þeir ekki roð við hon- um. Konungur mælti til Gunn- ars: „Svo virðist mér sem óvíða muni þinn jafningi fást.“ Konungur bauð að fá Gunn- ari kvonfang og ríki mikið ef hann vildi þar staðfestast en Gunnar sagðist vilja fara fyrst til Íslands að finna vini sína og frændur. „Þá munt þú aldrei aftur koma til vor,“ segir konungur. „Auðna mun því ráða, herra,“ segir Gunnar. FORNKAPPI Á FERÐ Óvíða mun þinn jafn- ingi fást H eiðarbær var stærsti bær Danmerkur á vík- ingaöld og einn mesti verslunarstaður víkinga. Hann var við suðurlandamæri ríkis- ins, skammt frá Danavirki sem varði suðurlandamæri Danakonunga á miðöldum. Svæðið er nú í nyrsta hluta Þýskalands. Staðsetningin var ekki tilviljun. Við Heiðarbæ mætast tvær miklar verslunarleiðir sem drógu að fólk og vörur úr fjórum heimshornum. Heiðarbær er innst í firðinum Slé sem liggur úr innhafi Eystrasalts. Þaðan eru aðeins 15 km yfir skagann, til Norðursjávar. Hægt var að verja verslunarleið- irnar frá virkjum, meðal annars Danavirki, og borginni sjálfri. Sagnir hafa alltaf verið til um þessa miklu verslunarborg víkinga sem talið er að hafi verið á þessum stað frá því um 800 og fram á miðja elleftu öld en þá var hún brennd tvisvar og fólkið flutti sig og at- hafnasemi sína yfir fjörðinn til borg- arinnar sem nú er kölluð Slésvík. Þegar fornleifafræðingar fundu loks bæjarstæðið og hófu síðan rannsóknir um 1900 kom í ljós að staðurinn er einstakur til fornleifa- rannsókna vegna þess að ekki hefur verið byggð þar frá því Norðmenn og Slavar lögðu borgina í rúst á ell- eftu öld. Múgur og margmenni Síðustu árin hefur verið lögð meiri áhersla á rannsóknir í Heiðarbæ enda er þetta talinn einn mikilvæg- asti staður til rannsókna á sögu miðalda, ekki aðeins byggðanna við Norðursjó og Eystrasalt heldur einnig Skandinavíu og meginlands- ins alls. Ný tækni er notuð og eldri rannsóknarniðurstöður settar upp á nýjan hátt og endurmetnar. Margt áhugavert hefur komið í ljós. Aðalgatan hefur legið meðfram ströndinni og vinnustofur beggja vegna. Síðan voru götur þvert á hana, frá höfninni og upp í hverfin. Heiðarbær hefur ekki aðeins verið verslunarstaður, markaður og hafn- arborg heldur var þar einnig mikil framleiðsla á vörum. Því var hann afar mikilvægur fyrir Danakonunga. Þeir sem þar stjórnuðu létu slá sína eigin mynt, svo eitthvað sé nefnt. Lífið í verslunarborginni hefur ekki verið dans á rósum. Fólk bjó þétt, allt að tvö þúsund manns á þessum litla bletti, og sjúkdómar geisuðu, svo það dó ungt. Til er lit- skrúðug frásögn af sérkennilegum háttum íbúanna frá verslunarmanni sem þangað kom áður en borgin leið undir lok en fornleifafræðingar efast um frásagnir um að borgin hafi látið svo mjög undan síga áður en hún var hreinlega jöfnuð við jörðu í hernaði. Þá telja fræðimenn hafið yfir all- an vafa að Heiðarbær hafi gegnt lykilhlutverki þegar Norður- landabúar tóku kristni og jafnvel fyrir stærra svæði. Þar var settur upp biskupsstóll fyrir árið 950. Safn byggt upp Ferðamenn geta endurlifað víkinga- tímann með heimsókn til Heiðar- bæjar. Þar hafa verið endurbyggð nokkur hús í fornum byggingastíl og bryggjur. Þar eru handverksmenn og skipasmiðir að störfum. Heiðar- bær er hluti af víkingasafninu Hait- habu sem sett hefur upp sögusýn- ingu sem byggist meðal annars á gripum og niðurstöðum rannsókna í Heiðarbæ. Nútímalegt safn sem hjálpar gestum að lifa sig inn í þessa tíma. Víkingaskip hefur verið endurbyggt og er til sýnis í sér- stökum sal ásamt munum sem tengjast höfninni. Safnið, haithabu.de,var opnað á árinu 2010. Það er við fjörðinn Slé, skammt sunnan borgarinnar Slés- víkur, og Heiðarbær er í göngufæri þaðan. Allir skýringartextar eru á þýsku en gestir geta fengið lánaða möppu með enskum texta. Skammt frá er svo Danavirki þar sem Danir vörðu suðurlandamæri sín á miðöldum. Það er, eins og borgarvirki Heiðarbæjar, mikil jarð- vegsmön með virkjum, síkjum og að hluta til er það byggt úr múr- steinum. Danavirki var endurbyggt margoft. Þar er stöðugt unnið að rannsóknum, eins og í Heiðarbæ, og sl. sumar var unnið að lagfæringum á garðinum. HÆGT AÐ ENDURLIFA VÍKINGATÍMANN Í SLÉSVÍK Stríð og friður í Heiðarbæ FRIÐSÆLT ER VIÐ HÖFNINA Í GAMLA VÍKINGAÞORPINU HEIÐARBÆ Í SLÉSVÍK. HANDVERKSFÓLK OG SKIPASMIÐIR SINNA STÖRFUM SÍNUM EINS OG FORVERAR ÞEIRRA FYRIR RÚMUM ÞÚSUND ÁRUM. HERNAÐARBRÖLTIÐ ER ÞÓ EKKI LANGT UNDAN, EKKI SÍÐUR NÚ EN ÞÁ. GNÝR ORR- USTUÞOTNA Í FLUGTAKI Á NÁLÆGUM FLUGVELLI SKER Í EYRU OG YFIRGNÆFIR AXARHÖGGIN, KALLAST Á VIÐ MIKLA VARNARGARÐA SEM ERU Í HÁLFHRING UM BÆINN. Helgi Bjarnason helgi@mbl.is Góð höfn var í Heiðarbæ og þorpið mjög vel staðsett gagnvart verslunarleiðum úr fjórum heimshornum. Morgunblaðið/Helgi Bjarnason Byggð hafa verið nokkur hús í miðaldastíl í miðbæ víkingaþorpsins. Gestir koma víða að til að skoða safnið og sjá hvernig víkingarnir bjuggu. Ferðalög og flakk *Þrátt fyrir snjallsíma og tölvuvæðingu hefur útgáfaferðabóka síður en svo lagst af. Margar ferðabækurer nú hægt að fá í rafrænni útgáfu sem hentar hverskyns snjalltækjum; símum eða spjaldtölvum. Hægter að velja um prentútgáfu eða rafræna á vef LonelyPlanet og í Amazon vefversluninni. Hver og einngetur því valið hvort síðum er flett á ferð eða hvort einhvers konar snjalltæki eru einfaldlega fyllt af raf- rænum ferðabókum áður en haldið er í reisu. Ferðabækur standa fyrir sínu Vetrartilboð og nýr vetrarbæklingur Kynntu þér tilboðin á uu.is Úrval Útsýn er í Hlíðasmára 19, Kópavogi. Sími 585 4000 www.uu.is 26. nóvember – 2. desember HH ROQUENUBLO Íbúð með einu svefnherbergi. 78.900 KR. á mann m.v. 2 fullorðna og 1 barn. Verð 90.351 kr. á mann m.v. 2 fullorðna. 6 nætur á Kanarí
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.