Fréttir - Eyjafréttir - 14.09.2000, Blaðsíða 18

18
Fréttir
Fimmtudagur 14. september 2000
Þar fór þjóðvegurinn:
Ekkert kemur í veg fyrir a
Tilboð í ferjusiglingar Herjólfs
milli Vestmannaeyja og
Þorlákshafnar, til þriggja ára frá
2001 tii 2003, voru opnuð á
mánudaginn. Tvö tilboð bárust í
verkið frá Herjólfi hf. og Samskip
hf.
Tilboð Herjólfs hf. er 325.470.000.
kr. fyrir þessi þrjú ár, sem gera á
ári rúmlega 108 milljónir.
Herjólfur hf. er einnig með fjögur
frávikstilboð, sem samkvæmt
upplýsingum frá Vegagerðinni
verða skoðuð sérstaklega. Engin
upphæð vegna frávikstilboðanna
var lesin upp, enda engra
upphæða getið í þeim.
Tilboð Samskips hf. hljóðar upp á
192.270.000. kr. Samkvæmt
tilboði Samskips hf. er því gert ráð
fyrir rúmlega 64 milljónum til
rekstrarins á ári. Mismunur
tilboðanna nemur rúmlega 113
milljónum króna á þriggja ára
tímabili. Mismunur tilboðanna á
ársgrundvelli er því um 44
milljónir á ári. A ári greiðir ríkið
100 milljónir í reksturinn.
Nú er verið að fara nánar yfir
tilboðsgögnin hjá Vegagerðinni.
Samkvæmt áreiðanlegum
heimildum kemur það nokkuð á
óvart þar á bæ að Herjólfur hf.
skuli bjóða svo hátt sem raun ber
vitni. Að sama skapi kemur það
ekki á óvart að fleiri skyldu ekki
hafa boðið í verkið vegna þess hve
tilboðsgjöfum eru settar þröngar
skorður.
HERJÓLFUR hefur reynst Vestmannaeyingum vel og með aukinni sanngirni í gjaldskrá hefur ríkt sátt um reksturinn.
Vestmannaeyingar niður
lægðir í Herjólfsmálinu
og þar má kenna stjórnmálamönnum um en ekkl Samskip
Mánudagurinn 11. september 2000 er
sögulegur fyrir Vestmannaeyjar því
þann dag misstu Eyjamenn forræðið
yftr siglingum Herjólfs milli lands og
Eyja. Tvö tilboð komu upp úr kass-
anum hjá Vegagerðinni, annað frá
Herjólfi hf. sem hljóðaði upp á 325
milljónir króna og tilboð frá Samskip
upp á 192 milljónir. Munurinn er
ótrúlega mikill og ljóst að ekki verður
gengið fram hjá Samskipum. Þessi
niðurstaða er mikið áfall fyrir Vest-
mannaeyjar og lendir örugglega í
mínusdálkinn þegar fólk fer að vega
og meta framtíðarbúsetu hér.
Daglegar siglingar hófust milli
lands og Eyja sumarið 1976 þegar
Herjólfur númer tvö byrjaði sigíingar
til Þorlákshafnar. Þama var stigið
mikið framfaraspor í samgöngum
Eyjanna og enn var stigið skref fram
á við þegar nýr Herjólfur kom árið
1992. Lengi fram eftir þótti dýrt að
fara með Herjólfi, þessari einu þjóð-
braut sem stendur til boða. Verulega
var tekið til í fargjaldamálum fyrir
nokkrum ámm og má segja að í dag
kosti svipað fyrir fjögurra manna
íjölskyldu, tvo fullorðna og tvö böm
11 ára eða yngri, að taka sér far með
Herjólft og það kostar að keyra þessa
70 km eftir malbikuðum vegi.
Um svipað leyti tekur Vegagerð
ríkisins við rekstrinum sem er samt
óbreyttur því hún gerir rekstrar-
samning við Herjólf hf. Fljótlega eftir
að Vegagerðin tók við fara að heyrast
raddir um að reglur EES krefjist
útboðs á Herjólfi. Mörgum Eyja-
mönnum fannst þetta fáránlegt, að
bjóða út þjóðveginn milli lands og
Eyja og skaut það nokkuð skökku við
því sátt var um reksturinn í bæjar-
félaginu.
Sturlu þáttur Böðvarssonar
Ekkert gerðist samt í málinu fyrr en
Sturla Böðvarsson tók við embætti
samgönguráðherra. Eitt hans fyrsta
verk var að ákveða útboð og því var
fylgt eftir án þess að mikið bæri á
mótmælum úr héraði eða frá þing-
mönnum. Reyndar var bæjarstjóm að
álykta gegn útboði en þau mótmæli
vom ósköp hjáróma. Sama má segja
um formann samgöngunefndar, Áma
Johnsen 1. þingmann Suðurlands-
kjördæmis (og Vestmannaeyja).
Hann hefur ekki mikið haft sig í
frammi í málinu sem vekur nokkra
furðu. Eini þingmaðurinn sem borið
hefur við að halda uppi vömum fyrir
Eyjamenn er ísólfur Gylft Pálmason
þingmaður framsóknarmanna.
Nú þegar útboðið er orðið stað-
reynd og ljóst að forræði yftr
siglingum milli lands og Eyja er á
leiðinni til Reykjavíkur er athyglisvert
að skoða hvað er í húfi. Ljóst er að
Samskip ætla ekki að reka Herjólf í
einhverri greiðasemi við Eyjamenn,
félagið ætlar sér að sjálfsögðu að
græða á rekstrinum og þá er ekki víst
að fari saman hagsmunir Vestmanna-
eyja og Samskipa.
Mikiðíhúfi
Hægt er að mála dökka mynd af því
að utanaðkomandi aðili taki við
rekstri Herjólfs en reynslan verður að
skera úr um hver áhrifin verða. Lágt
tilboð Samskipa er þó ákveðin
vísbending um uppstokkun og niður-
skurð en spumingin er, hvar hægt er
að skera niður? Utboðið gerir ráð fyrir
óbreyttri þjónustu og að ekki verði
breyting á gjaldskrá fyrr en árið 2002.
En nú má gera ráð fyrir að Sam-
skipsmenn hugsi sem svo, koma
tímar og koma ráð. Þeim verður í lófa
lagið að benda á að ýmislegt svari
ekki kostnaði í rekstri Herjólfs og má
þar nefna ferðir á laugardögum og
sumar ferðir standa ekki undir kostn-
aði yfir vetrartímann. Og hvað gerir
Vegagerðin þegar koma rök um að
reksturinn beri sig ekki við óbreyttar
aðstæður? Það er alveg á hreinu að
framlag ríkisins verður ekki hækkað
og þá liggur beinast við að hækka
gjaldskrá, minnka afslætti og draga úr
þjónustunni um borð. Orð um annað í
dag geta verið sögð í fyllstu einlægni
en reynslan sýnir að þegar kemur að
því að láta dæmið ganga upp vilja
góðu orðin gleymast.
Hvað Vestmannaeyjar varðar þá
lítur dæmið þannig út að atvinna milli
20 og 30 manns er í uppnámi og það
munar um minna eins og ástandið er
hér í dag. Ekki er hægt að fækka í
áhöfn en það er ekkert sem bannar að
áhöfninni verði sagt upp og gerðir við
hana nýir kjarasamningar. Ekki er víst
að allir sætti sig við það og jafnvel
óvíst að allir fengju endurráðningu.
Þá má gera ráð fyrir að Samskip vilji
koma sínu fólki um borð. Skrif-
stofuhald flyst alfarið til Reykjavíkur
og það er ekkert sem útilokar að
símaþjónusta verði í Reykjavík.
Minnumst ísólfs Gylfa
Það er því morgunljóst að atvinnu-
tækifærum mun fækka í Vest-
mannaeyjum með þessum gjömingi,
hvort þau verða fimm, tíu eða 30 á
eftir að koma í ljós. En það er ekki við
Samskip að sakast því þeir sjá þama
nýtt sóknarfæri sem sennilega getur
farið saman við þeirra rekstur. Sökin
er stjómmálamannanna sem hafa
horft upp á niðurlægingu Vestmanna-
eyja í þessu máli án þess að hreyfa
minnstu mótmælum. Undantekningin
er Isólfur Gylfí Pálmason. Tilburðir
bæjarstjómar em ekki merkilegir og
meirihlutinn setti traust sitt á einn
mann, Áma Johnsen alþingismann og
formann samgöngunefndar, sem nú
gerir ekkert annað en að skammast út
í Samskip. Sumir kenna EES samn-
ingnum um en til em þeir sem segja
að þau rök séu mjög vafasöm. Aldrei
kom til þess að látið væri reyna á
þetta ákvæði.
Það getur ekki talist björt framtíð
fyrir Eyjamenn sem nú em á leiðinni
inn í stærra kjördæmi að þingmenn
núverandi Suðurlandskjördæmis skuli
ekki hafa staðið vörð um hagsmuni
þeirra í Herjólfsmálinu. Við verðum
ósköp litlir í nýju kjördæmi og þá er
hætt við að troðið verði á okkur í enn
mikilvægari málum. Þá gæti ein-
hveijum dottið í hug að fara að spúla
dekkið án þess að við fáum nokkuð
að gert. Og það skýtur skökku við að
nú, þegar þingmenn og ráðherrar
annarra kjördæma reyna hvað þeir
geta til að ná ríkisstofnunum út í kjör-
dæmin, að eina eiginlega ríkis-
stofnunin skuli vera tekin af okkur.
Ómar Garðarsson ritstjóri.