Straumhvörf - 15.03.1943, Blaðsíða 13

STRAUMHV ÖRF
43
mála og lítil afköst. Er mikið hæft í
þessari ásökun, þótt réttara væri að
beina hcnni til leiðtoga flokkanna.
Ýmsir hafa komið með þá skýr-
ingu á þessum seinagangi á störfum
þingsins, að það sé orðið allt of fjöl-
mennt, og þess vegna tefjist af-
greiðsla mála úr hófi fram vegna
málþófs. Auk þess sé þingið allt of
dýrt í rekstri og ekki í samræmi við
fjárhagslega getu þjóðarinnar eða
fólksfjölda.
Fjölgun þingmanna og kjördæma
hefir á hverjum tíma verið réttlætt
með því, að hag kjósenda sé því bet-
ur borgið sem kjördæmin séu smærri
og fulltrúar þjóðarinnar á Alþingi
fleiri. En meginorsök þessa mikla
vaxtar í Alþingi s. 1. 40 ár er að
finna annars staðar. Þingmönnum
hefir ekki verið fjölgað vegna kjós-
endanna, heldur vegna flokkanna,
sem um völdin berjast. Reynir hver
flokkur að afla sér valdaðstöðu á
þingi með þingmannafjölgun og
myndun nýrra kjördæma, ef honum
virðist það sigurvænlegt. Það hefir
og komið í ljös, að einhver heitustu
baráttumálin milli flokkanna eru
kjördæmabreytingar, þegar þær eru
á dagskrá, því að þá þurfa allir að
sjá sínum hag borgið. Haldi svo á-
fram sem stefnt hefir í þessu máli
hina síðustu áratugi, getur mann
dreymt um, að endirinn verði sá, að
hver hreppur á íslandi verði sérstakt
kjördæmi og Alþingi íslendinga ann-
að stærsta þing á Norðurlöndum.
Ef gerður er samanburður á fólks-
fjölda og þingmannatölu á Norður-
löndum, verður sá samanburður á
þessa leið:
íbúatala Talu þing- íbúatala á
manna hv. þingrm’
Finnland .. 3.600 þús. 200 18.000
Svíþjóð ... 6.250 — 380 16.400
Noregur ... 2.800 — 150 18.700
Danmörk .. 3.500 — 148 23.600
ísland .... 118 — 49 2.400
(Tölurnar eru miðaðar við árið
1934).
Á þessum samanburði sézt vel,
hversu mikið ósamræmi er í þing-
mannatölu okkar og fólksfjölda, bor-
ið saman við hin Norðurlöndin. Að
vísu má segja með réttu, að eðlilegt
sé, að við höfum fleiri þingmenn en
aðrar Norðurlandaþjóðir, vegna
strjálbýlis landsins. Það dettur held-
ur engum í hug, að við eigum að haga
þingmannatölu okkar nákvæmlega í
hlutfalli við hin Norðurlöndin, því
eftir því ættum við ekki að hafa
nema 7—8 þingmenn.
En fyrst komið er út í þennan sam-
anburð, er fróðlegt að athuga, hve
marga þingmenn frændþjóðir okkar
á Norðurlöndum ættu að kjósa til
þess að hafa hlutfallslega þing-
mannatölu við okkur, miðað við fólks-
fjölda landanna. Verður sá saman-
burður þannig, miðað við 2400 íbúa á
hvern þingmann, eins og hér var
1934.
ísland .... 49 þingm.
Finnland . 1500 — (1934: 200)
Svíþjóð .. 2604 — (1934: 380)
Noregur .. 1166 — (1934: 150)
Danmörk .. 1458 — (1934: 148)