Fréttablaðið - 08.03.2013, Blaðsíða 17

FÖSTUDAGUR 8. mars 2013 | SKOÐUN | 17
Í DAG
Pawel Bartoszek
stærðfræðingur
Nú er nóg komið er yfir-
skrift Kvennastofnun-
ar Sameinuðu þjóðanna,
UN Women, á alþjóðleg-
um baráttudegi kvenna,
8. mars, í ár. Nú er nóg
komið af ofbeldi gegn
konum og stúlkubörnum,
en ofbeldinu má líkja við
heimsfaraldur. Talið er að
á heimsvísu verði allt að
sjö af hverjum tíu konum
einhvern tíma fyrir kyn-
bundnu ofbeldi. Um allan heim
eru þolendur að rjúfa þögnina og
krefjast þess af stjórnvöldum, rétt-
arkerfi og almenningi að ofbeldið
verði ekki liðið lengur. Víða hrikt-
ir í fúnum stoðum gamalla valda-
kerfa sem hafa falið ofbeldið og
samþykkt það með þögninni. En
þótt vandinn sé hrikalegur, sést
árangur víða.
Kynbundið ofbeldi
Á síðustu árum hafa stjórnvöld
á Íslandi stigið fjöldamörg skref
í baráttunni gegn kynbundnu
of beldi . Nauðgunarákvæði
hegningarlaga hafa verið hert,
fyrningar ákvæði vegna tiltekinna
kynferðisbrota gegn börnum felld
niður, kaup á vændi gerð refsiverð,
nektarstöðum úthýst og úrræði lög-
reglu til að fjarlægja ofbeldismenn
af heimilum komið á fót. Meðferð-
arúrræðið Karlar til ábyrgðar
hefur verið eflt. Nú stendur yfir
þriggja ára átak um vitundar-
vakningu gegn kynferðis legu
ofbeldi gegn börnum, en ýmsum
verkefnum hefur verið hrint af
stað undir merki hennar. Fyrsta
aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar
gegn mansali sem samþykkt var í
mars 2009 hefur runnið sitt skeið
og drög að endurskoðaðri áætlun
hafa verið kynnt. Svona
mætti áfram telja.
Kynbundið launamisrétti
Nú er nóg komið gæti allt
eins verið þema dagsins
vegna baráttunnar gegn
kynbundnu launamisrétti.
Um leið og ætla má að
þolin mæði okkar flestra
sé þrotin gagnvart því spyr
ég mig hvers vegna ekki
gangi hraðar að útrýma
því. Í október síðastliðnum sam-
þykkti ríkisstjórnin aðgerðaáætl-
un gegn launamun kynjanna með á
þriðja tug aðgerða. Margar þeirra
eru komnar vel á veg. Stofnaður
hefur verið aðgerðahópur stjórn-
valda og aðila vinnumarkaðar.
Þeim hópi er m.a. ætlað að kynna
jafnlaunastaðalinn sem fullgerð-
ur var í árslok á síðasta ári og ná
sátt um hvernig haga beri könn-
unum á kynbundnum launamun
þannig að þær vísi betur veginn
til raunverulegra umbóta. Sam-
kvæmt áætluninni mun fræðsla
um launajafnrétti kynjanna verða
stórefld. Stjórnvöld eru að taka
til í eigin ranni, m.a. með svoköll-
uðum jafnlaunaúttektum og átaki
til að skilgreina betur hvað telj-
ast málefnalegar forsendur fyrir
launasetningu í ríkisgeiranum.
Ríkisstjórnin hefur sýnt í verki að
bregðast þarf við rótgrónu vanmati
á hefðbundnum kvennastörfum, en
ná þarf sátt um hvernig standa ber
að endurmati á þeim.
Kynbundið ofbeldi og launa-
misrétti er rótgróinn og þrá látur
vandi. En þótt baráttan hafi á
stundum virst löng og ströng skul-
um við ekki gleyma því að mikill
árangur hefur náðst. Við munum
halda henni ótrauð áfram.
„Þið eruð ekki þjóðin!“ á Ingi-
björg Sólrún að hafa sagt á
borgarafundi í Háskólabíói. Með
upphrópunarmerki og öllu. Satt
að segja væri ég til í að prenta
þennan frasa á boli. Því auðvitað
er mjög hugað að segja þetta við
æstan múg. Hugað og satt.
Það er bara eitt vandamál.
Ingibjörg Sólrún sagði þetta
aldrei. Sé myndband af fundinum
skoðað má sjá að ummælin voru:
„Ég skil það líka hjá ýmsum sem
sitja hér í salnum að þeir vilji
okkur [ríkisstjórnina] burt. En ég
er ekki viss um að þeir sem eru
hér í salnum geti endilega talað
fyrir þjóðina, þið séuð endilega
þess umkomnir að tala fyrir þjóð-
ina“.
Það var líka hugað og líka satt
þótt það passi verr á boli.
Auðvitað púuðu fundarmenn og
urðu alveg snar. Fannst þeir víst
geta talað fyrir þjóðina. Hvernig
gat einhver haldið öðru fram?
Einhverjum þótti Ingibjörg Sól-
rún hafa borið vont skynbragð á
aðstæður. Ósammála. Mér fannst
þetta glæstasta stund þessarar
ágætu stjórnmálakonu.
Fámennur meirihluti þjóðarinnar
Á þessum fundi sátu ráðherrar í
ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og
Samfylkingar andspænis brjál-
aðri þjóðinni. Svo komu mótmæli.
Svo meiri mótmæli. Svo kveikti
þjóðin í jólatrjám og braut rúður
í Alþingishúsinu. Svo mótmælti
þjóðin enn meira. Loks, eftir að
þjóðin hafði fengið sig endan-
lega fullsadda af þessari tveggja
flokka stjórn, fór stjórnin frá
og það var boðað til kosninga.
Í þeim kosningum fengu Sjálf-
stæðisflokkurinn og Samfylking-
in samtals 53,5% atkvæða og 36
þingmenn. Eftir allt sem á undan
hafði gengið hélt hrunstjórnin því
meirihluta sínum. Kjósendur höt-
uðu þessa stjórnmálamenn ekki
meira en svo.
Vonda planið
Það var gott hjá Valgerði Bjarna-
dóttur að senda stjórnarskrár-
drögin sem nú er rætt um til
Feneyjanefndar. En í ljósi þess
hve efnismiklar athugasemdir
Feneyjanefndarinnar voru og hve
miklar breytingar hefur þurft að
gera á frumvarpinu í kjölfarið er
ljóst að málið verður ekki sam-
þykkt á þeim stutta tíma sem
eftir er. Það væri óskynsamlegt
og fæli í sér vont fordæmi. Enda
er ekki meirihluti fyrir því að
gera það, sama hvað mönnum
finnst.
Planið sem „fulltrúar þjóðar-
innar“ virtust tala fyrir fólst í
því að takmarka mjög ræðutíma
í umræðu um stjórnarskrána og
keyra hana í gegn á fullri hörku.
Hugsum þetta aðeins. Heildar-
tillögurnar í sinni nýjustu mynd
komu fram á mánudag. Á að
skapa það fordæmi að allt í lagi
sé að stöðva umræður stjórnar-
skrárbreytingar efir 1-2 daga og
keyra þær í gegn? Í alvörunni,
vilja menn það? Sjá menn fyrir
sér að hollt væri fyrir næstu
ríkis stjórnir að búið væri að
skapa það fordæmi?
Talið fyrir ykkur sjálf
Frambjóðendum Dögunar og Lýð-
ræðisvaktarinnar veitti ekki af
smá raunveruleikatékki. Saman-
lagt mælast þessi framboð með
um 2% fylgi í skoðanakönnunum
þrátt fyrir að þingmenn og fram-
bjóðendur þessara framboða hafi
varla farið huldu höfði. Það virðist
einfaldlega ekki áhugi meðal kjós-
enda til að fá þetta fólk til starfa.
Auðvitað eiga kosningarnar eftir
að leiða hið raunverulega fylgi
þess í ljós en samt bendir fátt
til að þetta fólk sé í einhverjum
beinni tengslum við þjóðina en
aðrir stjórnmálamenn.
Ingibjörg Sólrún benti á hið
augljósa. Að hver og einn getur
bara talað fyrir sjálfan sig. Það
dugar mörgum hins vegar ekki.
Hreyfing sem kenndi sig við
99 prósentin var eitt dæmi um
það. Þorvaldur Gylfason, Gísli
Tryggvason og Þór Saari nota
þjóðina í annarri hverri setningu
og finnst það valdarán að alþingis-
menn skyldu fylgja eigin sannfær-
ingu en ekki því sem þjóðinni (þ.e.
þeim sjálfum) finnst.
Þykir mönnum þá, fyrst um
„valdarán“ er að ræða, réttlætan-
legt að brjóta aftur rúður í þing-
húsinu, kveikja í fleiri jólatrjám
og sitja um heimili þingmanna til
að hindra það „valdarán“? Mun
nær er að segja að þeir sem hvetji
til slíks hvetji til valdaráns. En
svona er þetta. Það er eins og
sumir stjórnmálamenn vilji ekki
sækja umboð sitt í kjör kassana
heldur leiti að því á stéttinni
fyrir framan þinghúsið. Því þar
hljóti þjóðina að vera að finna, að
þeirra mati.
Samt ekki þjóðin
Það er eins og sumir
stjórnmálamenn vilji
ekki sækja umboð sitt í
kjörkassana heldur leiti að
því á stéttinni fyrir framan
þinghúsið. Því þar hljóti
þjóðina að vera að finna, að
þeirra mati.
Nú er nóg komið !
JAFNRÉTTI
Jóhanna
Sigurðardóttir
forsætisráðherra
Samtök atvinnulífsins
ákváðu að leggja Blóð-
bankanum lið með vakn-
ingarátaki um mikilvægi
þess að gefa blóð og geta
fengið að skreppa frá
vinnu til þess.
Auglýsingar átaksins
ganga út á að höfða til
atvinnurekenda með því
að birta myndir af for-
stjórum að gefa blóð með
textanum „Brettum upp
ermar – gefum blóð“.
Með þessu eru þeir
ekki síst að leggja okkur lið með
því að höfða til atvinnurekenda í
því tilliti að blóðgjafar þurfa frí
til þess að geta gefið blóð.
Blóðgjafar nýta oft hádegishlé
sitt til að koma að gefa blóð og
draga þannig úr fjarveru frá
vinnu.
Þess vegna er oft mikið álag
í hádeginu og biðtími blóðgjafa
verður óviðunandi langur. Það
er hins vegar ekki viðunandi
fyrir blóðgjafa að þurfa að bíða
lengi eftir því að komast að og
í raun tapa allir á því. Einstak-
lingurinn er mun lengur frá
vinnu en hann annars þyrfti að
vera og blóðgjöfin verður stress
en ekki afslöppun eins og hún á
að vera.
Bókaðir tímar í blóðgjöf
Til þess að reyna að mæta þessu
og ná betra jafnvægi í biðtíma,
innkomu blóðgjafa, lagerhaldi
og mönnun höfum við hjá Blóð-
bankanum ákveðið að taka upp
bókanir blóðgjafa í miklu meira
mæli.
Til að byrja með mun blóð-
gjafinn geta valið um hvort hann
bókar sig í blóðgjöf, en blóð-
gjafar sem eiga bókaðan tíma
munu ganga fyrir öðrum. Stefna
okkar er hins vegar sú að fara að
mestu leyti yfir í að bóka tíma.
Í nágrannalöndum okkar hafa
blóðgjafar bókað sér tíma í blóð-
gjöf til nokkurra ára. Með nýju
tölvukerfi getum við haldið utan
um bókanir og sent blóðgjöfum
áminningu daginn áður en hann
á að mæta.
Með þessu móti mun blóð-
gjafi geta gert ráð fyrir því að
þurfa ekki að bíða lengi eftir
viðtali og blóðgjöfinni sjálfri
sem tekur um 10 mínútur og svo
er auðvitað nauðsynlegt að gefa
sér aðeins tíma á kaffi stofunni
okkar eftir blóðgjöfina og fá sér
eitthvað gott að borða, lesa blöð-
in, hlusta á útvarpið og spjalla
við aðra blóðgjafa. Þannig á
heimsóknin til okkar ekki að
þurfa að taka meira en 30-40
mínútur og allt á að geta verið
afslappað og þægilegt.
Bókaðu tíma með því að senda
okkur póst á www.blodbankinn.
is eða hringdu í okkur í síma
543-5500.
Blóðgjafar þurfa frí
frá vinnu til að gefa
BLÓÐGJÖF
Jórunn
Frímannsdóttir
deildarstjóri
blóðsöfnunar
EINLEIKIN GAMANSEMI EFTIR KARL ÁGÚST, LADDA OG
Miðaverð er 3.900 kr. Miðasala fer fram á Miði.is, Harpa.is, í miðasölu Hörpu og í síma 528-5050.
5. APRÍL Í HÖRPU
SIGGA SIGURJÓNS
N
ÁNAR Á SENA.IS/L
AD
DI

TRYGGÐUÞÉR
MIÐA!
MIÐASALAN ER OPIN!
30%
AFSLÁTT
UR AF LA
DDA
➜ Þess vegna er oft
mikið álag í hádeginu
og biðtími blóðgjafa
verður óviðunandi
langur. Það er hins
vegar ekki viðunandi
fyrir blóðgjafa að
þurfa að bíða lengi
eftir því að komast að
og í raun tapa allir á
því.