Fréttablaðið - 04.10.2013, Blaðsíða 20

4. október 2013 FÖSTUDAGUR| SKOÐUN | 20
Vatnsmýrin er mýri eða
votlendi og því óhentugt
byggingarland því víða eru
um 10-20 metrar niður á
fast, sem þýðir annaðhvort
langar og dýrar súlur eða
djúpa grunna niður á fast
undir hugsanlegar bygg-
ingar, sem er mjög kostn-
aðarsamt og ekki heppilegt
vegna jarðskjálfta. Því er
það einfalt reikningsdæmi
að verð íbúða í fjölbýlis-
húsum á slíku byggingarsvæði
verður mjög dýrt vegna aukabygg-
ingakostnaðar fyrir utan kostnað
við lóðir á þessum umdeilda stað.
Hugsanlegar íbúðir í Vatnsmýr-
inni verða því varla fyrir kennara
og hvað þá nema við háskólana í
nágrenninu eða lækna og sjúkra-
liða. Já, fyrir hverja?
Mýri er landsvæði þar sem
grunnvatnsstaða er há og jafnvel
í yfirborði jarðvegsins. Forfeður
okkar gáfu landsvæðum nöfn við
hæfi og ljóst er að Vatnsmýrin var
mjög mikið votlendi fyrst orðinu
vatn var skeytt framan við mýr-
ina! Sjálf mýrin er núna að miklu
leyti horfin undir Reykjavíkur-
flugvöllinn og aðra byggð, en þó er
enn töluvert eftir af henni. Fjöldi
fugla verpir þar, og er varpland-
ið friðað á þeim tímum ársins sem
varp stendur yfir eins og við Nor-
ræna húsið. Vatnið í Tjörninni
er að miklu leyti úr Vatnsmýr-
inni. Dr. Sturla Friðriksson benti
á í ágætri grein í Morgunblaðinu
nýlega að hætta væri á að frek-
ari byggð í Vatnsmýrinni mundi
þurrka upp Tjörnina okkar.
Besti valkosturinn
Framsýnir borgarfulltrú-
ar Reykjavíkur voru þegar
árið 1937 farnir að skipu-
leggja að byggja flugvöll
í Vatnsmýrinni sem var
heppilegt sléttlendi og
mýrin talin ónothæf sem
byggingarland. Í septem-
ber 1937 var opinberlega
birtur uppdráttur Gústafs
E. Pálssonar verkfræðings,
og síðar borgarverkfræð-
ings Reykjavíkur, af „Flughöfn í
Vatnsmýrinni í Reykjavík“. Í janú-
ar 1939 samdi Gústaf svo ítarlega
skýrslu fyrir bæjaryfirvöld þar
sem gerður var samanburður á
sjö valkostum í staðsetningu flug-
vallar fyrir Reykjavík. Niðurstaða
þeirrar úttektar Gústafs var sú að
mælt var með flugvelli í Vatnsmýr-
inni, sem talin var vera „eins ákjós-
anleg undir innanlandsflugvöll
og frekast má vera“. Í mars 1940
mælti skipulagsnefnd Reykjavíkur
með gerð flugvallar í Vatnsmýr-
inni sem bæjarráð samþykkti. Það
var því auðsótt fyrir breska herinn
að fá leyfi 1940 til að byggja flug-
völl á þessu sléttlendi í Vatnsmýr-
inni með tilheyrandi kostnaði, sem
meðal annars fólst í að keyra þús-
undir vörubílshlassa af rauðamöl
sem uppfyllingu fyrir flugbrautirn-
ar fyrir orustuflugvélar, sprengi-
og flutningavélar þess tíma sem
ekki eru svo þungar miðað við
byggingar, hvað þá háhýsi.
Flugvöllinn áfram í Vatnsmýrinni
Hugmyndir margra aðila, jafnvel
kjörinna borgarfulltrúa, um Vatns-
mýrina sem hentugt byggingar-
land eru algjörlega gegn almennri
skynsemi! Framsýnir forfeður
okkar í Reykjavík svo og kjörnir
þingmenn þess tíma töldu svæðið í
Vatnsmýrinni hins vegar heppilegt
fyrir flugvöll eins og áður er getið.
Ég er sammála öllum þeim Íslend-
ingum sem vilja að flugvöllurinn
verði áfram og í friði í Vatnsmýr-
inni í Reykjavík, höfuðborg allra
Íslendinga. Þar gegnir hann mikil-
vægu hlutverki sem varanlegur
innanlands- og varaflugflugvöllur
millilandaflugs. Auk þess á landi
sem að miklu leyti er í eigu ríkis-
sjóðs, og því eign allra Íslendinga!
Ég styð því heils hugar undirskrift
www.lending.is um að flugvöllur-
inn verði áfram á sínum stað!
Aðalskipulag
höfuðborgarsvæðisins
Varðandi svo kölluð aðalskipulög
sveitarfélaga þá væri ánægjulegt
ef öll sex sveitarfélögin á höfuð-
borgarsvæðinu mundu sameinast
um eitt aðalskipulag fyrir fram-
tíðina með heppilegum byggingar-
svæðum alls höfuðborgarsvæðisins
fyrir íbúðir og atvinnustarfsemi
svo og samgönguleiðir. Á sameig-
inlegu svæði þeirra allra eru án efa
mörg hentugri byggingarsvæði en
Vatnsmýrin!
Vatnsmýrin er votlendi
og óhentugt byggingarland Í nýjum aðalnámskrám leik-, grunn- og fram-
haldsskóla er lögð áhersla
á skóla fyrir alla og heild-
stæða menntastefnu með
skýrum skilum á milli
skólastiga. Þar kemur einn-
ig fram mikilvægi sveigj-
anleika á milli skólastiga
þannig að nemendur hafi
tækifæri til að sinna námi
miðað við eigin námstöðu
og þroska. Nemendur eiga
jafnframt að hafa mögu-
leika á að fara á milli skóla-
stiga og/eða stunda nám á tveimur
skólastigum samhliða.
Lögð er áhersla á fjölbreytt við-
fangsefni og starfshætti til að koma
til móts við mismunandi þarfir
ólíkra einstaklinga og stuðla að
alhliða þroska, velferð og menntun
hvers og eins.
Íslensk menntastefna felst í því að:
■ koma til móts við margbreytileg-
ar þarfir einstaklinga,
■ hver nemandi fái nám miðað við
þroska og getu,
■ nám og daglegt líf nemenda ein-
kennist af jafnrétti, lýðræði, sjálf-
bærni, sköpun og heilbrigði og vel-
ferð,
■ sveigjanleiki sé í náminu, nem-
endur geti breytt um námsleiðir
hvenær sem er eða tekið hlé á námi
sínu,
■ hver og einn fái tækifæri til að
stunda nám alla ævi.
Leik-, grunn- og framhaldsskólar
á Íslandi í dag starfa í anda þess-
arar stefnu og leita margvíslegra
leiða til þess þrátt fyrir töluverðan
niðurskurð fjármagns allan síðasta
áratug.
Vinnum saman
Umræða á opinberum vettvangi er
lituð af því að íslenska skólakerfið
sé of dýrt og að framleiðniaukning
sé ekki nægjanleg. Allir vilja gott
menntakerfi. Foreldrar, ömmur og
afar vilja það besta fyrir börnin
sín. Neikvæð umræða um brottfall,
framleiðniaukningu, óhagkvæmar
rekstrareiningar og of há fjárfram-
lög hefur áhrif á ímynd og
upplifun allra sem koma að
skólunum. Vænlegra er að
ræða um þann góða árang-
ur sem næst og alla sigr-
ana sem unnir eru á hverj-
um degi í skólum landsins.
Leik- og grunnskólar á
Íslandi eru dýrir vegna þess að
landið er stórt og strjálbýlt og mikl-
ar kröfur gerðar til alls umbúnaðar
þeirra.
Vinnum í lausnum og tökum
okkur Finna til fyrirmyndar en
þeir byggðu menntakerfi sitt upp
með samvinnu, lausnamiðaðir og
einhuga. Lykilhugsunin hjá þeim
er að það séu margar leiðir til að
byggja upp árangursríkt mennta-
kerfi. Þeir lögðu áherslu á að meta
til jafns árangur og ástundun nem-
enda og að mæla umbætur í námi og
kennslu og árangur nemenda með
alþjóðlegum stöðlum. Áhersla var
lögð á fría menntun fyrir alla frá
leikskóla til háskóla þar sem ríki
og sveitarfélög bera kostnaðinn að
mestu. Þá lögðu þeir ríka áherslu á
gæði kennaramenntunar þar sem
jöfn áhersla er á fagþekkingu og
kennslufræði, sérstök áhersla var
lögð á stærðfræði, raungreinar og
lestur og að byggja upp fagmennsku
kennara og skólastjórnenda.
Nýleg lög og námskrár leik-,
grunn- og framhaldsskóla bjóða
upp á margvísleg tækifæri til að
byggja upp menntakerfi með góða
og margbreytilega skóla og víðtæk
sátt er um þá menntastefnu sem þar
kemur fram. Það tók Finna tvo til
þrjá áratugi að ná árangri og þeir
gáfust ekki upp. Gefum okkur tíma
og vinnum saman, leitum lausna og
byggjum einhuga upp árangursríkt
menntakerfi fyrir alla. Fjárfestum
í menntun, allir munu njóta góðs af
arðinum.
Fjárfestum í menntun
Sjálfbærni er neisti nýs
tíma í sambúð okkar við
jörðina. En þetta orð –
sjálfbærni – geldur fyrir
ofnotkun. Merking þess
virðist þverra með fjölg-
un söluvara og stefnu-
miða sem stórfyrirtæki
og stjórnmálamenn selja
sem sjálfbær. Barátt-
an fyrir sjálfbærni sem
umbótaafli í takmörkuð-
um heimi vaxandi meng-
unar er meðal annars háð
í ræktun og framleiðslu matvæla
og fóðurs. Áhrifa líftækniiðnaðar-
ins gætir nú þegar í formi erfða-
breyttra afurða á matardiskum
barna okkar, í kjarnfóðri mjólkur-
kúnna og alifuglanna, á óvörðum
ræktunarsvæðum í meintu landi
hinnar hreinustu náttúru heims.
Samt er erfðatæknin ný af nálinni,
lítt rannsökuð, ófyrirséð í afleiðing-
um sínum og áhættusöm.
Ræktunarsaga erfðabreyttra
plantna spannar hálfan annan ára-
tug. Kominn er tími til að spyrja
spurninga og draga lærdóma í þágu
sjálfbærni – vonarneistans sem
Ríó-ráðstefnan kveikti árið 1992,
– í þágu matvælaframleiðslu sem
tryggir öryggi okkar og rétt kyn-
slóðanna til að fæða sig á óspilltum
náttúrugæðum.
■ Hvers vegna hefur reynst ókleift
að afmarka erfðabreytta ræktun og
hindra mengun hennar á annarri
ræktun?
■ Hvers vegna hafa fyrirheit um
minni eiturefnanotkun og meiri
uppskeru með notkun erfðatækni
ekki gengið eftir?
■ Hvaða vísbendingar veita óháðar
vísindarannsóknir um áhrif rækt-
unar erfðabreyttra plantna á líf-
ríkið, jarðveg og grunnvatn?
■ Hvað olli því að tilrauna-
dýr í ýmsum vísindarann-
sóknum, sem fóðruð voru
á erfðabreyttum afurðum,
urðu fyrir margþættu tjóni
á líffærum?
■ Hvaða vísbendingar veit-
ir það um möguleg lang-
tímaáhrif erfðabreyttra matvæla á
neytendur?
■ Eru eftirlitsstofnanir hins opin-
bera í stakk búnar til að meta
langtíma áhættu af völdum erfða-
breyttrar ræktunar?
■ Getur erfðatæknin talist sjálfbær
meðan genainnskot eru ónákvæm
og afleiðingar þeirra eru ófyrirsjá-
anlegar?
■ Hvort er árangursríkara og
öruggara að beita erfðatækni eða
hefðbundnum kynbótum til að
styrkja matvælaframleiðslu og
draga úr hungri í heiminum?
Kynningarátak um erfðabreytt-
ar lífverur – samstarfsverkefni sex
samtaka og félaga – leitar svara við
þessum áleitnu spurningum á ráð-
stefnu sem haldin verður í Reykja-
vík mánudaginn 7. október nk. og
fær að þessu sinni til liðs við sig
þrjá erlenda vísindamenn á sviðum
sameindalíffræða sem hafa lagt
mikið af mörkum til rannsókna á
erfðabreyttum lífverum. Þeir munu
lýsa reynslu Bandaríkjanna af notk-
un erfðatækni í landbúnaði, vís-
indalegum flekaskilum sem vekja
spurningar um öryggi afurða henn-
ar og hugsanlegum ávinningi þess
fyrir íslenska bændur að framleiða
afurðir án erfðabreyttra lífvera.
Sjálfbærni og
notkun erfðatækni
SKIPULAG
Jón Hjaltalín
Magnússon
verkfræðingur
➜ Allir vilja gott
menntakerfi .
Foreldrar, ömmur og
afar vilja það besta
fyrir börnin sín.
➜ Ræktunarsaga
erfðabreyttra plantna
spannar hálfan annan
áratug.
➜ Forfeður okkar gáfu
landsvæðum nöfn við hæfi
og ljóst er að Vatnsmýrin
var mjög mikið votlendi
fyrst orðinu vatn var skeytt
framan við mýrina!
MENNTUN
Svanhildur María
Ólafsdóttir
formaður
Skólastjórafélags
Íslands
ERFÐABREYTT-
AR LÍFVERUR
Gunnar Á.
Gunnarsson
framkvæmdastjóri
Landsbankinn landsbankinn.is 410 4000
Landsbankinn hf., kt. 471008-0280, Austurstræti 11, 155 Reykjavík,
hefur birt grunnlýsingu undir heitinu Base Prospectus vegna útgáfu
á sértryggðum skuldabréfum.
Grunnlýsingin er á ensku og er birt á rafrænu formi á vef
Landsbankans hf. www.landsbankinn.is/sertryggd-skuldabref.
Útprentuð eintök af grunnlýsingunni má einnig nálgast hjá
Landsbankanum hf., Austurstræti 11, 155 Reykjavík.
Sótt hefur verið um töku sértryggðra skuldabréfa Landsbankans
í flokknum LBANK CB16 að nafnverði 1.220.000.000 krónur til
viðskipta á Aðalmarkaði NASDAQ OMX Iceland hf.
NASDAQ OMX Iceland hf. mun birta tilkynningu um töku sértryggðu
skuldabréfanna til viðskipta og hvenær áætlað er að viðskipti með
þau geti hafist með a.m.k. eins viðskiptadags fyrirvara.
Reykjavík, 4. október 2013.
Grunnlýsing vegna útgáfu
sértryggðra skuldabréfa
Landsbankans hf.
Save the Children á Íslandi