Fréttablaðið - 16.12.2013, Blaðsíða 16

16. desember 2013 MÁNUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is HELGAREFNI: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is
DÆGURMÁL: Lilja Katrín Gunnarsdóttir liljakatrin@frettabladid.is VÍSIR: Kristján Hjálmarsson, kristjan@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Hrífandi saga
eistaraverk eftir M
a Maria Matute An
ábærri þýðingu í fr
s R. Ólafssonar.Kristin
málabók - hverTví
opna er bæði
á íslensku
og spænsku.
Á miðvikudag birtist grein eftir mig í
blaðinu þar sem ég sagði frá falleinkunn
sem Orkustofnun fékk í skýrslu norskr-
ar systurstofnunar hennar frá 2011 og
leyfisveitingu fyrir Suðvesturlínu frá
síðustu viku.
Í skýrslu norsku systurstofnunarinnar
er líka fjallað um úrskurðarnefnd sem
komið var á fót til að endurskoða stjórn-
sýsluákvarðanir Orkustofnunar. Sú
nefnd naut ekki trausts hagsmunaaðila
skv. skýrslunni.
Því miður virðist úrskurðarnefndin
ekki vera betur í stakk búin til að valda
eftirlitinu en Orkustofnun sjálf. Þannig
var í síðasta úrskurði hennar, uppkveðn-
um í september sl., fallist á þá ákvörðun
Orkustofnunar að trúnaður skyldi gilda
um kostnaðaráætlun er Landsnet kvaðst
hafa gert um jarðstreng frá Blöndu til
Akureyrar.
Þessi höfnun Orkustofnunar var gerð
án þess að athuga kostnaðaráætlunina.
Alvarlegra er þó að Orkustofnun hafði
hafnað aðgangi að kostnaðaráætluninni
án þess að staðreyna að hún væri yfir
höfuð til. Í ljós kom nefnilega að kostn-
aðaráætlunin var ekki til; hún var sögð
týnd.
Úrskurðarnefnd raforkumála sagði
réttilega að Orkustofnun hefði ekki
athugað hvert væri efni skjalsins sem
stofnunin taldi að gæta ætti trúnaðar
um.
Úrskurðarnefndin sagði jafnframt að
hefði Orkustofnun gert það hefði hún
komist að því að skjalið væri ekki til.
Ljóst væri því að stofnunin hefði ekki
rannsakað málið eins og skylt er í stjórn-
sýslunni. Þrátt fyrir þetta ógilti ekki
úrskurðarnefndin málsmeðferðina, held-
ur staðfesti hún að trúnaður skyldi gilda
um kostnaðaráætlun – sem er ekki til.
Týnda kostnaðaráætlunin
og Orkustofnun
ORKUMÁL
Sif Konráðsdóttir
lögfræðingur
N
okkrum dögum fyrir kosningar í vor stillti mynd-
listarmaðurinn Ragnar Kjartansson sér upp við
styttuna af Jóni Sigurðssyni á Austurvelli og
flutti þar tónlistargjörning við annan mann. Boð-
skapurinn var sáraeinfaldur, í raun bara ein setning
endurtekin hvað eftir annað. Þetta var krúttlegur og skemmti-
legur gjörningur og vakti sennilega ekki marga til umhugsunar
um það hvernig atkvæði þeirra í alþingiskosningunum yrði
best varið. Sé innihaldið hins vegar skoðað í ljósi atburða þeirra
mánaða sem síðan hafa liðið er hætt við að kaldur hrollur hríslist
um fólk. Setningin sem Ragnar
söng hljómaði nefnilega á þessa
leið: „Ekki kjósa Framsókn eða
Sjálfstæðisflokkinn, því ef þú
gerir það þá fer allt til helvítis.“
Listamenn hafa löngum verið
taldir hafa gáfu sjáandans og
hæfni til að greina samfélagið
skarplegar en aðrir og í þessu
tilfelli virðist sú kenning á rökum reist. Í tíð þessarar ríkis-
stjórnar hefur ekki staðið steinn yfir steini og svo sem að bera í
bakkafullan lækinn að tíunda þau „afrek“ öll. Það er grátlegt að
fylgjast með tilraunum hennar til að finna peninga til að stoppa í
fjárlagagatið sem hún sjálf bjó til með því að lækka veiðigjald og
afnema auðlegðarskatt. Væri þetta raunveruleikaþáttur í sjón-
varpi gengi þrautin út á það að finna peninga alls staðar annars
staðar en þar sem þeir eru til, einkum og sérílagi hjá sjúkling-
um, fátæklingum, atvinnulausum, öryrkjum, gamalmennum,
börnum í Afríku, námsmönnum og menningariðkendum. Þar
ætlar ríkisstjórnin að herða sultarólina svo um munar, hún var
greinilega alltof slök fyrir að hennar mati. Þríhrossin hafa alltaf
haft lag á því að láta aumingjana blæða og ríkisstjórn Fram-
sóknar- og Sjálfstæðisflokks er skilgetið afkvæmi þeirra.
Lítilmótlegust af öllum þessum aðgerðum er þó sennilega sú
ákvörðun að atvinnulausir fái ekki jólauppbót eins og allir aðrir
landsmenn. Það er eins og ríkisstjórnin álíti að fólk velji sér
sjálfviljugt það hlutskipti að missa atvinnuna og geti því bara
sjálfu sér um kennt. Vigdís Hauksdóttir hefur meira að segja
lýst yfir því markmiði að venja fólk af þeim ósóma að þiggja
bætur, slíkt sé vinstrisinnaður aumingjaskapur sem ekki eigi
að líðast. Velferðarþjóðfélag virðist vera hugtak sem ekki er
finnanlegt í orðabók stjórnarliða. Bæði Þríhross og Skröggur
hefðu orðið stoltir af þessum afkvæmum sínum væru þeir ekki
skáldskapur.
„… þá fer allt til helvítis“ söng myndlistarmaðurinn í vor.
Korter í jól virðist sá spádómur kominn fram, það tók ekki
langan tíma. Hvernig þetta forríka samfélag ætlar að finna
anda jólanna með því að svipta þá sem minnst mega sín þeim
litla glaðningi sem hægt er að veita sér fyrir þær rúmu 50.000
krónur sem jólauppbótin er mega guðirnir vita. Kannski það eigi
að efna til landssöfnunar fyrir henni eins og tækjunum á Land-
spítalann. Láta þá ríku deila út ölmusunni til aumingja fátæka
fólksins til að sýna gæsku sína og yfirburði eins og tíðkaðist á
tímum Dickens. Það væri nú aldeilis jólastemning í því.
Jólaskapið virðist ekki vera mætt í sali Alþingis.
Þegar Trölli
yfirtók Alþingi
Friðrika
Benónýsdóttir
fridrikab@frettabladid.is
➜ Ljóst væri því að stofnunin hefði
ekki rannsakað málið eins og skylt
er í stjórnsýslunni. Þrátt fyrir þetta
ógilti ekki úrskurðarnefndin máls-
meðferðina, heldur staðfesti hún að
trúnaður skyldi gilda um kostnaðar-
áætlun – sem er ekki til.
Tekið til við tvistið
IPA-málið tók enn eitt tvistið í gær.
Þá lýsti Birgir Ármannsson, formaður
utanríkismálanefndar, því yfir að ís-
lensk stjórnvöld væru að skoða hvort
hægt væri að skikka ESB til að greiða
það IPA-styrkfé sem ESB hætti nýlega
við að verja til verkefna hér á landi á
næsta ári. Það á sumsé að gera lög-
fræðilega úttekt á því hvort styrktar-
samningarnir séu ekki bindandi
og er það auðvitað sjálfsagt
að skera úr um slíkt.
Glerperlur fyrir alla
Þetta varpar hins vegar
ljósi á hversu fullkomlega
afkáraleg staðan er.
Stjórnvöld eru
mótfallin
aðild Íslands
að ESB og hafa gert allt til að binda
enda á viðræðurnar nema að draga
aðildarumsóknina til baka. Engu
að síður bregst utanríkisráðherra
ókvæða við þegar styrkir, sem hann
hefur gagnrýnt öðrum fremur síðustu
misseri og ætlaðir eru verðandi
aðildarríkjum, eru settir á ís og nú
á að athuga hvort ekki sé hægt að
sækja styrkina þrátt fyrir allt og allt.
Eldvatnið og glerperlurnar skulu
þannig sótt með góðu eða illu.
Sáttin og þjóðin
„Segja má að forgangsröðun sú
sem birtist í nefndaráliti meiri-
hlutans sé þjóðarsátt um fjárlög
ársins 2014.“ Þetta sagði Vigdís
Hauksdóttir, formaður
fjárlaganefndar Al-
þingis, og lauk þeirri
setningu með því að kasta hnútum að
fyrri ríkisstjórn. Hugtakinu þjóðarsátt
hefur oft verið flíkað síðustu ár, en
það hefur því miður ansi holan hljóm
í ljósi þess að þras virðist inngróið í
þjóðarsálina. Það er engin furða að
þegar minnst er á „þjóðarsáttina“ viti
allir eldri en tvævetur hvað er átt við.
Draumur um þjóðarsátt um fjárlög er
sennilega sá langsóttasti, því að í fjár-
lögum birtast áherslur og
heimsmynd meirihluta
(t.d. um skattlagningu
og félagsmál), sem eru
nær óumflýjanlega
á skjön við minni-
hlutann. Þannig væri
kannski best að halda
ekki niðri í sér
andanum.
thorgils@frettabladid.is