Fréttablaðið - 18.03.2014, Blaðsíða 16

18. mars 2014 ÞRIÐJUDAGUR| SKOÐUN | 16
VINNUKOLLAR
Ert þú að leita að vinnukolli fyrir heimilið eða vinnustaðinn?
Fastus býður uppá gott úrval af vinnukollum og stólum
í öllum stærðum, gerðum og litum.
Verið velkomin í verslun okkar að Síðumúla 16, 2.h. Opið mán - fös 8.30 - 17.00
Síðumúli 16 • 108 Reykjavík • Sími 580 3900 • www.fastus.is
F
A
S
TU
S
_H
_1
4.
03
.1
4
Veit á vandaða lausn
Ég er aukapersóna í ljótri
sögu sem ekki sér fyrir
endann á. Mamma mín,
gömul kona, er aðalper-
sónan. Sagan er sjúkra-
saga hennar undanfarið
rúmlega hálft ár þar sem
hver kollsteypan á fætur
annarri hefur orðið til
þess að hún er nú farlama
og líður illa. Afleiðingar
gegndarlauss niðurskurð-
ar í heilbrigðiskerfinu
blasa við í þessari sögu og
bitna illa á aðalpersónunni. Ljóst
er að hún er bara ein af mörgum
sem eru í vondum málum
vegna þessa.
Við sameiningu spítal-
anna var m.a. hagrætt
þannig að þeir skiptu með
sér verkum og mismun-
andi fagdeildum. Útreikn-
ingar sýndu að ódýrara
væri að flytja sjúklinga á
milli bygginga en að reka
sams konar deildir á fleiri
en einum stað. Hljómar
skynsamlega og tölur tala
sínu máli.
En hvernig virkar þetta í veru-
leikanum? Það reynir á hold, blóð
og taugar, sérstaklega þegar fólk
er gamalt, að fara milli spítala
margsinnis á stuttu skeiði. Sjúkra-
bílaferðir mömmu síðan í septem-
ber sl. eru, nú þegar þetta er skrif-
að, orðnar átján. Á nóttu sem degi
hefur hún verið flutt frá einni
deild á aðra. Elskulegir sjúkra-
flutningamenn koma og flytja fólk,
nærgætnir og faglegir, en vegna
anna þarf stundum að bíða lengi
eftir þeim. Flutningarnir hafa
verið til og frá bráðamóttöku, til
og frá Hringbraut eða Fossvogi,
til og frá hjúkrunarheimilinu Eir
í Grafarvogi og til og frá heimili
hennar í Furugerði. Sá sem sendur
er heim til sín í sjúkrabíl er ekki til
stórræðanna enda hefur það komið
á daginn.
Vítahringur
Læknar, sem ég hef þó sárasjald-
an hitt af því þeir eru takmarkað
við, hafa útskrifað hana og í bréf-
um þeirra kemur fram að hún sé
fær um að sjá um sig sjálf. Þar
segir kannski að henni „hætti
til að fá aðsvif“ og hún sé „með
dálitla verki“. Sjúkrasagan verð-
ur ekki rakin í smáatriðum hér en
í stórum dráttum er um að ræða
tvö beinbrot sem bæði voru afleið-
ing aðsvifa. Aðsvifin urðu vegna
slappleika sem orsakaðist líklega af
alvarlegri sýkingu sem tók margar
vikur að greina og lækna.
Nokkrir úr röðum heilbrigðis-
starfsfólks, sem starfar í öldrun-
argeiranum og á bráðamóttöku,
hafa reynst vel á þessu tímabili en
það liggur í augum uppi að þetta
góða fólk ræður yfir takmörkuð-
um úrræðum. Myndast getur víta-
hringur þar sem hvert úrræðið
reynist of takmarkað og kallar á
annað. Heildarlausn vantar fyrir
veika, aldraða á höfuðborgar-
svæðinu og það er algerlega óvið-
unandi. Það er nöturlegt að horfa
upp á gamla fólkið okkar, sem
hefur unnið hörðum höndum alla
sína hunds- og kattartíð og greitt
sitt til samfélagsins, upplifa niður-
lægjandi og ómannúðlega meðferð
þegar það er orðið hjálparþurfi. Að
eldast með reisn á að vera sjálf-
sagður réttur hvers og eins.
Búsetuúrræði fyrir gamalt fólk
verður að taka til markvissrar end-
urskoðunar og efla aðhlynningu
þeirra sem búa í þjónustuíbúðum
vegna þess að það er orðið of langt
leitt þegar það loksins fær inni
þar. Það verður að fjölga hjúkrun-
arrýmum og bæta aðgang gamals
fólks að fagfólki. Markmiðið með
þessum skrifum er að vekja athygli
á því og krefjast bóta. Ljótar sögur
af meðferð aldraðra á Íslandi í dag
eru blettur á samfélaginu.
Ómannúðleg meðferð aldraðra blettur á samfélaginu
Í alþjóðastjórnmálum er
áhrifamikil kenning um
smáríki að það sé í raun
ekki valkostur fyrir þau
að standa ein og óstudd
á alþjóðavettvangi, enda
takast þar á miklir hags-
munir og fátt fæst fyrir
lítið þegar á hólminn er
komið.
Þess vegna geti smá-
ríki eingöngu lifað af og
tryggt hagsmuni sína
með tvennum hætti;
Annars vegar að halla
sér þétt upp að stóru og voldugu
nágrannaríki og láta það sjá um
að vernda sig og styðja, ellegar
að bindast samtökum, helst þar
sem stóru ríkin eru innanborðs
og flétta þau í net samninga og
samskiptareglna sem tryggja að
smáríkin geti átt við þau stóru á
eins miklum jafnréttisgrundvelli
og mögulegt er.
Evrópusambandið er besta
dæmið um svona samtök. Í
Evrópusambandinu eru mjög
mörg smáríki, en einungis fjög-
ur stór ríki, Bretland, Frakk-
land, Þýskaland og Ítalía. Það
að þau eru þarna fjögur kemur
í veg fyrir að eitthvert þeirra
geti í reynd stýrt sambandinu
og innan Evrópusambands-
ins mynda ríki bandalög þvers
og kruss þegar kemur að því
að gæta hagsmuna sinna. Þau
vita það öll – stór sem smá – að
leikurinn heldur áfram og það
getur komið að því að þau þurfi
á næsta ríki að halda í næstu
samningalotu og þar af leið-
andi forðast þau í lengstu lög
að svíkja hvert annað þegar
kemur að samningaborðinu. Þau
standa líka saman út á við gagn-
vart ríkjum sem ekki tilheyra
klúbbnum.
Fyrir ríki – og þá sérstaklega
smáríki – sem standa utan þessa
bandalags gilda ekki sömu regl-
ur. Það hefur litlar sem engar
afleiðingar fyrir Evrópusam-
bandið, eða ríki þess að koma
mjög harkalega fram gagnvart
svoleiðis ríkjum. Ríkjum eins og
Íslandi, sem eiga allt sitt undir
góðum tengslum við Evrópusam-
bandið, en hafa engin tök á að
verja hagsmuni sína með öðru
en að höfða til manngæsku og
sanngirni. En manngæska og
sanngirni koma mönnum bara
ákveðið langt í alþjóðastjórnmál-
um. Þannig er það bara. Þegar
hinir grimmu hagsmunir taka
við þurfa ríki að staldra við aðra
þætti.
Einangrað með Svartapétri
Þetta er ástæðan fyrir því að enn
á ný stendur Ísland uppi einangr-
að með Svartapétur í alþjóða-
stjórnmálum, nú í makríldeil-
unni. Meira að segja Færeyingar
– sem vita sem er að þeir eiga
miklu meira undir góðu sam-
bandi við Evrópusambandið
og Noreg en Ísland – sáu ekki
ástæðu til að standa með Íslend-
ingum í þetta skipti, hvað þá
Norðmenn, sem eru það ríki sem
Ísland hefur kosið að halla sér
þéttast upp að í alþjóðastjórnmál-
um þessi misserin með nánast
algeru trausti á þá varðandi mik-
ilvægasta þátt íslenskra alþjóða-
hagsmuna, EES-samninginn.
Ísland kaus lengst af fyrri
kostinn sem smáríki stendur til
boða. Að halla sér upp að vold-
ugu nágrannaríki. Bandaríkin
gegndu því hlutverki megnið
af lýðveldistímanum. Þeir yfir-
gáfu þetta litla bandalagsríki sitt
endanlega 2006 og tveimur árum
síðar stóð Ísland uppi algerlega
einangrað á alþjóðavettvangi,
úthrópað sem blóraböggull í
mesta efnahagshruni sögunnar.
Strax um sumarið 2009 tók
ríkisstjórn Íslands það heilla-
skref að rjúfa þessa einangrun
með því að sækja um aðild að
Evrópusambandinu. Með því að
velja þann kost sem nánast öll
smáríki Evrópu hafa valið til að
standa vörð um sína hagsmuni.
Ný ríkisstjórn er nú að gera sitt
besta til að rjúfa það ferli. Enn
á ný skilar það sér í algerri ein-
angrun Íslands á alþjóðavett-
vangi. Nú stendur okkur bara til
boða að hrópa á torgum: „Þetta
er svindl!“ Enginn mun hlusta.
Hvað þurfum við að fórna miklu
til að núverandi valdhafar átti
sig á þeirri stöðu sem við erum í?
Sjálfskipuð einangrun
evrópsks smáríkis
UPPGJÖR & BÓKHALD
Við elskum
ársreikninga
Einblíndu á það sem skiptir
máli í þínum rekstri og láttu
gerð ársreikningsins í hendur
fagfólks sem hefur unun af
verkinu.
Hafðu samband við
Birnu í síma 545 6082
og fáðu fast verð í
gerð ársreikningsins.
kpmg.is
VELFERÐ
Guðlaug
Guðmundsdóttir
framhaldsskóla-
kennari
➜ En hvernig virkar þetta í
veruleikanum? Það reynir á
hold, blóð og taugar, sérstak-
lega þegar fólk er gamalt, að
fara milli spítala margsinnis
á stuttu skeiði.
EVRÓPUMÁL
Magnús Árni
Magnússon
dósent í
alþjóðastjórn-
málum
➜ Þau vita það öll
– stór sem smá – að
leikurinn heldur
áfram og það getur
komið að því að þau
þurfi á næsta ríki að
halda í næstu samn-
ingalotu og þar af
leiðandi forðast þau í
lengstu lög að svíkja
hvert annað.