Fréttablaðið - 02.10.2014, Blaðsíða 20

2. október 2014 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR | FJÖLSKYLDAN 20
Samhengi er á milli auk-
innar inntöku ómega-3 fitu-
sýru og bættrar hegðunar
barna með hegðunarvanda.
Þetta sýna niðurstöður
nýrrar, bandarískrar rann-
sóknar sérfræðinga við
Háskólann í Pennsylvaníu, að því er
greint er frá í ritinu The Journal of
Child Psychology and Psychiatry.
Þar segir að í öðrum rannsókn-
um sem sýnt hafi fram á svip-
aðar niðurstöður hafi börnunum
ekki verið gefin ómega-3 fitusýra
í jafnlangan tíma, það er að segja
í sex mánuði. Í fyrri rannsóknum
hafi heldur ekki verið fylgst jafn-
lengi með börnunum eftir að inn-
töku lauk.
Á fréttavef Verdens Gang er
haft eftir stjórnanda rannsóknar-
innar, Adrian Riane, að það sé mat
sérfræðinganna að niðurstöðurn-
ar gefi nýja sýn á hvaða meðferð-
um eigi að beita við líffræðilegum
truflunum sem valda hegðunar-
vanda hjá sumum börnum. Um 200
börn á aldrinum 8 til 16 ára tóku
þátt í rannsókninni og var slembi-
raðað í hópa þannig að enginn vissi
hver fengu lyfleysu og hver fengu
eitt gramm af ómega-3 fitusýru í
ávaxtasafa á dag. Um var að ræða
drykk framleiddan af norska fyrir-
tækinu Smartfish sem tók þátt
í fjármögnun rannsóknarinnar.
Börnin urðu rólegri og ekki jafn
árásargjörn.
Fyrrverandi lyfjafræðiprófess-
or við Háskólann í Oxford á Eng-
landi, David Smith, segir í viðtali
við Verdens Gang sérlega áhuga-
vert að áhrifin af inntöku
fitusýrunnar hafi verið
mest sex mánuðum eftir
að tilrauninni lauk. Sam-
hengi hafi verið að miklu
leyti milli bættrar hegð-
unar barnanna og breytts
viðmóts foreldra. Það
sýni fram á langtíma-
áhrif ómega-3 fitusýru
og að breyting á hegðun
barnanna breyti einnig viðmóti for-
eldranna. Smith segir strax þörf á
frekari rannsóknum. Verði niður-
stöðurnar þær sömu geti félagslegu
áhrifin orðið mikilvæg.
Bryndís Eva Birgisdóttir, doktor
í næringarfræði, segir niðurstöður
nýju rannsóknarinnar spennandi
og að þær styðji við fyrri rannsókn-
ir í þessu efni. „Mörgum spurning-
um er samt ósvarað. Það þarf til
dæmis betri hugmynd um magn og
hvort nauðsynlegt sé að taka auka-
bætiefni eða hvort það magn sem
er að finna í heilsusamlegum mat
og lýsi sé nóg. Í næringunni er mik-
ilvægt að huga að jafnvæginu og
finna hæfilegt magn. Alls óvíst er
hvort mikið magn geri meira gagn
nema síður sé. Það þarf að skoða
frekar. Það má líka minna á að það
er ekki nóg að einblína bara á eitt
efni. Heilsusamlegur matur skapar
vel nærðan einstakling sem er lík-
legri til að líða vel.“
Hún segir mikilvægt að hafa
feitan fisk að minnsta kosti einu
sinni í viku í matinn eða sem álegg.
„Hnetur og fræ eru einnig mikil-
væg fæða. Svo er gott að taka inn
bætiefni á hverjum degi sem einnig
gefa D-vítamín svo sem Krakkalýsi
sem er hollt og gott fyrir öll börn.
Í einni teskeið af Krakkalýsi er til
dæmis 1 gramm af ómega-3.“
Ómega-3 fitusýra getur bætt
hegðunartruflanir barna
Börn með hegðunarvanda sem fengu 1 gramm af ómega-3 fitusýru á dag í ávaxtasafa urðu rólegri og ekki jafn
árásargjörn, að því er niðurstöður nýrrar, bandarískrar rannsóknar sýna. Neysla á feitum fiski er mikilvæg.
LAX Mikilvægt er að hafa feitan fisk í matinn að minnsta kosti einu sinni í viku eða
sem álegg. NORDICPHOTOS/GETTY
BRYNDÍS EVA
BIRGISDÓTTIR
➜ Matur sem er ríkur
af ómega-3 fitusýru
Flestir sem eiga uppþvottavél
skola diska, hnífapör og potta
áður en þeim er raðað inn í vél-
ina. Framleiðslustjóri Miele í
Noregi segir í viðtali við norska
ríkisútvarpið að það sé mesta
skyssan sem fólk gerir í sam-
bandi við notkun uppþvottavéla.
Framleiðslustjórinn, Tommy
Christoffersen, segir að auð-
vitað eigi að fjarlægja mikla
matarafganga en að öðru leyti
vinni nýjar uppþvottavélar
betur ef ekki er skolað áður, það
er að segja ef borðbúnaðurinn
á ekki að standa lengi í vélinni
áður en þvegið er.
Flestar nýjustu uppþvotta-
vélarnar séu þannig útbúnar að
þær geti greint hversu óhreint
leirtauið sé. Hafi mestu óhrein-
indin verið fjarlægð lækki upp-
þvottavélin hitastigið sjálf og
stytti þvottatímann. Árangurinn
geti orðið verri við 45 stiga hita
og bakteríurnar fleiri. Hann
segir kjörhita í uppþvottavél á
heimilum vera 55 til 65 stig.
Christoffersen getur þess
einnig að uppþvottavélar hafi
gott af sósu og fitu. Auðvitað
noti vélarnar svolítið meira af
vatni og rafmagni ef innihaldið
er óhreint.
Árangurinn verði hins vegar
betri. - ibs
Nýjar uppþvottavélar:
Ekki á að skola
fyrir vélina
Loom-teygjurnar svokölluðu,
sem hafa verið heitasta æðið
hjá litlum og stórum stelpum í
sumar og haust, voru innkallaðar
af stórri breskri leikfangakeðju,
The Entertainer, í 92 verslunum
á Englandi.
Þetta var gert eftir að greint
var frá því á fréttavef BBC að
rannsóknir hefðu sýnt að í einni
teygju reyndust vera 40 prósent
af þalötum en hámarksviðmið
Evrópu sambandsins er 0,1 pró-
sent.
Þalöt, sem talin eru geta vald-
ið krabbameini, eru notuð til að
mýkja plastið í teygjunum.
Stelpur búa til armbönd og
hálsfestar úr teygjunum sem
voru meðal mest seldu leikfanga
sumarsins.
Viktoría krónprinsessa Sví-
þjóðar og Estelle dóttir hennar
hafa skartað slíkum armbönd-
um auk Katrínar, hertogaynju af
Cambridge.
Teygjurnar hafa náð vinsæld-
um um allan heim. - ibs
Loom-teygjur eru heitasta æði sumarsins og haustsins um allan heim:
Teygjur innkallaðar á Englandi
ÓHREININDI Þeir sem eiga nýjustu teg-
und af uppþvottavél þurfa ekki að skola.
ARMBÖND Teygjurnar eru meðal mest
seldu leikfanga sumarsins.
Í október og nóvember verður á
laugardögum boðið upp á ókeyp-
is ör-námskeið fyrir fimm til sjö
ára börn í Hugmyndasmiðjunni á
Kjarvalsstöðum. Leiðbeinandi er
Unnur Mjöll S. Leifsdóttir mynd-
listarmaður sem vinnur með
gjörninga í verkum sínum. Þar
skoðar hún meðal annars það hug-
myndaferðalag sem listamaðurinn
leggur í við vinnslu á listaverki.
Á námskeiðinu verður lagt í
þetta hugmyndaferðalag listar-
innar. Tilgangurinn er að veita
börnum innblástur í skapandi
samvinnu við að skoða og rann-
saka myndlist.
Ekki þarf að skrá sig á nám-
skeiðin sem eru frá klukkan 13
til 16.
Ókeypis ör-námskeið fyrir börn á Kjarvalsstöðum:
Hugmyndaferðalag listarinnar
fyrir fimm til sjö ára krakka
Í HUGMYNDASMIÐJU Veita á börnum innblástur í skapandi samvinnu.
1. Feitur fiskur,
t. d. lax, silungur, síld,
makríll og sardínur.
2. Kaldpressuð repjuolía.
3. Valhnetur, hörfræ.
4. Lýsi.
Ingibjörg Bára
Sveinsdóttir
ibs@frettabladid.is
Þegar maður kaupir sér nýja skó þegar lítið er
eftir af mánaðarlaunum er hætta á að maður verði
ekki jafn ánægður með þá eins og maður átti von
á. Samkvæmt nýrri rannsókn bandarískra vísinda-
manna kann ástæðan að vera sú að maður veit að
maður hefði getað varið peningunum á skynsam-
legri hátt.
Hafi maður eignast peninga óvænt, til dæmis í
happdrætti, verður maður ánægðari með það sem
maður kaupir fyrir þá.
Rannsakendur, sem starfa við Háskólann í Ark-
ansas í Bandaríkjunum, segja framleiðendur geta dregið úr óþæginda-
tilfinningu viðskiptavina með því að bjóða afslátt á þeim tíma sem þeir
hafa minna fé. - ibs
Rannsókn á kaupum og fjárhag viðskiptavina:
Neytendur ánægðari með
kaupin þegar pyngjan er full
Mætir þörfum allra á heimilinu

AFSLÁTTUR
AF BIOMEGA
1. - 15. OKT