Skessuhorn - 18.09.2013, Qupperneq 22

22 MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 2013
Í júlímánuði 1998 urðu miklar
breytinga í lífi Akurnesinga og ná-
granna þegar Hvalfjarðargöngin
voru opnuð og ekki þurfti lengur
að fara fyrir fjörðinn. Þegar Akra-
borgin sigldi síðustu ferðina milli
Akraness og Reykjavíkur hittist svo
á að ung fjölskylda af Skaganum var
að flytja búferlum til Reykjavík-
ur. Þetta voru þau Andrés Helga-
son tónlistarkennari og Hrönn
Harðardóttir ásamt börnum sín-
um þremur. Þau höfðu þá sex árum
áður stofnað Tónastöðina í Reykja-
vík og sú starfsemi undið svo upp á
sig að ekki var lengur hjá því komist
að flytja í borgina. Þau Hrönn og
Andrés notuðu Akraborgina, eða
Bogguna eins og hún var gjarnan
kölluð, til ferða kvölds og morgna
á þessum árum. Andrési er til efs að
nokkrir hafi nýtt flóaskipið jafn vel
og þau, að ÞÞÞ undanskildum. „Ég
sé eftir Boggunni. Þarna hittist fólk
og oft spunnust fjörugar umræður
þennan klukkutíma sem ferðin tók,
um landsins gagn og nauðsynjar
og bæjarmálin voru krufin. Þarna
náðu ýmsir á pólitíkusana, það
var hægt að króa þá af, þeir kom-
ust ekkert. Og þeir sem vildu ekki
taka þátt í samkundunni fóru bara
niður og lögðu sig,“ segir Andr-
és. Blaðamaður Skessuhorns fór og
hitti hann í Tónastöðinni á dögun-
um. Andrés hafði frá ýmsu að segja,
bæði af uppvextinum á Skaganum,
tónlistinni og hvernig það þróaðist
stig af stigi að þau hjónin reka í dag
eina stærstu, ef ekki stærstu, hljóð-
færaverslun landsins.
Algjört frjálsræði
til leikja
Andrés er af ‘57 árganginum og
bernskuheimili hans var á Jaðar-
sbraut 11 eða þar til foreldrar hans
Helgi Andrésson og Hafdís Daní-
elsdóttir byggðu að Esjubraut 26.
„Þetta voru gríðarlega stórir ár-
gangar á Skaganum þegar ég var að
alast upp. Ég held við höfum verið
um 110 í mínum árgangi og þá var
Brekkubæjarskólinn eini barnaskól-
inn í bænum. Enda var þvílík mergð
á leikvellinum í frímínútunum og
alltaf spilaður fótbolti á mörgum
völlum. Oft var beðið með spenn-
ingi næstu frímínútna til að bæta
fyrir tap í leiknum í frímínútunum
á undan.“ Andrés segir að á Akra-
nesi hafði það verið þannig eins
og væntanlega í mörgum bæjum
að minniháttar róstur voru stund-
um á milli hverfa. „Það var gott að
búa á Jaðarsbrautinni. Maður var
þar öruggur gagnvart stærri strák-
um úr öðrum hverfum og nánasti
kunningjahópurinn og leikfélag-
arnir voru í götunni og næsta ná-
grenni, þótt að allir þekktust í bæn-
um, hann var nú ekki stærri en svo.
Mínir aðalleikfélagar voru Siggi
Donna, Jakob Einars og Jón Val-
ur heitinn. Annars léku strákar og
stelpur sér saman. Meðal bernsku-
vina minna voru Sesselja Björns-
dóttir myndlistarkona og Guðný
Ólafs. Það var þetta frjálsræði sem
við höfðum sem var svo dýrmætt.
Aðalleiksvæðin okkar voru Langis-
andur, bryggjan, Slippurinn, Breið-
in og Akrafjallið. Við peyjarnir vor-
um sex ára gamlir að stelast í varpið
í fjallinu á vorin. Stundum hugsa ég
til þess að það þætti ekki sjálfsagt í
dag sem var látið afskiptalaust þeg-
ar ég var strákur. Þá vorum við að
veiða í klettunum við Heimaskaga
og á bryggjunni, þar sem við hopp-
uðum úr einni trillunni í aðra til að
veiða ufsa og kola. Björgunarvesti
þekktust ekki í þá daga. Svo var það
þannig að fullorðna fólkið leit ekki
bara til með sínum eigin börnum
heldur líka hinum krökkunum.“
Sterk persónueinkenni í
samfélaginu
Andrés hefur miklar taugar til
æskustöðvanna og tengslin eru
sterk upp á Skaga. Hann minnist
Akraness sem líflegs bæjar, þar sem
börn og unglingar voru í nánum
tengslum við atvinnu- og mann-
lífið. „Við komum ósjaldan við í
Slippnum og höfðum gaman af að
fylgjast með körlunum þegar þeir
voru að sníða og hefla til borð-
in í byrðinginn á bátunum. Dáð-
umst gjarnan af því hvað þeir höfðu
næmt auga fyrir sveigjunni í þeim
þannig að þau pössuðu. Á þessum
tíma fannst mér vera miklu sterk-
ari persónueinkenni á fólki heldur
en eru nú til dags. Flóran var fjöl-
breyttari og karakterarnir marg-
ir hverjir litríkir. Nú er meira eins
og flestir séu steyptir í sama mót-
ið enda fleiri komnir á lyf,“ segir
Andrés og brosir. Bílaeign var ekki
algeng en hjólið mikið notað. Það
voru heilu hóparnir af körlum sem
komu hjólandi frá vinnustöðunum
niður við höfnina. Svo hittust þeir
á götuhornum og tóku gjarnan tal
saman í lok vinnudags. Það var oft
eins og þeim lægi ekkert á.“
Lúðrasveitin var
flott hljómsveit
Andrés segist snemma hafa heillast
af tónlistinni og krókurinn í þá átt
hafi beygt mikið á gagnfræðaskóla-
árunum. „Það var mikið tónlistar-
líf í skólanum, alltaf ein eða fleiri
hljómsveitir og tónlistaratriði á
árshátíðum og öðrum viðburðum
í félagslífinu í skólanum. Ég var í
nokkrum hljómsveitum og spilaði
þá gjarnan á kassagítarinn. Andr-
és minnist þess einnig í kringum
popp- og bítmennskuna á gagn-
fræðaskólaárunum að hann og Ingi-
mar Arndal Árnason hafi verið eins
og síamstvíburar öll þau ár. „Það
var heima hjá honum þar sem ég
heyrði stereó hljóm í fyrsta skipti
og við hlustuðum einmitt á plöt-
ur með hljómsveitum eins og Pink
Floyd, Doors, o.fl. fram á nætur.
Mér fannst reyndar trompettinn
flottasta hljóðfærið og fór í tón-
listarskólann til að læra á hann, en
byrjaði þó á blokkflautuna. Á þess-
um tíma var Haukur Guðlaugs-
son skólastjóri tónlistarskólans, en
þarna voru frumkvöðlar eins og
Njáll Sigurðsson og Stephensen
bræður sem komu frá Reykjavík til
að kenna á blásturhljóðfæri, þeir
Kristján og Stefán. Fyrir mig varð
kannski mesta breytingin í tónlist-
arskólanum þegar Þórir Þórisson
tók við stjórn skólans og var skóla-
stjóri um tíma. Það vantaði líka
trompetleikara í Lúðrasveit Akra-
ness. Hún æfði yfirleitt klukkan tíu
á sunnudögum. Þórir hvatti mig til
að fara í hljómsveitina og það var
gaman að kynnast og spila með
þessum körlum sem höfðu verið
í lúðrasveitinni um áraraðir. Mér
fannst þetta flott hljómsveit, þótt
búningarnir væru ekkert sérstakir.
Húfan til dæmis svo stór á mig að
ég varð að troða samanbrotnu Al-
þýðublaði innan í hana svo hún félli
ekki alltaf niður fyrir augun.“
Byrjaði að kenna 17 ára
Andrés segist alltaf muna þegar
Njáll Sigurðsson bað hann að taka
að sér kennslu á trompetinn við
tónlistarskólann. „Það var sumar-
ið þegar ég var sautján ára. Ég var
að labba eftir Vogabrautinni á leið
í vinnuna, þá var verið að steypa
Akraborgarbryggjuna. Njáll kom
keyrandi á rauða Skódanum sínum
og stefndi eiginlega beint á mig.
Svei mér þá; datt mér í hug að hann
væri fullur, en þó ekki. Ég smeygði
mér á bak við ljósastaur til að vera
öruggur en þá skrúfaði hann nið-
ur bílrúðuna og bauð mér að gerast
kennari við skólann,“ segir Andrés.
Það gerðist fleira spennandi þetta
sumar þegar Andrés var 17 ára. Þá
„Það eru jólin tvisvar á ári hjá okkur“
Spjallað við Andrés í Tónastöðinni um uppvöxtinn á Akranesi og ýmislegt fleira
Andrés í blásturshljóðfærahorninu í Tónastöðinni.
Andrés afgreiðir unga menn sem voru að spá í hljómborðin sem taka mikið rými í búðinni.
Andrés stjórnar skólalúðrahljómsveit Akraness. Ljósm/Ljósmyndasafn Akraness
Ungur með kassagítarinn. Ljósm/Ljósmyndasafn Akraness