Skessuhorn - 04.12.2013, Blaðsíða 32

32 MIÐVIKUDAGUR 4. DESEMBER 2013
Bókaútgáfan Hólar hefur gefið út
Skagfirskar skemmtisögur 3 – enn
meira fjör! í samantekt Björns Jó-
hanns Björnssonar,
blaðamans og Skagfirð-
ings. Eins og titillinn ber
með sér er þetta þriðja
bindið með gamansög-
um af Skagfirðingum.
Fyrri bækur hafa slegið
í gegn og farið á met-
sölulista bókaversl-
ana. Viðtökur hafa
ekki aðeins verið góð-
ar í Skagafirði held-
ur um allt land. Nú
koma um 250 sögur
til viðbótar og alls
eru sögurnar því
orðnar um 700 tals-
ins í þessum þrem-
ur bindum. Nú koma enn fleiri
sögur af kaupmanninum Bjarna
Har á Króknum, sem og héraðs-
höfðingjunum Halla í Enni, Frið-
riki á Svaðastöðum, Dúdda og Ein-
ari á Skörðugili, Bjarna Marons og
Pálma Rögnvalds og hinum síkátu
Álftagerðisbræðrum og nágrönn-
um þeirra. Óborganlegar gaman-
sögur eru einnig af Jóhanni í Kú-
skerpi, Jóni Eiríkssyni Drang-
e y j a r j a r l i ,
Birni gamla í
Bæ og Ragga
Sót og afa
hans. Þá koma
við sögu þjóð-
kunnir einstak-
lingar sem orðið
hafa á vegi Skag-
firðinga með
einum eða öðrum
hætti, m.a. nóbel-
skáldið Halldór
Laxness. Sérstakur
kafli er með sög-
um af Fljótamönn-
um fyrr og nú og
einnig eru sögur frá
Ýtu-Kela, sem Norðlendingar af
eldri kynslóðinni muna margir vel
eftir. Skrásetjari komst yfir ómet-
anlegar upptökur með Kela sem
var stórskemmtilegur sögumað-
ur og þjóðsagnapersóna í lifanda
lífi. Sagðar eru sögur af samferða-
mönnum Kela í Skagafirði og Þing-
eyjarsýslum. Skagfirskar skemmti-
sögur 3 fást í flestum bókaversl-
unum og stórmörkuðum landsins.
Skopteikning á bókarkápu er eft-
ir Andrés Andrésson. Leiðbein-
andi verð bókarinnar er hið sama
og áður, 2.980 kr.
Hér fylgja fjórar örsög-
ur úr nýju bókinni:
Skömmu eftir að Einar Gíslason á
Skörðugili hafði flutt úr Borgarfirði
norður í Skagafjörð með Ásdísi sína
og hestana fékk hann starf hjá Bún-
aðarsambandinu, með áherslu á
ráðgjöf í hrossa- og sauðfjárrækt.
Einar var á þessum árum einn fárra
bænda í Skagafirði sem átti hesta-
kerru. Fyrsta haustið gerðist hann
aðsópsmikill í störfum sínum í
sauðfjárræktinni og hikaði t.d. ekki
við að dæma úrvalshrúta í dauð-
ann. Fór hann háðungarorðum um
uppáhaldsskepnur sumra bænda í
Skagafirði og líkaði þeim ekki vel í
fyrstu þessi borubratti Borgfirðing-
ur. Endaði þetta með því að nokkr-
ir bændur fóru á fund Egils Bjarna-
sonar hjá Búnaðarsambandinu og
kröfðust þess að Einar yrði rek-
inn. Egill hlustaði á umkvörtunina
en sagði síðan: „En hvar ætliði að
fá lánaða hestakerru?“ Þar með var
málið dautt og Skagfirðingar tóku
Einar í sátt!
Álftagerðisbræður eru spaugar-
ar miklir og í kynningu fyrir tón-
leika á Menningarnótt, í troðfullu
Ráðhúsi Reykjavíkur, sagði Pét-
ur: „Gaman að sjá hvað margir eru
komnir, úr ekki stærra plássi!“
Bræðurnir héldu tónleika um
árið í Grindavíkurkirkju í til-
efni sjómannadagsins, fyrir troð-
fullu húsi. Að dagskrá lokinni kom
kirkjuvörðurinn til Péturs og þakk-
aði bræðrunum innilega fyrir ótrú-
lega velheppnaða tónleika. Sagði
hún ekki sjálfgefið að fá svona góða
mætingu og nefndi að ári áður
hefði annar góður kvartett verið á
ferðinni við sama tækifæri og sung-
ið fyrir nánast tómri kirkju. Spurði
konan hvort einhver munur væri
á svona kvartettum en þá klappaði
Pétur henni á öxlina og sagði: „Já,
munurinn er sá að þau eru menn-
ingarvitar en við erum hálfvitar!“
Þegar vinirnir úr Fljótunum og
vinnufélagar í Vegagerðinni; Stefán
á Gautlandi og Þór í Saurbæ, voru
á ferð um Viðvíkursveitina um árið
gerðist það að bíllinn hans Stebba
endaði útaf og valt. Stigu þeir út úr
flakinu algjörlega ómeiddir, nema
hvað að Stebbi fékk skrámur á enn-
ið og hárkollan fór út á hlið. Þór
kom út boginn í baki, eins og hann
er jafnan, en hatturinn fór ekki af.
En þegar aðkomumann bar að vett-
vangi útafkeyrslunnar lýsti hann
óðamála hinum slösuðu svo í sím-
tali til lögreglunnar á Króknum:
„Ég sé að þeir eru stórslasaðir, ann-
ar er líklega hryggbrotinn og höf-
uðleðrið er farið af hinum!“
mm
Einstaklingar á Reykhólum hafa
reynt að skapa sér atvinnu og
tekjur úr klóþangi sem Þörunga-
verksmiðjan vinnur stærstan hluta
sinnar framleiðslu úr. Guðjón D.
Gunnarsson er einn þeirra en hann
vinnur úr þanginu blómaáburð-
inn Glæði. Guðjón setti framleiðsl-
una á markað um aldamótin síðustu
og segir að salan hafi vaxið talsvert
síðustu tvö til þrjú árin. Fyrstu árin
hafi hann verið að selja um tonn á
ári. Í ár verður salan um sex tonn.
Glæðir er að langstærstum hluta
að fara til heimila sem nota áburð-
inn á stofublóm. Guðjón vill meina
að blómaáburðurinn henti sérstak-
lega vel til notkunar í vökvunar-
kerfi í gróðurhúsum og á golfvöll-
um. Erfiðlega hafi gengið að mark-
aðssetja vöruna fyrir stórnotendur.
Guðjón segir að Glæðir sé ríkur af
snefilefnum, svo sem steinefnum.
Hann sé góður í að styrkja plöntur
og henti vel á snöggan gróður svo
sem á golfvöllum og í gróðurhús-
um. Stóru áburðarefnin, köfnun-
arefni, fosfór og kalí þurfi þar sem
sprettan eigi að vera mikil.
Framleiðslan byrjaði um
aldamótin
Guðjón segir að framleiðslu á
þessum blómaáburði, Glæði, megi
rekja alveg aftur til áranna um og
fyrir 1990
þar sem
Þ ö r u n g a -
verksmiðjan
í samvinnu
við stóran
f r a m l e i ð -
anda í land-
inu gerði
tilraun með
ú t f l u t n -
ing á soðnu
þangi til
framleiðslu
á b u r ð -
ar. Sú tilraun hafi mistekist og þá-
verandi stjórnendur þá gefið ein-
staklingum leyfi til að prófa fram-
leiðslu áburðar úr þanginu í smáum
stíl. „Ég var þá búinn að starfa hjá
verksmiðjunni um árabil og jafn-
framt að gera út á grásleppu á vor-
in. Þegar markaðsverð brást á grá-
sleppuhrognum vorið 1997 vakn-
aði áhugi hjá mér að reyna fyr-
ir mér með framleiðslu áburðar
úr þangmjölinu. Ég fór að viða að
mér gögnum í því sambandi. Meðal
annars áskotnaðist mér skýrsla frá
Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins
þar sem farið var inn á eiginleika
plantna í sjónum eins og t.d. þangs-
ins,“ segir Guðjón. Framleiðslan á
Glæði hófst síðan 1999 og fyrsta
árið fór í að kynna áburðinn í versl-
unum og hjá stórnotendum. Fram-
leiðsluaðferð Guðjóns við Glæði er
einföld. Til að sjóða þangið notar
hann gamlan suðupott. Í vatnið er
blandað kalísóda sem brýtur þangið
niður í vökva. Vökvanum er síðan
mestmegnis tappað í eins og fimm
lítra umbúðir. Guðjón segir að þar
sem erfiðlega hafi gengið að koma
blómaáburðinum inn á stórnotend-
ur, sé salan langmest á líterspakkn-
ingum. Salan á þeim sé um 80% af
heildarsölunni á þessu ári. þá
Foreldrafélag Grunnskóla Snæ-
fellsbæjar stóð fyrir árlegum pip-
arkökudegi síðastliðinn laugardag.
Þann dag gefst nemendum og for-
eldrum kostur á að koma í skól-
ann og baka saman piparkökur og
skreyta. Foreldrafélagið selur deig-
ið og glassúrinn ásamt því að sjá um
baksturinn. Margir notuðu tæki-
færið og áttu góða stund saman í
byrjun jólaundirbúnings.
þa
Sigurður Ingi Jóhannsson, um-
hverfis- og auðlindaráðherra og
Magnús Gunnarsson, formaður
Skógræktarfélags Íslands, skrifuðu
í liðinni viku undir samning vegna
Landgræðsluskóga. Samningurinn
felur í sér áframhaldandi stuðning
ríkisins við verkefni sem hefur það
að markmiði að endurheimta land-
gæði með ræktun og gróðursetn-
ingu í rýrt og ógróið land. Skóg-
ræktarfélag Íslands sér um stjórn
verkefnisins en skógræktarfélögin
sem eru starfrækt víða um land sjá
um framkvæmd þess á hverjum stað,
útvegun lands, friðun og vörslu,
gróðursetningu og umhirðu. Gerð-
ir eru þinglýstir samningar um öll
svæði sem kveða m.a. á um að þau
skuli vera opin almenningi til úti-
vistar. Nánast öll skógræktarfélög
landsins vinna nú á einn eða annan
hátt að verkefninu. Þannig er það
vettvangur áhugamannasamtaka í
gróðurvernd um allt land.
Landgræðsluskógaverkefn-
ið hófst árið 1990 og var hleypt af
stokkunum í tilefni 60 ára afmæl-
is Skógræktarfélags Íslands, í sam-
vinnu skógræktarfélaganna í land-
inu, Skógræktar ríkisins, Land-
græðslu ríkisins og þáverandi land-
búnaðarráðuneytis. Gerðir hafa
verið samningar um 130 svæði um
allt land. Samkvæmt nýlegri úttekt
á verkefninu þekja sýnilegir skóg-
ar nú tæpa 5000 hektara. Langflest
Landgræðsluskógasvæði eru á landi
í eigu sveitarfélaga, ríkis eða skóg-
ræktarfélaganna sjálfra. Nýr samn-
ingur gildir til fimm ára og felur í
sér 35 milljóna króna árlegt fram-
lag til verkefnisins.
mm
Enn meira fjör í Skagfirskum skemmtisögum
Piparkökudagur í Grunn-
skóla Snæfellsbæjar
Sigurður Ingi Jóhannsson og Magnús
Gunnarsson handsala samninginn að
lokinni undirritun.
Samningur um Land-
græðsluskóga undirritaður
Guðjón D. Gunnarsson með pakkningar af blómaáburðinum Glæði.
Framleiðir blómaáburð úr þangi