Læknablaðið - 15.01.2002, Síða 15

FRÆÐIGREINAR / AUKAVERKANIR / HVÍTBLÆÐISMEÐFERÐ
I ÆSKU
meðferð þar til rannsóknin fór fram (miðgildi 9:1, bil
4:1-12:6). Geislun á höfuð fengu fjórir, þrír höfðu
farið í beinmergsskipti og af þeim fékk einn fulla
líkamsgeislun.
Hœð: Niðurstöður útreikninga á staðalfráviki
hæðar eru birtar í töflu I. Við greiningu voru sjúk-
lingarnir að meðaltali 0,25 staðalfrávikum undir
meðalhæð. Munurinn jókst eftir því sem leið á með-
ferðina og við rannsókn voru þeir 0,73 staðalfrávik-
um undir meðalhæð. Staðalfrávik hæðar jókst því að
meðaltali um 0,48 (±1,08 miðað við 90% vikmörk).
Stúlkur töpuðu hlutfallslega mun meira af áætlaðri
hæð en piltar, eða 0,94 staðalfrávikum á móti 0,17.
Munurinn á staðalfráviksbreytingu stúlkna og pilta
var 0,77 staðalfrávik (±0,68 miðað við 90% vikmörk,
p=0,07). Þátttakendur sem greinst höfðu fyrir sex ára
aldur (11 sjúklingar) töpuðu að meðaltali 0,41 staðal-
fráviki en þeir sem greindust eftir sex ára 0,56 staðal-
frávikum og munurinn milli hópanna því 0,15 staðal-
frávik (±0,10 miðað við 90% vikmörk, p=0,73). Þeir
sem fengu lyfjameðferð auk miðtaugakerfisgeislunar
eða beinmergsskipta (sjö sjúklingar) töpuðu 0,57
staðalfrávikum en þeir sem eingöngu fengu lyfja-
meðferð töpuðu 0,42, munurinn er 0,15 staðalfrávik
(±0,12 miðað við 90% vikmörk, p=0,76).
Þyngd: BMI jókst að meðaltali um 6,1 kg/m2 (*5,9
miðað við 90% vikmörk) frá því meðferð hófst og
þar til rannsókn fór fram, frá 16,0 kg/m2 uppí 22,1
kg/m2. Fimm sjúklingar voru yfir kjörþyngd við
rannsókn en enginn við greiningu.
Blóðmynd, lifur og nýru: Engin teljandi frávik
fundust á blóðmynd eða starfsemi nýrna. Einn sjúk-
lingur hafði hækkun á 7GT og einn bæði á 7GT og
ASAT.
Heyrn: Heyrnarskerðing fannst hjá þremur af
nítján. Hjá einum þeirra mátti rekja heyrnarskerð-
inguna til hávaðaskemmda.
Lungu: Mæling tókst hjá sextán þátttakendum.
Einn hafði merki um herpusjúkdóm og tveir um
teppu en sex voru á mörkunum að greinast með
lungnateppu.
Hjarta: Hjartaómun var gerð á 12 sjúklingum.
Styttingarbrot vinstra slegils þeirra voru á bilinu 30,1-
44,0% (34,2% að meðaltali).
Vessabundið ónœmi: Margvísleg minniháttar frá-
vik í aðalflokkum fundust, þrír voru með hækkun á
IgE, tveir þeirra höfðu þekkta sögu um frjóofnæmi.
IgA var hækkað í fjórum og IgG í einum. Truflanir á
undirflokkum IgG voru greinilegar, tveir höfðu lækk-
un á IgGl og einn hafði hækkun. Tólf höfðu lækkun
á IgG2 og fimm á IgG3.
Innkirtlastarfsemi: í þremur einstaklingum var
IGF-1 lækkað en IGF-BP3 allra var eðlilegt. Lækkað
TSH og hækkað FT4 fannst hjá einum þátttakenda
sem er í meðferð með skjaldkirtilshormónum. Einn
var með hækkun á TSH og einn lækkun en báðir voru
með eðlilegt FT4. Ein var barnshafandi þegar mæling
Table I. The table shows age at diagnosis, type of treatment and standard deviation
ofheight
Boys H-SD
Age at diagnosis (yr:mon) Treatment At diag- nosis +lyr +2yr +3yr +4yr +5yr Time of study AH-SD
1:11 c -2.0 -2.5 -1.5 -2.0 -2.0 -2.0 -1.0 í
2:2 c -0.50 -1.0 -0.75 -0.75 -1.0 -0.50 -1.0 -0.5
2:3 C+BMT -1.0 -1.25 -0.75 -0.50 -1.0 -0.50 -1.0 0
3:3 C -1.0 -0.50 -1.5 -0.50 -1.25 -1.0 -0.25 0.75*
3:4 C+CRT 0.0 -0.75 -1.0 -0.50 -0.25 -0.25 0.50 0.5
4:1 C 0.75 0.0 -0.25 0.0 0.25 0.0 0.25 -0.5*
5:1 C 1.0 1.5 0.5 0.0 0.0 0.0 0.75 -0.25*
5:3 C 0.0 -0.50 -0.50 -0.50 -0.50 0.0 -1.5 -1.5*
5:11 C 2.0 1.0 1.0 1.0 1.25 1.5 0.50 -1.5
6:9 C -1.0 -1.25 -1.25 -1.75 -1.25 -0.50 -1.0 0*
7:4 C -0.75 -1.0 -1.0 -1.0 -1.25 -1.25 -1.25 -0.5*
12:5 C+CRT -0.50 -1.0 -1.0 -1.0 -0.75 -0.25 0.0 0.5*
Average -0.25 -0.60 -0.67 -0.63 -0.65 -0.40 -0.42 -0.17
Girls
Age at Time
diagnosis At diag- of
(yr:mon) Treatment nosis +lyr +2yr +3yr +4yr +5yr study AH-SD
0:5 c 0.0 -0.25 -0.50 -1.5 -1.75 -1.5 -2.0 -2.0
4:10 C+BMT 1.5 1.5 1.25 1.5 1.5 1.5 1.0 -0.50
6:4 C -4.0 -4.0 -4.0 -4.0 -4.0 -4.0 -4.0 0.0**
7:2 C+CRT 0.50 0.0 -0.25 0.0 0.0 -0.25 -1.5 -2.0*
7:4 C 0.50 1.25 1.0 0.75 1.0 0.50 0.50 0.0*
8:1 C+BMT+TBI 0.0 -0.75 -1.0 -1.5 -1.75 -2.0 -2.0 -2.0*
12:4 C+CRT 0.50 0.25 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 -0.5*
13:10 C -1.0 -1.25 -1.5 -1.5 -1.5 -1.5 -1.5 -0.5*
Average -0.25 -0.41 -0.63 -0.78 -0.81 -0.91 -1.19 -0.94
(H-SD) at diagnosis, the next 5 years thereafter and at the time of study.
C= chemotherapy, CRT= cranial radiation therapy, BMT=bone marrow transplantation, TBI= total body
irradiation.
♦Patient full-grown.
**Patient has Turner’s syndrome.
var framkvæmd og östradíól og prólaktín því hækk-
uð. Ein hafði lækkun á prólaktíni og hækkun á bæði
FSH og LH, hún hefur heilkenni Turners og er á
meðferð með kynhormónum. Hún hefur einnig feng-
ið vaxtarhormónameðferð. Ein hafði mikla lækkun á
östradíóli og hækkun á prólaktíni, FSH og LH og
þarf á kynhormónameðferð að halda (tafla II).
Hugrœnt ástand: Af 20 börnum voru sex sem
höfðu þurft eða töldu sig hafa þurft á sérkennslu að
halda, allir við lestur. Sex kvörtuðu undan erfiðleik-
um við einbeitingu og fimm töldu árangur sinn í skóla
ekki góðan. Nokkur skörun var á milli hópanna en
samtals voru níu börn af 20 með frávik í einum eða
fleiri þáttum.
Annað: Einn sjúklingur hefur fengið varanlegan
hármissi vegna búsúlfanmeðferðar og annar er með
flogaveiki sem rekja má til aðgerða á höfði sem gera
þurfti vegna ýrumyglusveppasýkingar (aspergillosis)
í heila í kjölfar lyfjameðferðar. Enginn einstakling-
anna hefur greinst með annað krabbamein.
Umræða
Sjúklingarnir virðast missa nokkuð af hæðarvexti
vegna meðferðarinnar. Þeir missa þó ekki nema um
fjóra sentimetra að meðaltali og allir nema tveir,
hvorttveggja stúlkur, náðu sinni markhæð. Önnur
Læknablaðið 2002/88 15