Læknablaðið - 15.11.2002, Blaðsíða 48

UMRÆÐA & FRÉTTIR / MÁLÞING Á AÐALFUNDI LÍ
Reglur
þartur stuðningur í dagsins önn
Líflegar umræður á málþingi á aðalfundi LÍ um starfsskyldur lækna
um góða starfshætti lækna væru
Þröstur
Haraldsson
Sú venja hefur skapast að efna til málþings í
tengslum við aðalfund Læknafélags Islands. Að
þessu sinni var fjallað um þrjú efni: Einar Oddsson
ræddi um netið og kynningu lækna á starfsemi sinni,
Arnór Víkingsson fjallaði um símenntun lækna og
Sigurður Guðmundsson landlæknir greindi frá regl-
um sem General Medical Council í Bretlandi setti um
skyldur skráðra lækna vorið 2001. Hér á eftir verður
greint nokkuð frá síðastnefnda erindinu.
Landlæknir hóf mál sitt á að reifa nokkuð stöðu
lækna í heimi þar sem réttur sjúklinga hefur verið að
aukast og „forsjárhyggja lækna að líða undir lok í
íslenskri læknisfræði“, eins og landlæknir orðaði það.
Með lögum um réttindi sjúklinga sem sett voru árið
1997 styrktist staða þeirra sem meðal annars hefur
birst í verulegri fjölgun á kærum og aðfinnslum um
störf lækna. Viðbrögð heilbrigðiskerfisins hafa verið
þau að auka gæðaeftirlit og leilast við að samræma
vinnubrögð heilbrigðisstarfsmanna.
Þessi þróun er ekki séríslensk heldur verður henn-
ar vart víða um lönd. I Bretlandi hefur General
Medical Council - sem er einskonar blanda af land-
læknisembætti og siðfræðiráði lækna - tekist á hend-
ur að semja plagg sem nefnist á ensku Good Clinical
Practice Guidelines. Vinna við þessar reglur hefur
staðið í nokkur ár en hún tók talsverðan kipp eftir að
upp komu tvö mál sem voru til þess fallin að grafa
undan stöðu og starfsheiðri læknastéttarinnar. Þar er
annars vegar átt við svonefnt Bristol-mál þar sem þrír
læknar voru sviptir lækningaleyfi fyrir vítavert kæru-
leysi og yfirhylmingu sem leiddi til óeðlilega mikillar
dánartíðni við hjartaskurðlækningar á börnum á
sjúkrahúsinu í Bristol. Hins vegar eru það málefni
Harolds Shipman heimilislæknis sem sannað þykir
að hafi myrt sjúklinga sína svo skiptir hundruðum.
Góöir starfshættir lækna
Að sjálfsögðu hafa ekki komið upp nein slík mál hér
á landi en hin almenna staða læknisins í starfi er ekk-
ert frábrugðin því sem gengur og gerist í nágranna-
löndum okkar. Þess vegna er fyllsta ástæða til að
kynna sér það sem breskir læknar eru að gera. í regl-
um General Medical Council er fjallað um skyldur og
ábyrgð lækna og lýst grundvallarreglum um góða
starfshætti lækna og kröfum um lækniskunnáttu,
þjónustu og framkomu sem læknar verða að geta
uppfyllt á öllum sviðum í starfi sínu. Verði alvarlegur
eða ítrekaður misbrestur á að læknir uppfylli þessar
kröfur getur það stefnt lækningaleyfi hans í voða.
Reglur General Medical Council um skyldur lækna
sem skráðir eru hjá ráðinu eru eftirfarandi:
Good Clinical Practice Guidelines
Sjúklingar verða að geta treyst læknum fyrir lífi sínu
og heilsu. Til þess að standa undir því trausti er það
skylda okkar sem menntaðra lækna að standast kröf-
ur um góða starfshætti og læknisþjónustu og bera
virðingu fyrir mannslífum. Einkum og sér í lagi ber
læknum að:
1. hafa þjónustu við sjúklinga í fyrirrúmi
2. koma fram við sjúklinga af virðingu, kurteisi
og tillitssemi
3. virða mannhelgi sjúklinga og einkalíf
4. hlusta á sjúklinga og virða skoðanir þeirra
5. láta sjúklingum í té upplýsingar á skiljanlegan
hátl
6. virða rétt sjúklinga til þess að taka fullan þátt í
ákvörðunum um eigin meðferð
7. viðhalda faglegri þekkingu og kunnáttu
8. viðurkenna takmörk eigin starfskunnáttu
9. vera heiðarlegir og trúverðugir
10. virða og vernda trúnaðarupplýsingar
11. láta aldrei eigin skoðanir hafa neikvæð áhrif á
meðferð sjúklinga
12. grípa þegar í stað í taumana til að verja sjúk-
linga gegn hættu ef gildar ástæður eru til að ef-
ast um að þeir sjálfir eða aðrir læknar séu færir
um að rækja læknisstörf
13. forðast að misnota aðstöðu sína sem læknar
14. starfa með öðrum læknum á þann hátt sem
þjónar hagsmunum sjúklinga best
Læknar mega aldrei falla í þá gryfju að mismuna
sjúklingum sínum eða öðrum læknum í neinum
þessara atriða. Auk þess verða læknar ævinlega að
vera reiðubúnir til að rökstyðja gerðir sínar gagnvart
þeim.
Þarf aö setja svona reglur hér?
Landlæknir reifaði síðan þessar reglur og mátaði þær
við íslenskan veruleika. Skýrði hann frá því að
hugmyndin um að þýða þessar reglur Bretanna hefði
sprottið upp úr umræðum í Læknaráði. Þar var rætt
um það hvort ekki væri rétt að setja einhverjar slíkar
reglur sem ráðið og önnur stjórnvöld gætu haft til
840 Læknablaðið 2002/88