Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2004, Blaðsíða 112

KRISTÍN ÁST GEIRSD ÓTTIR
Alþingi og í sveitarstjórnum er mtm lægra hér á landi en á hinum Norð-
urlöndunum og er nú rétt rúm 30%. Konur eru afar fáséðar í forystu og
stjórnum fyrirtækja á almennum vinnumarkaði og hlutur þeirra var
18,7% meðal stjómenda rfkisstofnana árið 2002.9' Nýlega var bent á að
við erum á svipuðu róh og Itahr hvað varðar hlut k\-enna í stjómum fyrir-
tækja en þeir em aftast á merinni innan Evrópusambandsins.98 Lamia-
misrétti kynjanna hefur verið staðfest í hverri köimuninni á fætur annarri
og sést meðal annars í tölum um greiðslur í fæðingarorlofi hve munur-
inn er mikill núlli ungra karla og kvenna. Ofbeldi gegn konum er síst
minna hér á landi en annars staðar, þannig að af nógu er að taka í lýð-
ræðisríkinu Islandi. Könnun sem gerð var á þátttöku kvenna í umræðum
í útvarpi og sjónvarpi í aðdraganda síðustu alþingiskosninga leiddi í ljós
að þær vora aðeins 24% þátttakenda.99 Karlveldið er yfirþyrmandi eins
og glöggt kom í ljós í margneíndum fjölmiðladeilum þar sem konur vom
afar sjaldséðar. Hér eins og í Noregi ríkir „þetta er allt að koma“-stefnan,
allt á að lagast af sjálfu sér, þrátt fyrir aðild Islands að sáttmálum og jafn-
réttdssamstarfi þar sem kveðið er á um sértækar aðgerðir. Þær era ekki á
dagskrá hér á landi.
Fjölmiðlar komu við sögu í norsku og dönsku úttektinni en þeir hafa
alls ekki vakið líkt því eins miklar deilur þar \'tra og hér á landi. Það er
því nauðsynlegt að skoða nýafstaðið fjölmiðlamál í stærra samhengi.
Atökin sem einkennt hafa íslensk stjórnmál undanfarna mánuði endur-
spegla að mínum dómi þær miklu þjóðfélagsbreytingar sem norsku og
dönsku nefndirnar vom að kanna. Aukið viðskiptaffelsi hefur kostað
mikil átök á viðskiptamarkaði og mikla tilfærslu á fjármagni. Nýir aðilar
hafa náð undirtökum í mörgum greinum atvinnulífsins og þar með náð
til sín miklu efhahagslegu valdi. Þær breytingar hafa greinilega oft valdið
óróa. Þegar nýjar samsteypur hófu fjölmiðlarekstur var rótgrónu valda-
kerfi ógnað með þeiin afleiðingum að reynt var að setja eignarhaldi
þeirra takmörk en það tókst ekki - að sinni. Þessi miklu átök um rekstur
og eignarhald á fjölmiðlum sýna það mikla vald sem fjölmiðlar hafa eða
em taldir hafa, sem m.a. felst í skoðanamyndun og fyrrnefndu skilgrein-
ingavaldi.
Oll þau álitamál sem nefnd vom hér að ofan sýna skort á samræðmn
97 „Nokkrar staðtölur um stöðu kynjanna á Islandi“, Jafnréttisstofa 17. mars 2004.
98 Eyrún Magnúsdóttir, „ísland - Ítalía, 0:0“, Morgunblaðm 22. júlí 2004.
99 Morgunblaðið, 29. janúar 2004. Viðtal við Þorgerði Þorvaldsdóttur kynjafræðing.
IIO