Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2004, Blaðsíða 158

ÞÓRDÍS GÍSLADÓTTIR
inga og afkomenda þeirra var efni doktorsritgerðar Birnu Arnbjörnsdótt-
ur39 og Auður Hauksdóttir hefur skrifað um dönskunotkun á Islandi.'’0
Nokkrar ritgerðir sem hafa verið skrifaðar \dð íslenska háskóla fjalla
um tvítyngi. Þar má nefna BA-ritgerð Kolbrúnar Valbergsdóttur við
enskuskor Háskóla íslands, en hún gerði rannsókn þar sem hún notaði
svokallaða ?natched gz/zre-aðferð við að rnæla viðhorf íslenskra stúdenta til
málvíxla milli íslensku og ensku.41 Helga Guðrún Loftsdóttir skrifaði
MA-ritgerð um kennslu tvítyngdra barna í íslenskum skólum42 og Ann-
ey Þórunn Þorvaldsdóttdr og Hildur Þórisdóttdr skrifuðu BA-ritgerð í ís-
lensku þar sem þær skoðuðu sagnfærslu í máh bama með íslensku sem
annað mál.43 Tímaritdð Glæðnr, fagtímarit Félags íslenskra sérkennara og
Málfríður, Tímarit samtaka tungumálakennara á íslandi hafa einnig birt
talsvert af ágætu efhi sem tengist D’ítyngisfræðum. Einnig er vert að
benda á að tvær bækur um málefhi nýbúa hafa komið út á íslensku, önn-
ur eftir Ingibjörgu Hafstað44 og hin efdr Guðrúnu Pétursdóttur.45
Þrátt fyrir aukna umræðu og vaxandi áhuga á mtyngi á íslandi síðusm
ár skortdr þó marga skilning á hugtakinu. Nefna má sem dæmi að tæp-
lega þrímgur íslendingur í framhaldsnámi, sem tók þátt í rannsókninni
sem ég gerði í Svíþjóð, skrifaði sem athugasemd í svari við könnuninni
að hann hefði ekki skilið orðið mtyngi og þurft að fletta því upp í Orða-
bók Menningarsjóðs. Það er hins vegar óvíst að hann hafi grætt nokkuð
á þeirri uppflettdngu.46 Engan þarf að undra að íslenskur almenningnr
39 Bima Ambjörnsdóttir 1990: North American Icelandic: The linguistic andsocial context
of vowel mergers. University of Texas (óprentuð ritgerð).
40 Auður Hauksdóttir 2001: Lærerens strategier - elevenies dansk. Dansk som fremmed-
sprogi Island. (TemaNord 2001:600). Kobenhavn.
41 Kolbrún Valbergsdóttir 2001: The threat of ís-enska: probing Icelandic attitudes to code-
switching with the matched gi/ise technique. Háskóli Islands (óprentuð BA-ritgerð í
ensku). „Matched guise“ rannsóknaraðferðin er klassísk aðferð til að mæla viðhorf
til tungumála. Þátttakendur hlusta á upptökur á málhöfum sem tala ólík tungumál
eða mállýskur og heimfæra síðan ýmis persónueinkenni upp á mælendurna.
42 Helga Guðrún Loftsdóttir 2000: Nýbúar ítslenskumgrunnskólum - mat á kennslu tví-
tyngdra nemenda í efri bekkjutn grunnskóla. Háskóli Islands (óprentuð MA-ritgerð í
Uppeldis- og menntunarfræði).
43 Hildur Þórisdóttir og Anney Þórunn Þorvaldsdóttir 2002. Islenska se?n annað máh
Athugun á sagnferslu i máli bama. Háskóli Islands (óprentuð BA-ritgerð í íslensku).
44 Ingibjörg Hafstað 1994: Milli menningarheima. Um nám og kennslu nýbúa. Reykjavík.
45 Guðrún Pémrsdóttir 1999: Fjölmenningarleg kennsla, forvórn gegn kynþáttahatri og
fordómum. Reykjavík.
46 I þeirri útgáfu af íslenskri orðabók sem var til taks var orðið skýrt svo: tvítyngdur
156