Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2012, Qupperneq 52

VÍSINDI Á VORDÖGUM
FYLGIRIT 70
samleggjar má einnig kaima nákvæmlega og með kerfisbundnum hætti.
Kynntar verða lokaniðurstöður samanburðar milli hliða og samsvörun
útlits og hliðar einkenna.
130 Hönnun flatarmálslítílla skauta fyrir rafskautafylki til notkunar
við fingurendurhæfingu
Þórður Helgason'2, Rósa Hugosdóttir', Haraldur Sigþórsson2, Dröfn
Svanbjörnsdóttir2, Vilborg Guðmundsdóttir3
‘Rannsóknar- og þróunarstofu, heilbrigðistæknisviði Landspítala, 'Háskólanum í Reykjavík,
heilbrigðisverkfræði, 3endurhæfingardeild Grensási
thordu rtðlandspitali. is
Inngangur: Algengast er að nota sjálflímanleg rafskaut við raförvun
fingurvöðva. Ný hönnun taugastoðtækis til raförvunar fingurvöðva
byggir á rafskautafylkjum sem innihalda mörg lítil rafskaut. Krafist
er þess að rafskautin límist ekki við húð notanda. Hönnuð hafa verið
rafskaut úr ryðfríju stáli, vír og svampi. Fjölþráða vír er vafið utan um
málmstykkið og á því er festa fyrir svampinn. Svampurinn er bleyttur
í ísótónískri launs og festur við málmstykkið. Auðvelt er að skipta um
svampa.
Markmið: Helstu markmið fyrirliggjandi vinnu er að hanna rafskaut
fyrir rafskatautafylki. Þau eiga að gera straumdreifingu í gegnum hand-
legg stýrilega, tryggja straumdreifingu um þvermál sitt og mega ekki
límast við húð þ.a. notandi með lamaða fingur geti tekið þau af húð sinni
einn og án hjálpar.
Aðferðir: Rafskautin eru hringlaga úr ryðfríu stáli með radíus 12 mm og
þykkt 1 mm. Þekkt er að eftir því sem yfirborðsflatarmál málmflatarins
er stærra því minna verður viðnámið í rafskautunum. Skautin eru skorin
út með laser skurðarvél og í þau eru skomar litlar raufar til þess að auka
yfirborðsflatarmál þeirra. Mikilvægt er að leiðni rafskautanna sé góð og
er lykilþátturinn að hafa eins lágt viðnám og hægt er á milli einstakra
hluta þeirra, þ.e. málms, vírs og svamps. Vírnum er vafið í gegnum
hornhvassar raufar skautsins eins þétt og hægt er. Svampurinn er festur
við málminn og bleyttur með NaCl-lausn til þess að takmarka viðnám
sem mest. Notast er við svamp með mikla vatnsrýmd.
Niðurstöður og ályktanir: Rafskautin em mjög lítil og sýna niðurstöður
að viðnám þeirra er töluvert hærra en í stærri rafskautum. Viðnám
milli málmhlutar og vírs er lágt, einungis nokkur ohm. Lágt viðnám
í gegnum svampinn er fengið með því að væta hann í NaCl-lausn.
Rafskautin mynda mörg saman eitt fylki og taka því hvert á sig lítinn
straum. Straumnum í gegnum fylkin er stjórnað með straumstýringu og
tryggja þessi rafskaut betri straumdreifingu en stór rafskaut. Með því að
stýra rafstraum í hverju skauti fyrir sig fæst ákveðin, en ekki fullkomin,
stýring á straumdreifingu í handlegg.
131 lchthyosis-fyrirburaheilkenni og fósturbelgjaaðskilnaður
Kristján Dereksson', Sveinn Kjartansson2' Hulda Hjartardóttir1, Reynir Amgrímsson4
'Skáne Universitetssjukhus, 2Barnaspítali Hringsins, 3Kvennadeild Landspítalans. ^Lífefna- og
sameindalíffræði Læknadeildar H.í. ogErfða- og sameindalæknisfræðideild LSH.
reynirar®lands\ntali.is
Inngangun Ichthyosis-fyrirburaheilkemri (Ichthyosis premature syndrome;
IPS) er sjaldgæfur erfðasjúkdómur sem einkennist af eftirfarandi þremur
þáttum. Á meðgöngu er Iegvatn aukið og ótímabært belgjarof leiðir til
fæðingar í 30. til 34. viku. Bömin eru með þykka húð við fæðingu og
glíma við öndunarerfiðleika vegna óhreininda úr legvatni sem stífla
berkjur. Sjúkdómurinn er algengastur í miðhluta Skandinavíuskagans
þar sem arfberatíðni er talin vera allt að 1/50.
Markmið: Að lýsa fyrsta tilfelli IPS og fósturbelgjaaðskilnaðar á íslandi.
Lýsing á tilfelli: Eftir 31 viku eðlilegrar meðgöngu kom í ljós ofgnótt af
legvatni. Við ómskoðun sást fósturbelgjaaðskilnaður og að barnið var
umlukið mjög gruggugu legvatn. Barnið fæddist að tveimur vikum.
Húð þess var þykk með grófri rauðleitri áferð. Sigg var á fingurgómum
og tám og neglur óvanalega langar miðað við fósturþroska. Andlit var
áberandi þrútið og kringluleitt. Það þarfnaðist þegar í stað öndunarað-
stoðar og gjörgæslu. pH reyndist 6.93 og pC02 12.8kPa og lungnamynd
sýndi hliðmn á hægra lunga vegna atelectasa. Fjölgun var á hvítum blóð-
kornum; 53xlOE9/L með 11% eosinophilu. IgE-gildi hafa reynst hækkuð
við endurteknar mælingar; hæst 2456 kU/L (<40kU/L). Erfðarannsókn
staðfesti sjúkdómsgreiningu, en barnið var með p.C168X stökkbreytingu
í útröð 3 í SLC27A4 geni og missmíð á fatty acid transporter proteini 4
(FATP4). Á fjórða degi var ekki lengur þörf á öndunaraðstoð. Barnið er
nú tveggja ára og hefur þroskast eðlilega. Húð er þurr en ekki hreistruð.
Þessu fylgir mikill húðkláði, endurteknar huösýkingar og fæðuofnæmi
sem svara illa hefðbundinni meðferð.
Ályktun: Einkenni og sjúkdómsgangur þessa barns er dæmigerður fyrir
IPS, en aðskilnaður á fósturbelgjum (amnion og chorion) er sárasjaldgæft
fyrirbæri. Fósturbelgimir renna saman í 14 viku meðgöngu og að-
greinast ekki eftir það. Því hefur verið helst lýst í einstaka tilvikum
eftir inngrip, t.d. legástungur eða aðgerðir á legi. Eftir að tilfelli þetta
greindist hefur 5 öðmm tilvikum verið lýst í Þrándheimi. Við teljum að
aðskilnaður fósturbelgja geti verið hluti af heilkenni IPS. Það ásamt of-
gnótt af gruggugu legvatni megi túlka sem varúðarmerki um mögulega
alvarlega öndunarerfiðleika strax eftir fæðingu og kalli því á viðeigandi
undirbúning fæðingar.
52 LÆKNAblaðið 2012/98