Listin að lifa - 15.10.2001, Qupperneq 54

Mig langar til að rifja hér upp breyt-
ingar á 65. gr. laga um almanna-
tryggingar og sýna fram á hvaða á-
hrif þær hafa haft á lífeyrisgreiðslur
almannatrygginga.
Samkvæmt lögum um almannatrygg-
ingar nr. 117 frá 20. des. 1993 hljóðar
65. gr. laganna svo:
„Nú verður breyting á vikukaupi í al-
mennri verkamannavinnu og skal ráð-
herra þá innan sex mánaða breyta
upphœðum bóta samkvœmt lögum
þessum og greiðslum samkvœmt 59.
gr. í samræmi við það. Heimilt skal að
fjárhœðir skv. 17. gr. taki sömu hlut-
fallsbreytingum og kveðið er á um í 1.
málsl. þessarar greinar um upphœðir
bóta og greiðslur skv. 59. gr. Heimilt
er að breyta fjárhœðum skv. 2. mgr.
11. gr. svo og 4. mgr. 12. gr., þó
þannig að aldrei komi til skerðingar
lífeyris samkvæmt þessum málsgrein-
um hjá þeim sem rétt eiga á tekju-
tryggingu, skertri eða óskertri, sam-
kvœmt ákvæðum 17. gr.“
Félag eldri borgara í Reykjavík og ná-
grenni hefur lengi barist fyrir því að
greiðslur almannatrygginga fylgi
launaþróun lágmarkslauna verka-
manna. En sú tenging rofnaði árið
1995 með lagabreytingu 21. des. 1995
en þá hljóðar 65. gr. laganna svo:
„Frá 1. janúar 1996 til ársloka 1997
skulu eftirfarandi ákvœði gilda í stað
ákvæða 65. gr. laganna: Bœtur al-
mannatrygginga, svo og greiðslur skv.
59. gr., skulu breytast árlega í sam-
rœmi viðfjárlög liverju sinni. Til hlið-
sjónar við ákvörðun bóta skal hafa
þróun launa, verðlags og efnahags-
mála. Heilbrigðisráðherra er þó
heimilt, að fengnu samþykki ríki-
stjórnar, að breyta bótafjárhæðum allt
að 3% frá forsendum fjárlaga, enda
verði verulegar breytingar á þjóð-
hagsforsendum frá því að fjárlög voru
samþykkt. “
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm■
Samkvæmt lagabreytingu 20. desem-
ber 1997 hljóðar 65. gr. laganna nú:
„Bætur almannatrygginga, svo og
greiðslur skv. 59. gr. og fjárhœðir skv.
17. gr., skulu breytast árlega í sam-
ræmi viðfjárlög hverju sinni. Ákvörð-
un þeirra skal taka mið af launaþró-
un, þó þannig að þœr hœkki aldrei
minna en verðlag samkvæmt vísitölu
neysluverðs. “
Ef skoðuð er tafla á bls. 28 úr Stað-
tölum Tryggingastofnunar ríkisins fyr-
ir árið 2000 og bornar saman greiðslur
lífeyris almannatrygginga (ellilífeyrir
og tekjutrygging) og lágmarkslauna
verkamanna án eingreiðslna má
glöggt sjá hvemig þróunin hefur orðið
frá 1993. Á árunum 1993 og 1994 eru
lífeyrisgreiðslur í takt við launaþróun-
ina en á árinu 1995 rofna tengslin og
gliðnunin verður mikil. Ljóst er að
það er mikilvægt fyrir ellilífeyrisþega
að ellilífeyrir og tekjutrygging fylgi
launaþróun lágmarkslauna. í töflunni
hér fyrir neðan má sjá að ef lagabreyt-
ing árið 1995 hefði ekki komið til þá
hefðu meðalgreiðslur á mánuði árið
2000 verið 61.658 í stað 47.846 og
þar með hafa tapast tæpar 500.000 kr.
fráárinu 1995.
Af þessu má sjá að það er afar
óhagstætt fyrir ellilífeyrisþega að bæt-
ur almannatrygginga skuli miðast við
verðlag samkvæmt vísitölu neyslu-
verðs en ekki launaþróun.
Steþmw/ cí&jömsdátlM/,
framkvœmdastjóri FEB í Reykjavík
Ár Ellilífeyrir og tekjutrygg. Lágmarkslaun verkakarla Ellilífeyrir og tekjutr. ef lögin frá 1993 giltu Mism.pr.mán. Mism.pr.ár
1993 35.013 43.1 16 35.013 0 0
1994 35.013 43.1 16 35.013 0 0
1995 36.414 46.306 37.603 1.189 14.274
1996 37.978 49.538 40.228 2.250 27.001
1997 40.190 59.180 48.058 7.868 94.416
1998 42.947 63.399 51.484 8.537 102.445
1999 45.491 65.713 53.363 7.872 94.467
2000 47.846 75.927 61.658 13.812 165.740 498.343