Neytendablaðið - 01.03.2011, Blaðsíða 21

Heimasími
Þeir sem eru með heimasíma geta nú valið um þrjár áskriftarleiðir
hjá Símanum og fimm hjá Vodafone. Auk þess eru Tal, Símafélagið
og Hringdu með heimasímaþjónustu og bjóða hvert um sig
uppá eina áskriftarleið. Samtals bjóðast neytendum því ellefu
áskriftarleiðir vegna heimasímaþjónustu.
Farsíminn
Fyrir farsímanotendur er enn flóknara að velja áskriftarleið.
Samkvæmt gjaldskrá Símans finnast hjá fyrirtækinu fimmtán leiðir
fyrir almenna áskrift og frelsi. Hjá Vodafone finnast tíu leiðir, átta
hjá Tali og fimm hjá Nova. Þá býður Alterna eina leið fyrir áskrift
og eina fyrir frelsi. Meðvitaður neytandi sem notar venjulegan
farsíma þarf því að taka afstöðu til fjörutíu áskriftarleiða hjá þessum
fimm farsímafyrirtækjum.
Breitt úrval
Fólk gæti því haft nóg að gera við að fylgjast með kjörum á
markaðnum til að finna áskriftarleiðir sem henta. Sjálfsagt bjóða
fyrirtækin svo afslátt ef fjarskiptaþjónustan er öll hjá einu og sama
fyrirtækinu. Það er því margt sem fjarskiptaneytendur þurfa að
taka afstöðu til.
Tímamæling
Lengi vel var símtal mælt í sekúndum (ásamt upphafsgjaldi).
Símafyrirtækin hafa síðan breytt mælingum á lengd símtala og
nú er það þannig að þau eru mæld í sextíu sekúndna skrefum hjá
öllum símafyrirtækjum nema Símafélaginu. Neytendasamtökin hafa
frá upphafi gagnrýnt þá þróun að lengja tímaeininguna og bent á
að slíkt minnki gegnsæi og sé í raun dulin verðhækkun. Tvívegis
hafa Neytendasamtökin sent erindi til Póst­ og fjarskiptastofnunar
(PFS) sem tekur undir þessi sjónarmið en telur sig ekki hafa lagaleg
úrræði til að bregðast við.
Nota 10 sekúndur en greiða fyrir 60
Neytendasamtökin hafa nokkrum sinnum gert kannanir á
símtalakostnaði þar sem stuðst hefur verið við fyrirfram gefna lengd
símtala. Símafyrirtækin gagnrýndu samtökin fyrir að reikna með of
löngum símtölum (2­5 mínútur). Því var haldið fram að meðallengd
símtala væri innan við 10 sekúndur og að það gerði könnunina
ómarktæka að gera ráð fyrir eins löngum símtölum og samtökin
gengu út frá. Síðan þá hafa símafyrirtækin lengt tímamælinguna
úr 1 sekúndu uppí 10 sekúndur hvert skref og nú síðast úr 10 í 60
sekúndna skref. Það er því alls ekki hægt að halda því fram að það
sé neytendum til góða að þurfa að greiða fyrir 60 sekúndna símtöl
þegar þau eru í raun oftast um 10 sekúndur að sögn fyrirtækjanna
sjálfra.
Dulin verðhækkun
Í samantekt PFS frá apríl 2009 kemur fram að breytingin úr
sekúndumælingu í mínútumælingu valdi ein og sér um 30% hækkun
á símareikningum fólks. Það er vafasamt hvort réttlætanlegt sé að
gjaldfæra fyrir ónotaðan tíma, þ.e. þjónustu sem hvorki var veitt
né notuð. PFS hefur ekki heimild skv. fjarskiptalögum til að hafa
afskipti af verðlagningu á smásölustigi eða markaðssetningu og
getur ekki sett reglur um framkvæmd tímamælinga og takmarkað
þannig viðskiptafrelsi símafyrirtækjanna. Neytendasamtökin hafa
nú sent erindi til innanríkisráðherra og farið fram á að PFS verði
gert kleift að hafa afskipti af verðlagningu á fjarskiptamarkaði.
Flókið og ógegnsætt
Símafyrirtækin telja nægjanlegt að bjóða upp á breitt úrval
áskriftarleiða og gefa sér að hver og einn geti fundið leið sem
hentar. En flókið framboð og ógegnsæi í verðlagningu er ekki til
að efla neytendavitund eða samkeppni. Neytendur eru ráðvilltir og
hafa sjaldnast tíma eða yfirsýn til að finna áskriftarleið sem hentar
þeim best. Þeir vilja rauntímamælingu og samanburðarhæfar
gjaldskrár á fjarskiptamarkaði.
ÞH
Ef þú talar í 20 sekúndur borgarðu samt fyrir eina mínútu.
Fjarskiptafyrirtækin flækja málin
Lengi vel byggðist innheimta vegna símaþjónustu á raunverulegri notkun. Gjald-
skráin var einföld og gegnsæ. Neytandinn þurfti ekki að fara í djúpa greiningu á
hegðun sinni í fjarskiptum. Hann þurfti ekki að teikna upp fjölskyldutré og vina-
hóp eða halda bókhald yfir þá sem hann hefur samskipti við í dagsins önn. Áskrift
fólst í mánaðargjaldi, startgjaldi og sekúndumælingu; það var sem sagt rukkað
fyrir raunverulega notkun. Hægt og bítandi bættust við áskriftarleiðir og skilmálar
þjón ustunnar breyttust.