Ægir - 01.06.2007, Blaðsíða 9

9
S A G A N
einnig á Sauðárkrók. En ekki
viðlit að Skagfirðingar keyptu
sér nýtt hrefnukjöt í soðið.
Þetta voru samt ágætis mat-
arkaup, því að alltaf var mið-
að við helming af dilkakjöts-
verði, og þetta var beinlaus
biti. Þeir hefðu heldur viljað
éta rottukjöt en þetta helvíti.
Við fórum þrjá túra norður á
Andvaranum og ég man að
við komum með fimm hrefn-
ur úr einum þeirra. Íshús-
félagið borgaði ágætlega fyrir
kjötið, enda höfðu þeir nógan
markað fyrir það. Annars
voru veiðarnar stundaðar í
Ísafjarðardjúpi og innfjörðum
og einnig vestur í Arnarfirði.
Afi sálugi var mikið þar til að
mynda. Kjötið seldist alltaf,
bæði manna á milli, og einnig
í verslanir. Þá pöntuðu bænd-
ur í Djúpinu hrefnukjöt upp á
veturinn eins og til dæmis í
Æðey. Þar kom fyrir að við
skárum hrefnur í höfninni.
Reykjanesskóli keypti líka
mikið af hrefnukjöti fyrir
mötuneytið. Við frystum það
í Súðavík og sendum inneftir
í bitum. Það var líka tíðum
handagangur í öskjunni, þeg-
ar selt var á bryggjunni, bæði
á Ísafirði og í Bolungarvík.
Hrefnukjötið var alþýðufæða
og þótti góð búbót hjá fólki.
Snemma urðu hæg heimatök-
in að geyma hrefnukjöt í
Súðavík, en þar var frystihús
sett á laggirnar árið 1942 og
hét Frosti. Hægt er að geyma
hrefnukjöt í frysti svona í ár,
ef það er ekki vakúmpakkað.
Það þornar með aldrinum. En
vakúmpakkað er hægt að
geyma það lengur.“
Gömlu mennirnir skutu
Langur tími leið, áður en
Kjartan Geir fór að skjóta.
Gamli maðurinn Þorlákur
skaut meðan hans naut við
og þá tók Kalli við. Og það
var ekki fyrr en um 1970 að
Kjartani Geir veittist sá trún-
aður að munda hrefnubyss-
una og fýra af. En hvað þarf
hvalaskytta að tileinka sér til
að ná árangri?
„Ég held það sé bara ró-
legheit, menn verða að vera í
jafnvægi, en þó fljótir að
skjóta, þegar dýrið kemur í
færi. Maður hefur bæði séð
það og heyrt, að menn eru á
fullri ferð og allt endar í rugli.
Yfirleitt er færið þetta tíu,
fimmtán faðmar, kannski upp
í tuttugu. Maður skýtur ekki
nema í lítilli fjarlægð og samt
getur skot geigað. Kunn er
sagan af Ellefsen á Sólbakka í
Önundarfirði, þegar hann
hugðist ráða hvalaskyttu.
Maður einn kom til hans og
sagðist aldrei hafa skotið feil-
skot á ævinni. „Heyrðu góði,
komdu þér heim,“ svaraði þá
Ellefsen.
Kjartan Geir gerir ekki
mikið úr fjölda fangaðra dýra,
en á einni vertíðinni veiddust
30 hrefnur. Hann segir að sér
hafi boðist á sínum tíma að
taka þátt í hrefnuveiðifyr-
irtækinu Flóka á Barðaströnd,
en sig hafi ekki beint langað
til þess að skuldbinda sig þar.
Hann hefði aftur á móti selt
þeim afla og voru hrefnurnar
sóttar á vörubíl að vestan og
verkaðar á Brjánslæk. Það
fyrirtæki varð því miður að
hætta starfsemi, þegar hval-
veiðar voru bannaðar á ní-
unda áratugnum. Varð þá
nokkur héraðsbrestur í at-
vinnulífinu á Barðaströnd því
fjöldi fólks hafði atvinnu hjá
Flóka, sem var ágætt fyr-
irtæki.
Hófst nú nokkur umræða í
stofunni í Súðavík um hvern-
ig best væri að matreiða
hrefnukjötið. Kjartani Geir
finnst það hvað best soðið
með spikinu. Segist vera hálf-
gerður villimaður og vilji hafa
þetta sem einfaldast. Ekkert
sérlega hrifinn af grilluðu
hrefnukjöti, frekar en öðrum
grillmat. Segist éta hann samt,
sé hann í boði. Hann segir að
kjötið sé líka ágætt steikt.
Húsfreyjan á heimilinu, Sal-
björg Þorbergsdóttir, leggur
orð í belg um matseldina og
segist yfirleitt steikja hrefnu-
kjötið. Láti það gjarnan liggja
í eggjablöndu, en ekki í mjólk
sem einnig sé gert. Skeri síð-
an kjötið í þunnar sneiðar og
steiki það á pönnu upp úr
raspi eða bara hveiti. Kemur
reyndar upp í hugann, að
ennþá er ekki boðið upp á
sérstakt hrefnukrydd í krydd-
hillum verslana. Hrefnukjötið
er barið og það má ekki
Kristján Karlsson skaut 1500 hvali þegar hann starfaði í Hvalfirði. Hann smíðaði hvalbyssur úr hvaltönnum þegar um hægðist
í Hvalfirði, sem eru mikil listasmíð.
Karl Þorláksson flensar hrefnu við Eyr-
ardalsá í Álftafirði.