Ægir - 01.06.2007, Blaðsíða 33

33
andi á mælingunni vegna
fylgninnar á stærð árganga á
milli ára og hins vegar að
náttúrulegur breytileiki í af-
föllum getur ekki verið mjög
mikill. Ef svo væri þá fengjum
við ekki út þessa miklu fylgni
eða þetta góða samhengi.
Það er hægt að skoða þetta
út frá mismunandi mæli-
kvörðum en niðurstaðan er
alltaf hin sama. Samsvörunin
er ótrúlega mikil.“
Langsótt að við séum að
missa af mælingu á
utanaðkomandi fiski
- Í gagnrýninni á ráðgjöf Haf-
rannsóknastofnunar hefur
m.a. komið fram að smábá-
tasjómenn, jafnt sem skip-
stjórar á stærri fiskiskipum,
hafi orðið varir við mjög mik-
ið magn af þorski á ýmsum
svæðum og slíkar fréttir hafa
verið hafðar til marks um að
fiskifræðingar séu á villigöt-
um. Það sé einfaldlega meira
af þorski á ferðinni en þeir
vilji vera láta. Er það of lang-
sótt skýring að telja að þorsk-
urinn eða einhver hluti
stofnsins haldi sig á ákveðn-
um tímum utan þess svæðis
sem t.d. togararallið nær til?
„Því er til að svara að það
hefur verið gert töluvert af því
að merkja þorsk og reyndar
fleiri fisktegundir og sá fiskur
ætti að koma fram í veiði í
einhverjum mæli á þeim
svæðum sem hann gengur
um. Það hefur verið þó nokk-
uð um merkingar á þorski á
miðlínunni á milli Íslands og
Færeyja og sömuleiðis vestar
eða nær Grænlandi og end-
urheimtur hafa verið þokka-
legar. Þorskurinn, sem merkt-
ur hefur verið við miðlínuna á
milli Íslands og Færeyja, hefur
aðallega verið að koma fram
á Færeyjahryggnum eða á Ís-
landsmiðum þannig að við
teljum að það sé ekki mikið
af íslenskum þorski að leita á
Færeyjamið. Það er hins vegar
vitað að það er töluvert af
þorski að vaxa upp við Græn-
land og nú nýlega hafði skip-
stjórinn á Hrafni Sveinbjarn-
arsyni GK samband við mig
og vakti athygli mína á því að
þorskur færi vaxandi sem
meðafli á grálúðuveiðum á
Hampiðjutorginu. Hvað varð-
ar þorskinn við Grænland þá
benda allar vísbendingar til
þess að þar sé á ferðinni
grænlenskur fiskur. Vissulega
virðir slíkur fiskur engar land-
helgislínur en ef við værum
að fá fisk í stórum stíl, t.d. frá
Grænlandi, þá sæjust þess
merki í vísitölunum úr togara-
rallinu sem ég vitnaði til hér
að framan. Þetta er ekki bara
einhver massi af fiski, heldur
er þetta þorskur af einhverj-
um tilteknum árgöngum og
við myndum sjá það ef ein-
hver tiltekinn árgangur væri
að skila sér utan að í umtals-
verðu magni í veiði á Íslands-
miðum. Ég tel það því frekar
langsótta skýringu að við sé-
um að missa af mælingu á ut-
anaðkomandi fiski. Það eru
engin nýleg dæmi um slík frá-
vik hvað varðar þorskinn.
Þess sjást merki hvað varðar
ufsann sem er miklu meiri
flökkufiskur en þorskurinn. Í
raun erum við ekki að sjá
neitt nýtt hvað varðar þorsk-
inn. Það er ákveðin lækkun í
fjölda einstaklinga og nýr ár-
gangur, 2006 árgangurinn, er
að bætast við. Við erum nú
að meta stærð þorskstofnsins
heldur lægri en í fyrra þegar
mælingin var 650 þúsund
tonn. 40% af mismuninum á
milli ára getum við beinlínis
rakið til lækkaðrar með-
alþyngdar.“
Afladagbækurnar geyma mjög
verðmætar upplýsingar
- Enn ein gagnrýnin, sem
fram hefur komið nýlega, er
að ekki sé tekið mið af veiði-
eða afladagbókum við ráðgjöf
um heildarafla. Hverju svarar
þú því?
„Mér þykir dálítið skondið
að heyra þessa gagnrýni utan
að mér um afladagbækurnar,
því þegar við sýnum þessar
upplýsingar á fundum með
sjómönnum þá líður aldrei á
löngu áður en fundarmenn
benda okkur á að ekkert sé
að marka afladagbækurnar af
hinum og þessum ástæðum.
Undir það er alveg hægt að
taka. Það eru ýmsir aðrir
þættir en stofnsveiflur sem
geta haft áhrif á það sem afla-
dagbækurnar sýna. Þetta hafa
sjómenn ítrekað bent okkur á
og því notum við ekki þessi
gögn beint við stofnmatið.
Það breytir ekki þeirri stað-
reynd að afladagbækurnar
geyma mjög verðmætar upp-
lýsingar og við notum þær til
hliðsjónar við útreikninga á
afla á sóknareiningu í ýmis
veiðarfæri á ýmsum svæðum.
Við skoðum hvort mikið
ósamræmi sé á milli skipa.
Við reynum að velja skip sem
eru síður að forðast þann fisk
sem við viljum skoða eða þá
að við veljum tog þar sem
70% af aflanum eða meira er
t.d. þorskur. Við höfðum
Þ O R S K S T O F N I N N
„Ef haldið verður í óbreytta aflareglu þá eru verulegar líkur á að þorskstofninn fari niður fyrir sögulegt lágmark. Aflareglan er nú 25% og miðað við stærð viðmiðunar-
stofnsins nú í ársbyrjun og aflamark yfirstandandi kvótaárs þá væri hún ávísun á 178 þúsund tonna þorskkvóta,“ segir Björn Ævarr Steinarsson.