Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Side 18

gagnrýnni hætti en hingað til hefiir verið
gert, rétt eins gert er í dag við rannsóknir
á kyngervi, samsemd eða minni.
Lokaorð
Merkir þættir í sögu kvennabaráttunnar á
Islandi em eins og vörður á vegi femínískra
álierslna. Áriö 1915 var barist á opinberum
vettvangi fsrir kosningarétti kvenna. Árið
1975 söfnuðust konur saman í miðborg
Reykjavíkur og kröfðust viðurkenningar
á konum sem virkum samfélagsþegnum.
Á kvennafrídeginum árið 2005 var barist
fyrir rétti kvenna, samkynhneigðra.
aldraðra, útlendinga og annarra minni-
hlutahópa.
Undanfarin ár hafa kynjafornleifa-
fræðingar ítrekaö bent á að tímabært sé
fyrir greinina aö takast á við önnur
viðfangsefni en að gagnrýna skort á
kynjafræðilegum sjónarhomum eins og
alltof lengi hefurverið gert. Með umfjöllun
í grein sinni um samspil aldurs og
kyngervis sýnir Roberta í þessu hefti
einmitt fram á að greinin hafí náð þeim
þroska að geta tekist á við önnur viðfangs-
efiii en einungis gagnrýni á greinina sjálfa.
Spuming erhvort íslensk kynjafomleifa-
fræði hafi náð þessum þroska. Nánast
engar rannsóknir sem taka beint mið af
kenningum og aðferðum hennar hafa áöur
farið fram hér á landi, andstætt því hvað
gert hefur verið í öðmm löndum Evrópu
og Bandaríkjunum. Og greinasafn þetta
ber þess einmitt merki hversu stutt greinin
er á veg komin hérlendis, því enn er tekist
á um nauðsyn kvnjafræðilegrar nálgunar
og gagim' mnnar hugsunar um félagslega
og menningariega mótaða þætti mannlegs
lífs til foma. Engu að síður er vissulega
með þeim greinum sem hér em birtartekið
stórt og ekki síður mikilvægt skref í
þroskaferli íslenskrar kynjafomleifaífæði.
Það er ósk okkar, sem stöndum að útgáfu
greinasafnsins, að nálganirk\njafomleifa-
fræðinnar veröi rnetnar til jafns við aðrar
nálganir innan íslenskrar fomleifafræði,
líkt og gert er innan þeirrar skandinavísku,
bresku og bandarísku. Þar er kynjafom-
leifafræði talin sjálfsagður hluti af gmnn-
menntun í fomleifafræði. Kynjaforn-
leifafræðin mun án efa halda áfrarn að
þróast og mótast sem mikilvægur þáttur
í fræðunum. þrátt fvrir að hinar huglægu
víddir síðvirknihyggjunnar séu hugsanlega
að hverfa og „hluturinn“ að taka við.
Mikilvægt er að þessari þróun verði fylgt
eftir imian fræðanna hér á landi.
Heimildir
Anvill-Nordbladh. E. (1998).
Genuskonstruktioner i nordisk
vikingatid förr og nu. Gotarc Series B
no. 9. Gautaboig: Göteborgs
Universitet.
Anvill-Nordbladh. E. (2001).
Genusforskning inom arkeologin.
Stokkhólmur: Högskoleverket.
Bjami F. Einarsson. (1993). Hið félagslega
rými að Granastöðum. Félagssál-
fræðilegar kenningar og hugmyndir í
fomleifafræði. ArbókHins islenska
fornleifafélags 1992, 51-75.
Bjöm Þorsteinsson. (2005, 17. september).
Hluturinn snýr aftur - póstmódem-
isrninn kveður. Lesbók
Morgunblaðsins, bls. 16.
Gilchrist. R. (1999). Genderand
Archaeology. Contesting the Past.
London, NewYork: Routliledge.
Hodder, I. (2004). Kennilegfomleifaffæði.
(Orri Vésteinsson og Uggi Ævarsson
þýddu). Ritið 2/2004, 195-213.