Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Blaðsíða 38

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Blaðsíða 38
Hvar eru hinir? Mynd 5 Bókarkápa fyrra heftis íslandssögu Þórleifs Bjarnasonar. hafí þeir reyndar átt konur. Sem dæmi um framtakssama karla má t.d. nefna Tiyggva Gunnarsson, „...fjölhæfasti og mesti athafnamaður á síðari hluta 19. aldar" (Þorsteinn M. Jónsson, [1958], bls. 25). Um hann er sagt: „Tryggvi var þjóðhaga- smiður. Hann reisti mörg hús, en nalhkunnast þeirra er Alþingishúsið. Hann smíðaði og bryggjur og brýr" (Þorsteinn M. Jónsson, [1958]. bls. 24). Ekki var Geir J. Zoéga afkastaminni því ,.[þ]egar hann fæddist, voru Revkvíkingar 700, en þegar hann andaðist, vora þeir 15.000” (Þorsteinn M. Jónsson, [1958]. bls. 27). Þurftu þeir virkilega enga hjálp við þetta? I bókunum er gerð afskaplega lítil tilraun til að setja sig inn í daglegt líf fólks. Undantekning er þó talsvert langur kafli í bók Þórleifs Bjamasonar urn daglegt líf allrar alþýðu á 18. og 19. öld, þar sem lýst er ýmsum verkum eftir árstíðum. Hér fær lesandinn það á tilfmninguna aö verkin vinni sig sjálf og fólk komi þar hvergi nærri. því vfirleitt er notað orðalag eins og ,,[þ]egar lömbin vom farin að stálpast. var þeim stíað frá ánum. ... Þegar féð var orðið filt, var það rekið heirn og riúð .... Ullin var síðan þvegin í gamalli ke\tu í stórum potti á útihlóðum” (Þórleifur Bjamason, 1968, bls. 81-82). Eflaust var ætlunin að gera umijöllunina fræðilegri með því að sleppa öllum persónu- fomöfnum en afleiðingin varð sú að frásögnin fjarlægðist gerandann og lesandinn fékk litla tilfinningu fyrir því hversu mikill þrældómur þetta hlýtur að hafa verið. Tóvinnu á vetrurn er þó líst svo: .Heima fyrir sat kvenfólk að tóvinnu, meðan karlmenn gegndu útiveikum, smíðum eða öðram störfum. En karlmenn tóku líka þátt í tóvinnunni, kembdu ull. prjónuðu og ófu” (Þórleifur Bjamason, 1968, bls. 85). Þeir þurftu sem sagt að vinnatvöfalda vinnu á meöan konurnar höfðu það notalegt heima í hlýjunni. Jafnvel þar sem fjallað er um mannlega hamileiki eins og Tyrkjaránið (1627) og Móðuharðindin (1783) fáum við lítinn skilning á því hvað fólkið varð að ganga í gegnum. Umljöllun um Tyrkjarániö er ofsalega rýr en segja má að Islandssagci Þórleifs Bjamasonar sé hér á mannlegri nótum, því tilraun er gerð til að draga upp mynd af upplifún fólksins. Fólkið var vamarlaust og grimmd ræningjanna skefjalaus. Þeir ráku fólk eins og fénað niður til strandarinnar. Þá. sem rcyndu að flý-ja, eltu þeir uppi (Þórleifur Bjamason. 1968, bls. 128). Gunnar Karlsson kemur ekkert inn á mannlega þáttinn í sinni bók. nefnir bara fjölda þeirra sem rænt var og drepnir. Hann segir frá Guðríði Símonardóttur á þeiman hátt: Sögur segja að hún hafi þótt falleg ambátt í Alsír. Jafnvel hafi sonur höfðingjans sem átti hana viljað giftast henni. Svo var Guðríður leyst út. í Kaupmanna- höfii á leiðimii heim kynntist hún rúmlega tvítugum íslenskum skólapilti sem hét Hallgrímur Pétursson. Þau fluttu heim til íslands og giftust og bjuggu lengi saman. Hallgrímur varð prestur og eittliveit besta skáld sem hefúr ort sálma á íslensku (Gunnar Karlsson, 1991. bls. 47). 36
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.
https://timarit.is/publication/1111

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.