Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Page 16

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Page 16
Inngangur hyggiunni. bætt viö sig huglægri vídd sem ekki var fyrir hendi á tímum virkni- hvggjunnar. Litiö er í dag ákyngervi sem efnismenningu eöa ,,hlut", rétt eins og aldur. tíma og minni. Akveönar víddir þessara „hluta" eru mælanlegar með vís- indalegum aöferöum en eru þó engu að síður óstöðugar og síbrevtilegar. Þess vegna búa engir hlutir yfir algildum sannindum, heldur krefjast þeirsífelldrar. samhengislegrar skoöunar og greininga. Greinasafnið Með því greinahefti sem hér kemur fyrir sjónir almennings er brotið blað í sögu fornleifafræði á íslandi í tvennum skilningi. Heftið er það fyrsta í nýrri ritröð Fornleifafræðingafélags íslands en tilgangur ritraðarinnar er ekki aðeins sá að efla fomleifafræðilega umræðu hér á landi, heldur er markmiðið jafnframt að vekja athygli á rikjandi áherslum, straumum og stefnum í greininni hverju sinm. í öðru lagi hafagreinar um kynja- fomleifafræðilegt efni ekki verið gefnar út hérlendis áður svo heitiö getur. Greinamar spanna vítt sviö í tíma og rúmi kynjafomleifafræðinnar. í fvrstu tveimur greinunum, eftir þau Guðmund Stefan Sigurðarson og Etel Colic, erfjallað um fræðigreinina sjálfa. Guðmundur rekur sögu femínískar fomleifafræði og hvemig kynjafomleifafræðin verðurtil úr jarðvegi hennar. Hann færir samhliða því rök fyrir mikilvægi kynjafræðilegrar nálgunar við rannsóknir á viðfangsefnum fomleifa- fræðinnarog tekur imilend og eriend dæmi um það þegar ríkjandi viðhorf um kyn og kyngervi í nútímanum eru yfirfærð gagmý'nislaust á samfélög fortíðar. Etel Colic fer aftur á móti yfir skilgreiningar á hugtakinu kyngervi í grein sinni, um leið og hún skoðar á hvaða grunni kynjafornicifafræðileg sjónarmið bvggja. Hún veltir upp hugmyndum um tilgang þessara nálgana innan fomleifafræðinnar og bendir á mikilvægi einstaklingsins sem rannsóknarefiiis í þessu tilliti. Dagný Amarsdóttir og Guölaug Vilboga- dóttir skoða í greininni „Hvar em hinir?" viðhorf til kynjanna í kennslubókum gmnnskóla í íslandssögu fram til dagsins í dag. Ahugavert er að sjá hvemig saga femínismans (sjá t.d. grein Guðmundar) kristallast, ekki aðeins í innihaldi kennslu- bókanna, heldur einnig í uppsetningu þeirra og helstu áherslum. Kemislubækur í sögu hljóta að teljast til þeirra mikilvægu þátta sem móta söguskoðun, minni og sjálfsímynd bama og unglinga til ffamtíðar. Þess vegna er augljós nauðsyn þess að gæta fýllsta hlutleysis við val og umfjöllun sögulegs efnis, og þá einkum og sér í lagi því sem snýr að kyngervi. hlutverkum k\njanna og stöðluðum ímyndum aldurs. Hrafnkell Brimar Hallmundsson og Lísa Rut Bjömsdóttir koma einnig inn á mótun söguskoðunar og sköpun kvngervislegrar ímyndar. en þau skoða í grein sinni hvemig kvnin tvö birtast í nýlegri grunnsýningu Þjóðminjasafiis Islands, einkum í þeim hluta hennar þar sem fjallaö er um efni frá víkingaöld. Þau skoða í framhaldi af því tengsl á milli k\ns og ákveðinna gripa. eins og þau birtast í íslenskum kumlum, um leið og þau velta upp spumingunni um það hvort hin hefðbundna flokkun gripa í „karlkvns" og ..kvenkyns", sem fram kemur m.a. í sýningu safnsins, eigi við rök að styðjast þegar stuðst er við líffræðilega greiningu kvns. Brynja Bjömsdóttir, Ragnheiður Gló Gvlfadóttir og Sandra Sif Einarsdóttir styðjast allar við niðurstöður eldri 14
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104

x

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.
https://timarit.is/publication/1111

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.