Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Síða 43

Norðlendingar hefndu Jóns
Arasonarog sonahans. Þeirfóru
með lið suður og drápu fógetann,
Kristján skrifara, og næstum alla
Dani á Bessastöðum og í ná-
grenni þeirra. Er sagt að Þórunn
dóttir Jóns hafi lagt á ráðin um
þá för (Gunnar Karlsson, 1991,
bls. 40).
Þær örfáu miðaldakonur sem koma við
sögu eru sveipaðar dýrðarljóma við það
að taka sig til og bregða sér í annaö
kyngervi. En kannski eru þetta bara
þjóðsögur!
Ef við skoðum kynjahlutföll Islendinga
í nafnalistum bókanna. þá eru konur í
f\Tsta heftinu 17 talsins á móti 75 körlum,
eða 18.47% af þeim einstaklingum sem
taldir eru upp, þ.e. fyrir utan fræðimenn,
listamenn og aðra sem nefndir eru sem
heimildamenn. Konumar í öðru heftinu
em 5 á móti 46 körlum, eða 9,8%. í þriðja
heftinu em nefhdar til sögunnar 11 konur
á móti 52 körlurn, eða 17,46%. Auk þess
er getið aragrúa heimildamanna og
höfunda ítarefhis, en þeir em allir karlmenn
- fyrir utan 4 konur.
En það em líka jákvæðir punktar i
Sjálfsstcedi íslendinga 3. Afar áhugavert
er að skoða mun á gamalli og nýrri
umfjöllun um Bríeti Bjamhéðinsdóttur. I
bók Þorsteins M. Jónssonar, Islcindssciga
1874-1944, er Bríet eina konan sem er
nefnd. Það er meira að segja mynd af
henni en bókin spannar bara 70 ár, svo
það er nú skiljanlegt! Þetta er framlag
Bríetar til íslandssögunnar að mati
Þorsteins: ..Brauttyðjandi í réttindamálum
og félagasamtökum kvenna var fríi Bríet
Bjamhéðinsdóttir (1856-1939). Hélt hún
lengi út blaði, er hún kallaði Kvenna-
blaðið" (Þorstcinn M. Jónsson. [1958],
bls. 73).
Bríet fær miklu meira rými í bók
Gunnars, Sjálfsstœdi Islendinga 3, enda
er þar eins og áður segir sérstakur kafli
sem nefnist „Kvenréttindi" þar sem
réttindamálum kvenna em gerð góð skil
(sjá Gunnar Karlsson, 1988, bls. 53-60).
I bók Gunnars Karissonarerekkertminnst
á Þóm Melsted. en fjallað er um hana á
Skólavejnum.
Það sem helst á vantaði til að
skólinn gæti orðið að vemleika
var fjármagn. Hófst Þóra nú
handa við að safna fé, bæði hér
heima og i Danmörku. Studdi
maður hennar Páll Melsted hana
í þessu með ráð og dáð. ... Allan
þann tíma sem Þóra stjórnaði
skólanum þurfti hún í raun að
beijast fwir tilveru hans og gerði
það með því að gefa sig alla í
starfið og þá skrifaði hún nokkuð
af greinum í blöð. Einnig var
maður hennar Páll duglegur við
að leggja skólanum lið í ræðu og
riti (Skólavefurinn, 2000e).
í framhaldi af þessu hvarflar hugurinn
fram í tímann og gaman er að velta f\ rir
hvemig kennslubækur eftir hundrað ár
munu fjalla um Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttur og eiginmann hennar. sem hún
„lætur" þó aldrei gera neitt, en tekur þátt
í heimilisrekstrinum og gengur í þau verk
sem þarf því þau reka heimilið saman á
jafnréttisgmndvelli, svo notuö séu orð
hennar í nýlegu blaðaviðtali (Biynhildur
Bjömsdóttir, 2005, bls. 18).