Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Qupperneq 92

Fornleifafræöi
og lífshlaup
Mynd 3
Grunnform enskrar
sóknarkirkju frá
síðmiööldum sem sýnir
leið kristins lífs frá vestri
til austurs í gegnum ólík
rými hennar (Gilchrist,
1999, bls. 86).
Font (itfriœ Navn Chnr-ct)i
& S#!Y*r# >y k> CntziHZi.sí* s.Ht: Cmhh;'.ííxí:h *.:ngst&rt -A
Pöri$h»oo*f8: Dtx>?
'Cii-. J. ut <?•:*: Ch::?túlA Lifi- :
upplifun á aldri ákveðna merkingu. á
meðan grafir og grafhýsi tengdust liðnum
og núlifandi kynslóðum. Kirkjubyggingin
skapaði með táknmvndum sínum
tilfmningu fyrir reglubundnu skipulagi í
tíma og rúmi, og sameinaði þannig
heimsmynd og mennskan tíma í gegnum
félagslegt og persónulegt minni (e.public
and privat memory).
Niðurstöður: gangur lífsins
í greininni hafa verið færð rök f\TÍr bn'-nni
þörf fyrir gagnrýnar sögulegar og
menningarlegar aldursrannsóknir innan
fomleifafræðinnar. Litið er í síauknum
mæli á aldur sem einn Jxúrragrundvallar-
þátta sem skapar félagslega samsemd. við
hlið kyngervis og annarra þátta. Hinir
ólíku þræðir sem þessir þættir samanstanda
af hafa verið ofnir saman og undirstrika
þar með mikilvægi rannsókna femínista
af þriðju kvnslóð sem og aldursrannsókna,
við hlið líkamsmannfræðilegra nálgana.
Fomleifafræðingarem, andstætt sagnffæð-
ingum og fomsögufræðingum, ekki eins
háðir félagsfræðilegum heimildur um
um lífshlaup og þeir. og hafa þess vegna
andmælt hugmvndinni um sköpun
sérstakraröldrunarfræði. Flestarfomleifa-
fræðilegar aldursrannsóknir hafa beinst
að bömum en nálgunin hefiir jx> jafnframt
haft mikil áhrif á rannsóknir á kvngervi
og líkamanum. Rammi lífshlaups-
rannsókna hefur nú verið mótaður með
afmörkuðum og endilöngum tíma (e.
longitudinal) sem greinir feril og um-
skipti á óslitinni lífsleiðinni og stað-
setur hana í félagslega mældum tíma.
Nauðsynlegt erað greina lífshlaup (e. life-
course) frá lífsferli (e. life cycle) sem geíur
frá sér augljósa óma líffræðilegra og þver-
menningarlegra undirtóna. Munurinn á
lífshlaupi og lífsferli felst í öðm og meiru
en eingöngu hugtakafræði. Við kennilegar
aldursrannsóknir má greina jafn augljósan
mun á þessum tveimur hugtökum og
greina má á kyngeni og kyni innan hinnar
nýtilkomnu greinar, kynjafomleifafræði.
Lífshlaupshugtakið gefúr ekki einungis
af sér efnislegri og reynslutengdari vídd
innan kynjafomleifafræöi. heldur er það
einnig samofíð rannsóknum á tíma og
90