Ægir - 01.01.2015, Blaðsíða 27

27
stjórnarmenn stillt búnaðinn
fyrir þá fiskitegund sem þeir eru
að veiða hverju sinni og út frá
hljóðmælingunni á skipinu seg-
ir búnaðurinn til um hvaða áhrif
hljóðin hafa á fiskinn út frá skip-
inu og niður í sjó.
„Þetta eru mjög mikilvægar
upplýsingar. Fram að þessu
hafa eigendur fiskiskipa ein-
ungis getað látið utanaðkom-
andi aðila framkvæma hljóð-
mælingar á skipunum en með
okkar búnaði er stöðugt fylgst
með því hvaða hljóð eru að ber-
ast frá skipinu. Sjómenn þekkja
vel að hljóð í skipum geta verið
mjög mismunandi milli skipa,
jafnvel þó þau séu systurskip,
og hljóð geta líka breyst veru-
lega ef t.d. skemmdir verða á
skrúfubúnaði, skurði skrúfu-
blaða er breytt og þannig má
áfram telja. Það er alþekkt í sjó-
mennsku að sum skip virðast
hafa meiri veiðihæfni en önnur
og líka að stundum breytist
veiðihæfnin skyndilega. Þá get-
ur verið um að ræða einhverjar
breytingar á búnaði um borð
eða bilanir sem hafa áhrif á
hljóðin frá skipinu. Þessar
breytingar geta skipstjórnar-
menn nú vaktað með þessum
nýja búnaði frá okkur í Scanmar
sem ég er ekki í vafa um að
mun verða mörgum eigendum
skipa og skipstjórnarmönnum
mikill fengur,“ segir Petter.
Dýrmætur búnaður á öllum
veiðiskap
Skynjaranum, eða öllu heldur
botnstykkinu, er komið fyrir á
botni skipanna með einföldum
hætti. Kaupendum býðst að fá
sérstaka vasa fyrir botnstykkið
sem síðan er festur við skips-
skrokkinn.
„Núna standa yfir prófanir á
þessum búnaði og lokafrá-
gangur hjá okkur á hugbúnað-
arhlutanum. Við erum reyndar
ekki með prófanir á skipum á Ís-
landi en í prófunarferlinu eru
skip í Noregi og víðar í Evrópu-
löndum. Fyrstu umfjallanir um
verkefnið hér í Noregi hafa vak-
ið mikla athygli og áhuga í fiski-
skipaútgerð enda þekkja þeir
sem stunda sjósókn þetta
vandamál af eigin raun. Ég geri
ráð fyrir að nú fyrir vorið verði
búnaðurinn kominn í almenna
sölu hjá Scanmar en nú þegar
getum við afgreitt botnstykkið
sjálft til útgerða sem eru með
skip sín í slipp og vilja nota
tækifærið til að koma því fyrir á
skipsskrokknum. Öll þau fiski-
skip sem eru í smíðum í Noregi
um þessar mundir verða með
þessum búnaði þannig að við-
brögðin eru mjög jákvæð nú
þegar,“ segir Petter og að hans
mati mun þessi nýjung verða
mikið framfaraskref fyrir allar
tegundir togveiðiskapar; jafnt
flottrollsveiðar, nótaveiðar sem
botntrollsveiðar.
„Það skiptir alla miklu máli
að hafa upplýsingar um hljóð
skipanna og ekki síður að geta
fylgst með hvort og hvernig
þau breytast. Sá hluti búnaðar-
ins getur t.d. gefið vísbendingar
um bilanir sem hægt er þá að
bregðast fyrr við og koma í veg
fyrir að þær hafi áhrif á veiði-
hæfni skipanna. Hinn verðmæti
þátturinn er svo hvernig þetta
verkfæri hjálpar skipstjórnend-
um að hámarka veiðigetuna
hverju sinni, sjá hvernig þeir
geta best nálgast fiskitorfurnar
og stillt veiðarfærin rétt af mið-
að við þann áhrifaþátt sem við
vitum að hljóð skipanna er. Ég
er með öðrum orðum sann-
færður um að þessi búnaður
Scanmar er dýrmætt framfara-
skref fyrir allan veiðiskap,“ segir
Petter.
Mikill áhugi hjá íslenskum
útgerðum
Þórir Matthíasson, fram-
kvæmdastjóri Scanmar á Ís-
landi, segir að líkt og annars
staðar hafi íslenskir skipstjórn-
armenn lengi velt fyrir sér
hvaða áhrif hljóð skipa hafi á
miðunum.
„Við þekkjum íslensk aflaskip
í gegnum tíðina sem vafalítið
hafa verið vel heppnuð hvað
þetta atriði varðar og skilað frá
sér litlum hljóðum. Ég þekki líka
dæmi um skip sem virðast
tvístra fiskitorfunum um leið og
þau nálgast þær. Og við höfum
nýlega fengið upplýsingar um
systurskip með hliðstæðum
búnaði, á sama veiðiskap og
sömu miðum þar sem á stutt-
um tíma minnkaði afli á öðru
skipinu án þess að nokkurra
breytinga yrði vart um borð.
Skoðun leiddi síðan í ljós að
ástæðan var lítils háttar
skemmd á skrúfublaði sem or-
sakaði mikla hljóðmengun frá
skipinu. Það er enginn vafi að
þetta atriði er áhrifavaldur í
veiðum og þess vegna ánægju-
legt fyrir fiskveiðiþjóð á borð
við Íslendinga að Scanmar komi
nú fram með tæknilausn á
þessu sviði. Þeir íslensku skip-
stjórnar- og útgerðarmenn sem
hafa komið til okkar og fengið
upplýsingar um hvað er í vænd-
um bíða spenntir,“ segir Þórir.
Rannsóknir sem nýr bún-
aður Scanmar byggir m.a.
á leiða í ljós að síld hefur
góða heyrn og er næm á
hljóðbylgjur. Sama er að
segja um t.d. ufsa og
sardínur. Hins vegar virð-
ist næmni þorsks á þessa
þætti mun minni.
Petter Pettersen, markaðsstjóri Scanmar í Noregi, telur nýja botnstykkið verða byltingu fyrir togveiðar um all-
an heim.