Morgunblaðið - 14.02.2015, Page 36

36 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. FEBRÚAR 2015
✝ Sólveig Þor-leifsdóttir fædd-
ist 29. ágúst 1915.
Hún lést á Heil-
brigðisstofnun Suð-
urlands á Selfossi 7.
febrúar 2015.
Foreldrar hennar
voru Valgerður
Gísladóttir, f. á
Stóra-Hrauni 8.
mars 1881, d. 5.8.
1946, og Þorleifur
Halldórsson bóndi, f. 11. ágúst
1883 á Efri-Brunavöllum, d. 27.
ágúst 1966. Systkini Sólveigar
sem komust upp: Anna María f.
2.3. 1913 d. 1992, Haraldur, f. 6.7.
1914, d. 1975, Gísli, f. 11.11. 1918,
d. 1976, Halldóra, f. 24.3. 1920, d.
1995, Sigurður, f. 28.10. 1921, d.
2000, Halldór, f. 26.12. 1922, d.
1982, Þorvaldur, f.
15.8. 1925, d. 21.8.
1955.
Sólveig fæddist á
Árhrauni á Skeiðum
og ólst þar upp.
Starfaði við ýmis
störf í Reykjavík eft-
ir að hún flutti að
heiman 1946, en
fluttist svo að Sel-
fossi til föður síns
árið 1948 og hélt þar
heimili með honum og Sigurði
bróður sínum á Austurvegi 50 á
Selfossi. Hún vann við ræstingar
hjá lögreglunni og sýslumann-
inum á Selfossi um margra ára
bil. Hún var ógift og barnlaus.
Útför hennar fer fram frá Sel-
fosskirkju í dag, 14. febrúar
2015, kl. 14.
Við fjölskyldan á Lágenginu
viljum skrifa nokkur orð um
Sollu frænku okkar sem fylgt
hefur okkur alla tíð.
Faðir minn og afi okkar, Þor-
valdur, dó langt fyrir aldur fram
frá fjölskyldu sinni. Tók Solla
það afar nærri sér og sinnti
hlutverki sínu sem föðursystir
vel og okkur„barnabörnunum“
einnig. Frændrækni Sollu gaf
henni sterkt samband við okkur
og marga aðra. Það gerði hún
með því að spyrja um frændfólk-
ið og fylgjast með.
Þar sem Solla fæddist
snemma á síðustu öld má segja
að hún hafi lifað tímana tvenna.
Hún var mjög sjálfstæð kona
alla sína tíð, með stálminni og
með eindæmum nægjusöm og
nýtin á ýmsa hluti. Að keyra
með henni um Skeiðin var eins
og að hafa góða handbók sér við
hlið, fulla af fróðleik um bæina,
kennileiti, örnefni og sögur um
lífið í Árhrauni og hvernig var
að búa við „hana Hvítá“ og
ferjustaðinn þar við. Sveitin og
landbúnaður var henni kær og
hafði hún gaman af því að heyra
sögur frá Miðfelli um hrossa- og
fjárbúskapinn. Hún hafði þó sér-
staklega mikinn áhuga á fjárbú-
skapnum og fannst mikilvægt að
Árhraunsfjármarkið væri notað
í Miðfelli.
Solla var víðlesin og las mikið
meðan sjónin leyfði. Hún hafði
gaman af íslenskum bókmennt-
um og kvæðum sem hún gat
sagt frá og þulið upp án nokk-
urra hnökra. Hún deildi þeirri
ástríðu með okkur fjölskyldunni
og valdi eingöngu bækur eftir
sérvalda höfunda, enda hafði
hún góðan smekk.
Elsku Solla, við erum afar
þakklát fyrir að hafa haft þig í
lífi okkar og söknum þín, en vit-
um með vissu að þér líður vel og
þú ert búin að hitta fólk sem þér
er svo kært. Margar stundir og
þar á meðal jólin verða tómleg
án þín. Í lokin fylgir brot úr ljóði
sem við vitum að er eftir ljóð-
skáld sem þú hafðir mætur á.
Ef kynngi fylgdi kveðju
á kærum bernskuslóðum,
þá yrði möl að akri,
en úfið hraun að ljóðum.
Í morgun, þegar mistur
var mærum geislum rofið,
kom hugur minn úr hringferð
og hafði hvergi sofið.
Hann leið um bjartar leiðir
á leið til bernskudaga.
– Þeir urðu eftir „heima“,
og út frá því varð saga.
(Jakobína Johnson.)
Þorvaldur Þorvaldsson,
Erlín Kristín Karlsdóttir,
Arnheiður S. Þorvaldsdóttir,
Karl Þór Þorvaldsson og
Katrín Þorvaldsdóttir.
Minningar mínar um Sollu
frænku, eins og við kölluðum
hana, ná eins langt aftur og
barnsminnið leyfir og tengjast
Austurvegi 50 á Selfossi en þar
var afi með lítilsháttar búskap,
kindur, kýr og nokkur hænsni.
Að fara í heimsókn til afa og
Sollu frænku var upplifun fyrir
ungan dreng. Alltaf líf og fjör á
Selfossi og Solla frænka um-
hyggjusöm og blíð.
Solla ól upp systurson sinn og
bróður minn, Ólaf H. Gunnars-
son, f. 1943, sem bjó á Selfossi
þar til hann flutti til Reykjavík-
ur um tvítugt til myndlistar-
náms. Hann lést árið 1992.
Hún hafði mikinn áhuga á
systkinabörnum sínum rétt eins
og hún væri móðir okkar. Við
vorum alls níu systkinabörnin
og Solla fylgdist vel með okkur
unglingsárin og áfram allt fram
til síðasta dags. Hún var skarp-
greind, svo notað sé orðtak sem
hún notaði um aðra samferða-
menn sína. Hún var með ólík-
indum minnug, fékk stóran
minniskvóta í upphafi og hélt
honum vel.
Þekking var hennar styrkur
en hún fékk ekki tækifæri til að
menntast eins og gáfur hennar
leyfðu. Þekking hennar á sam-
ferðafólki og þjóð var mikil, sér-
staklega frá þeim tíma þegar
fólk lifði á landsins gæðum. Hún
kunni vel sögu byggðar á land-
inu og eins hvenær einstakar
jarðir fóru í eyði.
Á ferðalögum um landið fór
Solla létt með að nefna sögu
jarða og eyðibýla, hvort sem það
var í Skaftafellssýslum, utan-
verðum Eyjafirði eða sveitum
Vestfjarða.
Þegar ég sagði Sollu frá því
að einn bróðir konu minnar ætti
konu frá Grenivík fékk ég að
minnsta kosti hálftíma óund-
irbúinn fyrirlestur um byggð
norðan Grenivíkur og í Fjörð-
um. Taldi alla bæina upp og
hvernig var að búa þar og loks
um endalok byggðar.
Yfir Sollu hvíldi alltaf ró. Hún
var samt ötul og rösk til allra
verka. Hún var alla tíð líkam-
lega sterk, og hún fór fótgang-
andi út í næstu búð til að kaupa
inn eftir þörfum. Síðustu árin
dapraðist sjónin og endaði með
því að hún hætti að geta lesið
blöð og bækur. Það fannst henni
mikill missir eðlilega, en hún
kvartaði annars aldrei yfir
neinu, það var ekki hennar stíll.
Annar eiginleiki Sollu var
hversu umtalsgóð hún var um
alla. „Stórgáfaður, bráð skarpur,
vel gefinn, fríður, glæsimenni“
o.s.frv. Ef hún varð vör við nei-
kvætt umtal, setti hana hljóða
og það var ekki henni að skapi
að vera með í slíkri umræðu.
Hún var ljóðaunnandi og
uppáhaldsskáld hennar var Ein-
ar Benediktsson. Hún gaf
mörgu frændfólki sínu ævisögu
hans og svo spurði hún út úr
hvort við hefðum lesið og tekið
eftir. Það mátti ég reyna. Hún
var félagslynd og tók virkan
þátt í félagi eldri borgara á Sel-
fossi svo sem með ferðalögum
áður fyrr og lengst af spilaði
hún vikulega með félagsmönn-
um.
Solla varð langelst sinna
systkina og hefði orðið eitt
hundrað ára á þessu ári. Hún
naut lífsins á sinn friðsæla og
kyrrláta hátt í sátt við alla.
Líf Sollu frænku og lífsvið-
horf hennar eru okkur sem
henni hafa kynnst fyrirmynd
sem styrkja okkur hvort sem við
höfuð leitt hugann að því eða
ekki.
Með henni er horfin merk
kona og eftirminnileg.
Valgeir Kristinsson.
Okkur fjölskylduna langar til
að minnast hennar „Sollu
frænku“.
Það verður skrítið að geta
ekki heyrt í eða hitt hana Sollu,
hún hringdi reglulega í okkur og
við í hana, við spjölluðum, hún
spurði frétta og við spurðum
frétta. Hún gekk til okkar í
Stekkholtið reglulega, stundum
oft í viku yfir sumartímann, og
einnig á veturna, þegar engin
hálka var. Margt var spjallað, þó
aðallega um fólk sem hún hafði
kynnst og staði sem hún hafði
komið á um ævina, og þeir voru
ófáir, þessi 99 ár sem hún lifði.
Það var með eindæmum hvað
hún var fróð um fólk, hverra
manna það var, hvaðan það kom
og hvert það fór. Sem dæmi, ef
hún þekkti ekki einhvern sem
hún hitti í afmæli hjá okkur, og
var undir fertugu, átti hún það
til að spyrja hverra manna við-
komandi væri. Þá var líklegt að
hún þekkti foreldrana, ef ekki,
þá var nokkuð víst að hún
þekkti ömmur eða afa, nú ef hún
kannaðist ekki við ömmu og afa
þá var nokkuð öruggt, að hún
þekkti langömmu og langafa og
sérstaklega ef hún vissi frá
hvaða sveitabæjum þau voru, þá
gat hún nánast rakið ættir við-
komandi aftur í landnám. Solla
var nefnilega ein best lesna
kona sem við þekktum, og þótt
víðar væri leitað, hún var því-
líkur fróðleiksbrunnur að það
var með ólíkindum. Við erum
viss um að við gætum ekki flett
upp á netinu sumu af því sem
hún sagði okkur, eins og flóðum
í Hvítá, Suðurlandsskjálftum,
Spænsku veikinni o.fl.
Það var gaman að fylgjast
með Sollu þegar við áttum von á
henni í heimsókn til okkar í
Stekkholtið, hún átti það til að
hringja á undan sér, til að at-
huga hvort einhver væri heima
og til að láta vita að hún væri á
ferðinni, og þegar símtalinu lauk
liðu ekki nema nokkrar mínútur
þangað til hún var mætt á
tröppurnar. Við spurðum hvort
annað stundum: hvaðan kemur
þessi orka og hraði eiginlega,
konan, komin langleiðina á tí-
ræðisaldurinn, orðin sjóndöpur,
hún sá móta fyrir gangstéttar-
brúnum og köntum, sagðist hafa
göngubirtu, gekk með hvítan
staf, var mætt á tröppurnar,
blés ekki úr nös og sagði: „Er
nokkur lifandi maður heima“
eða „látið ykkur ekki bregða,
þetta er bara ég“ og við rétt
náðum að hella upp á kaffi á
meðan hún skaust til okkar,
ótrúlegt!
Sollu þótti mjög vænt um fjöl-
skylduna, fannst gaman að hitta
okkur og aðra meðlimi stórfjöl-
skyldunnar. Okkur þykir vænt
um að hún gaf öllum í fjölskyld-
unni sálmabækur í fermingar-
gjöf, og þá síðustu gaf hún
Kristbjörgu Lilju, nýjustu
frænku sinni, sem hún kallaði
stundum „ljósgjafa“, í skírnar-
gjöf, en á milli Sollu og Krist-
bjargar Lilju voru rétt tæp 99
ár.
Það eru ófáar stundirnar,
greiðarnir og hjálpin, sem við
höfum fengið að gjöf frá Sollu
frænku, og erum við fjölskyldan
innilega þakklát fyrir það.
Sollu þótti vænt um gömlu
skáldin, þetta er eftir Einar
Ben.:
Dýrmæt eru lýðsins ljóð,
landsins von þau styrkja.
Alltaf græðir þessi þjóð,
þegar skáldin yrkja.
(Einar Benediktsson)
Með saknaðarkveðju frá fjöl-
skyldunni Stekkholti 32,
Magnús Gísli Sveinsson.
Sólveig Þorleifsdóttir, eða
Solla frænka eins og hún er
jafnan nefnd innan fjölskyldunn-
ar, fæddist á Árhrauni á Skeið-
um á bökkum Hvítár. Jörðin er
landrýr og var Solla ein átta
systkina sem þar ólust upp við
frekar fátæklegar aðstæður á
nútíma mælikvarða. Valgerður,
móðir Sollu, var heilsuveil og
kom það einkum í hlut Sollu að
aðstoða með yngri systkinin.
Hún hjálpaði þeim meðal annars
með lestur og skrift og saumaði
á þau föt, auk annarra starfa
sem féllu til við búskapinn.
Þar kom að fjölskyldan brá
búi og flutti á mölina 1946.
Reistu þau sér húsið að Aust-
urvegi 50 á Selfossi og eftir að
móðir Sollu féll frá hélt hún þar
heimili fyrir föður sinn, bróður
og systurson um margra ára
skeið. Auk þess vann hún hjá
lögreglu og sýslumanni við skúr-
ingar. Var hún mikils metin á
þessum stöðum. Á næstu árum
og áratugum horfði Solla á eftir
föður sínum og systkinum einu
af öðru yfir móðuna miklu, sum
langt um aldur fram, þar til hún
var ein eftir af fjölskyldunni frá
Árhrauni. Nefndi hún það
stundum í seinni tíð að stór hluti
ævinnar hefði farið í að hjúkra
sjúkum og víst er að ekki lá hún
á liði sínu í þeim efnum.
Solla var einstök kona. Auk
þess að vera vinnuforkur hin
mesti gaf hún sér tíma til ým-
issa hugðarefna. Aðaláhugamál
hennar var bóklestur og ýmiss
konar þjóðlegur fróðleikur. Allt-
af þótti henni jafngaman að sjá
vel innbundnar bækur með fal-
legan kjöl í traustum bókaskáp.
Solla hefði verið gott efni í
fræðimann ef hún hefði gengið
menntaveginn. Hún var stál-
minnug og var enginn henni
fremri í að muna ártöl, stað-
arheiti og mannanöfn og í raun-
inni synd að yfirgripsmikil
þekking hennar í ýmsum efnum
skuli ekki hafa verið færð til
bókar. Solla giftist aldrei eða
eignaðist börn en var frændræk-
in og hélt góðum samskiptum
við systkinabörn sín og þeirra
afkomendur. Hún hafði þann sið
að gefa öllum nýfæddum börn-
um í fjölskyldunni áritaða
sálmabók, og var sú síðasta af-
hent skömmu fyrir andlát henn-
ar. Að hlusta á Sollu komast á
flug og segja frá gat verið upp-
lifun. Hún talaði hátt og skýrt á
kjarnmiklu máli sem var laust
við klisjur og tískuorð. Ýmis
ummæli hennar um menn og
málefni hafa orðið fleyg innan
fjölskyldunnar, en aldrei sagði
hún samt neitt sem særði nokk-
urn mann.
Solla var heilsuhraust alla tíð,
en þegar ellin gerði vart við sig
fór sjónin að daprast. Svo fór að
hún hætti að geta lesið sér til
gagns og var það mikill missir
fyrir bókhneigða manneskjuna.
Hún lét þetta samt ekki hafa of
mikil áhrif á daglegt líf sitt.
Ekki tók hún í mál að fara á
dvalarheimili fyrir aldraða. Hún
sagði að gamla fólkið hefði meiri
þörf fyrir plássin en hún (komin
á tíræðisaldur sjálf) og svo hefði
hún ennþá svo sterka fætur. Svo
fór þó að lokum að Solla frænka
varð að láta undan fyrir ellinni
og lést hún sl. laugardag á sínu
hundraðasta aldursári. Ævi
þessarar góðu konu einkenndist
af hjálpsemi, nægjusemi og jafn-
aðargeði yfir hverju því sem á
bjátaði.
Blessuð sé minning Sólveigar
Þorleifsdóttur.
Helgi og Þórey.
Sólveig
Þorleifsdóttir
Virðing,
reynsla
& þjónusta
Allan
sólarhringinn
571 8222
Svafar:
82o 3939
Hermann:
82o 3938
Ingibjörg:
82o 3937
www.kvedja.is
svafar & hermann
Ástkær eiginmaður, faðir, afi og langafi,
VIGGÓ PÁLSSON,
fyrrverandi yfirverkstjóri,
lést á líknardeild Landspítalans
föstudaginn 16. janúar.
Útför hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hins látna.
.
Anna Elsa Jónsdóttir,
Páll Viggósson,
Ólöf Ingibjörg Davíðsdóttir
og Jón Garðar Davíðsson.
Innilegar þakkir fyrir samúð, hlýhug og
vináttu við andlát og útför móður okkar,
tengdamóður og ömmu,
PETREU KRISTÍNAR LÍNDAL
KARLSDÓTTUR,
Suðurgötu 43,
Akranesi.
.
Emilía Líndal Gísladóttir,
Kristrún Líndal Gísladóttir, Þjóðbjörn Hannesson,
Lilja Líndal Gísladóttir, Hjörtur Márus Sveinsson
og fjölskyldur.
Innilegar þakkir til allra sem sýndu okkur
hlýhug og samúð við andlát og útför
eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður,
afa og bróður,
JÓNS ÞÓRS JÓNSSONAR,
Álfhólsvegi 32.
Sérstakar þakkir fær starfsfólk líknardeildar
Landspítalans og Karitasar
hjúkrunar- og ráðgjafarþjónustu.
.
Guðmundur Ingi Guðnason,
Þórir E. Jónsson, Marianne B. Jonsson,
Hörður Jónsson Oddfríðarson, Guðrún B. Birgisdóttir,
Margrét Ásta Jónsdóttir, Sigurður F. Kristjánsson,
Jón Benjamín Jónsson, Andrea Þ. Guðnadóttir,
barnabörn og systkini hins látna.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við
fráfall eiginmanns míns, föður, tengdaföður,
afa og langafa,
INGA KRISTINSSONAR,
fyrrverandi skólastjóra.
Starfsfólki deildar V4 á dvalar- og
hjúkrunarheimilinu Grund þökkum við fyrir
alúðlega umönnun.
.
Hildur Þórisdóttir,
Þórir Ingason, Þorbjörg Karlsdóttir,
Kristinn Ingason, Bergdís H. Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
HANNA JÓNSDÓTTIR,
Furugrund 58,
Kópavogi,
er látin.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Fyrir hönd aðstandenda,
.
Heiðar, Halldóra og Emil.