Morgunblaðið - 14.02.2015, Side 51

Morgunblaðið - 14.02.2015, Side 51
MENNING 51 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. FEBRÚAR 2015 d KYNNTU ÞÉR ÁSKRIFTARLEIÐIR Í SKJÁHEIMI SKJÁRINN | WWW.SKJARINN.IS KLASSÍSKAR GÆÐASTUNDIR Mezzo ogMezzo Live eru frábærar stöðvar helgaðar klassískri tónlist, óperu, ballett, djass og heimstónlist LAUGARDAGUR 19.30 MezzoPuccini undir stjórn Zubin Mehta. Töfrandi arkitektúr Palau de les Arts Reina Sofía dregur framþað besta í óperunni Turando eftir Puccini. ZubinMethamundar sprotann. SUNNUDAGUR 19.30 MezzoBach undir stjórn Jordi Savall. Gömbuleikarinn göldrótti Jordi Savall stýrir flutningi ámargbrotnum svítumog konsertverkumBach. Upptaka úr Fontfroide klaustrinu í Suður-Frakklandi. Tværglænýjar sjónvarpsstöðvareingöngu íSkjáHeimi LAUGARDAGUR 19.30 Mezzo LiveSlatkin og Orchestre National de Lyon.Leonard Slatkin seiðir frammögnuð blæbrigði í verkumeftir Bolcom, Beethoven ogMússorgskí. SUNNUDAGUR 19.30 Mezzo LiveRené Jacobs stýrir Orlando eftir Handel.Verðlaunuð uppfærsla áOrlando eftir Handel. Upptaka frá LaMonnaie í Brussel. skjárheimur er fáanlegur bæði hjá vodafone og símanum Það er mikil veisla í bíó-húsum landsins þessadagana, nokkrar kvik-myndir sem tilnefndar eru til Óskarsverðlauna sýndar og þá m.a. í Bíó Paradís þar sem nú standa yfir Óskarsdagar. Whiplash er ein þeirra mynda sem Bíó Paradís sýnir og óhætt að mæla með henni. Kemur þar margt til, m.a. fantagóð frammi- staða leikara, áhugavert umfjöll- unarefni, góð tónlist og síðast en ekki síst fróðleg sálfræðileg hlið sem vekur áleitnar spurningar. Myndin dregur nafn sitt af þekktu lagi trompetleikarans og djass-tónskáldsins Don Ellis af plötunni Soaring frá árinu 1973 og segir af Andrew Neyman, 19 ára nema í djasstrommuleik við Shaffer-tónlistarskólann sem mun vera einn sá virtasti í Bandaríkj- unum. Neyman er metnaðargjarn og dreymir um að verða bestur í sínu fagi, öðlast frægð og frama líkt og hans helsta fyrirmynd, Buddy Rich, og komast í aðaldjasshljómsveit skólans sem stjórnað er harðri hendi af virtum djasspíanóleikara og hljómsveit- arstjóra, Terence Fletcher. Fletcher gefur Neyman tæki- færi en reynist hinn mesti harð- stjóri og kvalari, beitir hann and- legu og líkamlegu ofbeldi og óbærilegum þrýstingi. Fletcher er í raun líkari herþjálfa en hljóm- sveitarstjóra, fordómafullur kval- ari sem svívirðir tónlistarnemana út í eitt. Neyman er hins vegar ekki á því að láta Fletcher buga sig, æfir sig linnulaust þar til blæðir úr höndunum á honum til að mæta kröfum harðstjórans sem leggur mikla áherslu á hraða í trommuleiknum. Hljómsveitin á að taka þátt í virtri djasskeppni og spennan í myndinni magnast eftir því sem nær dregur henni með tilheyrandi dramatík. Inn í fléttast ástarlíf trymbilsins unga og stirt samband hans við nán- ustu ættingja sem meta hann ekki að verðleikum. Ekki skal farið frekar út í söguþráðinn, það myndi skemma fyrir þeim sem eiga eftir að sjá myndina. Í grunninn fjallar Whi- plash aðeins að hluta um tónlist eða tónlistarnám sem slíkt, en þungamiðja myndarinnar eru spurningar um hæfileika og hvort æfingin skapi meistarann. Harð- stjórinn Fletcher er á því að nem- endur þurfi að vera á ystu nöf og því til stuðnings tönnlast hann á sögunni af því hvernig Charlie Parker hafi orðið að þeim meist- ara sem hann var, vegna þess að trommuleikari Count Basie, Jo Jones, hafi fleygt symbal í hann því Parker spilaði þá ekki í takt við hljómsveitina (þetta mun vera rangt, Jones lét symbalinn detta á sviðið, ef rétt er skilið hjá rýni). Fletcher er viss um að atvikið hafi skapað hinn ódauðlega „Bird“, eins og Parker var kall- aður. Parker hefði annars ekki tekið sig á og æft eins og brjál- aður væri. Hljómsveitarstjórinn segir engin orð eins skaðleg á enskri tungu og „good job“, þ.e. „vel að verki staðið“. Nei, til þess að verða stórkostlegir þurfi menn að þjást og finna fyrir óttanum. Enginn verður óbarinn biskup. Sem er ekki rétt, eða hvað? Sú mynd sem dregin er upp af tónlistarnámi og djassi virðist hafa stuðað marga, ef marka má „gúggl“ ofanritaðs og þá m.a. áherslan sem lögð er á hraða trommuleikarans í myndinni, að spila sig til blóðs og kennsluað- ferðir Fletchers. Vaknar þá spurningin: er tónlist líkari íþrótt- um en okkur grunar? En Whiplash er bíómynd, skáldskapur, afþreying. Hvergi hefur ofanritaður séð það fullyrt að hún eigi að gefa raunsæja mynd af djassnámi í virtum tón- listarskólum eða aðferðum hljóm- sveitarstjóra. Ekki er heldur hægt að útiloka að sadískir hljóm- sveitarstjórar á borð við Fletcher fyrirfinnist í tónlistarskólum. Djassleikur stórsveitarinnar í myndinni er fantagóður og gagn- rýnandi skemmti sér vel og naut tónlistarinnar. Whiplash er áhugaverð og spennandi mynd. Simmons, sá skotheldi leikari, er frábær í hlut- verki Fletchers og hin unga og rísandi stjarna Teller ekki síðri í hlutverki Neymans, mjög sann- færandi við trommusettið enda lærður trommuleikari. Klippingin er hröð og áhrifamikil í spennu- þrungnustu trommuatriðunum og myndatakan kyndir undir spenn- unni. Raunsæ eða ekki, Whiplash er virkilega gott bíó. Enginn verður óbarinn biskup – eða hvað? Kvalræði Fletcher pískar trommunemann Neyman áfram í Whiplash. Bíó Paradís Whiplash bbbbn Leikstjóri: Damien Chazelle. Aðalleik- arar: J.K. Simmons, Miles Teller, Melissa Benoist og Paul Reiser. Bandaríkin, 2014. 107 mín. HELGI SNÆR SIGURÐSSON KVIKMYNDIR

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.