Húnavaka - 01.05.1991, Side 74

72
HUNAVAKA
gegnum brunnhús við fjósiö. Nokkrum metrum ncðar \dð lækinn
var mylluhúsið. Vatnsmylla þessi mun lítið eða ekkert hafa verið
notuð eftir 1910.
3. Geitaskarð. Þar var stór bæjarlækur. Bæjarhúsin voru norðan
lækjar en sunnan við hann var fjósbygging. Norður af fjósinu var
mylluhúsið. Rúmgóður, breiður gangur var frá fjósinu og norðast
í honum var myllunni komið fyrir. Þar var einnig tekið vatn til að
brynna kúm. Rétt ofar cn íjósið stóð var tekið vatn úr aðallæknum
til rennslis til myllunnar. I vatnsmyllu þessari var malaður rúgur og
bankabygg. Myllan var síðast notuð til að mala í hcnni árið 1925
en myllan stóð nokkur ár eftir það.
4. Fremstagil. Vatnsmikill lækur var norðan við túnið og þar
byggt torfhús fyrir vatnsmyllu. Engin vissa er fyrir hvenær sú mylla
var reist, en hún var síöast notuð 1909. Fyrir og um aldamótin var
mikið tekið þangað af kornvöru til mölunar fyrir aðra.
5. Engihlíð. Þar var vatnsmylla við læk rétt norðan við bæinn.
Mylluhúsið var byggt og myllan sett upp af Guðmundi bónda Ein-
arssyni, sem þangað flutti 1897. Mun hann hafa komið myllunni
upp það ár. Hún mun eitthvað hafa verið notuð fram yfir 1912, en
lengur uppistandandi.
6. Miðgil. Við læk skammt suöur frá bænum var sérstakt myllu-
hús. Engin vissa er fyrir hvenær þar var komið upp vatnsmyllu, cn
hún mun hafa verið gömul. Hún var starfrækt lítilsháttar fram um
1914.
7. Ystagil. Þar var vatnsmylla og benda allar líkur til þess aö svo
hafi verið um tugi ára. Skammt frá bænum en fast norðan við tún-
ið er gil (Ystagilsgil). Eftir því rennur lækur. Við þcnnan læk, bcint
norður frá bænum, var byggt hús yfir vatnsmyllu. Ekki er vitað
hvenær það var en sjálfsagt nokkru fyrir 1900. Myllan var lögð nið-
ur 1914. Allar líkur benda til þess að áður fyrr hafi við þennan
sama læk verið vatnsmylla. Norðan við lækinn, en nokkru neðar
en fyrrgreint mylluhús var, hefur sést fyrir tóftarbroti af einu litlu
húsi. Það sem bendir til að þar hefði getað verið mylla er það, að
frá aðallæknum og að þessu húsi sást móta fyrir skurði.
8. Björnólfsstaðir. Vatnsmyllu mun hafa verið komið þar upp
árið 1900. Þar rann lítill bæjarlækur norðan við bæinn. Nyrst af
bæjarhúsum var fjósið og innangengt í það gegnum eldhús. Frá
fjósinu var rangali byggður til lækjarins og þar tekið að vctrinum