Morgunblaðið - 26.05.2015, Síða 9

FRÉTTIR 9Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. MAÍ 2015
SVIÐSLJÓS
Brynja Dögg Guðmundsdóttir
brynjadogg@mbl.is
Íslenska ættleiðingarfyrirkomulag-
ið hefur vakið eftirtekt á erlendri
grundu en í því samhengi er
gjarnan talað
um íslenska
módelið. Krist-
inn Ingvarsson,
framkvæmda-
stjóri Íslenskrar
ættleiðingar,
segir skipulagið
í málaflokknum
hérlendis ein-
stakt.
„Ættleiðing-
arfélög erlendis
eru rekin einungis með gjöldum
umsækjenda en ekki á Íslandi.
Hér erum við með þjónustusamn-
ing við innanríkisráðuneytið sem
tryggir rekstur félagsins þannig
að fræðsla, ráðgjöf, stuðningur og
þjónusta er tryggð óháð fjölda
ættleiðinga til landsins. Svo er
eftirfylgd og stuðningur veittur
við fjölskyldu þegar heim er komið
en þessi heildarmynd þykir fram-
úrskarandi,“ segir Kristinn.
Hann segir íslenska fyrirkomu-
lagið vera hátt skrifað hjá öðrum
þjóðum. Til að mynda komi hlut-
fallslega fleiri börn frá Tékklandi
til Íslands en til annarra landa.
Tékkland er ekki með biðlista
heldur eru umsækjendur paraðir
við börn óháð biðtíma. Þá átti
Búlgaría frumkvæði að ættleið-
ingasamningi við Ísland.
Börn af róma-uppruna
„Búlgaría er sérstakt samnings-
land fyrir okkur þar sem þeir áttu
frumkvæði að því að gera samning
um ættleiðingar milli landa. Mér
þykir því sérstaklega vænt um
þennan samning, hann er við-
urkenning á því að breytingarnar
sem hafa verið gerðar eru að skila
árangri,“ segir Kristinn.
Samningurinn var undirritaður í
lok apríl síðastliðins en frá Búlg-
aríu eru ættleidd um 500 börn á
ári. Börnin eru flest af róma-
uppruna þar sem börn af búlg-
örskum uppruna eru oftast ætt-
leidd innanlands. Samningurinn
við Búlgaríu er í meginatriðum
áþekkur öðrum samningum. Búlg-
aría áskilur þó tvær heimsóknir
tilvonandi foreldra en aðrar þjóðir
láta eina duga þegar barnið er
sótt.
Miðað er við að ættleiðingarfor-
eldri þurfi að vera að minnsta
kosti 15 árum eldra en barnið. Hér
á landi þurfa ættleiðingarforeldrar
að hafa náð 25 ára aldri en algengt
er að löndin geri kröfu um að fólk
sé frá 30-35 ára og upp í 50 ára
gamalt. Gerð eru skilyrði um góða
heilsu og tryggan fjárhag. Ein-
hleypir geta ættleitt og einnig eru
dæmi um að fólk með fötlun hafi
ættleitt börn frá Búlgaríu.
Samkynhneigðir útilokaðir
Samkynhneigðir fá þó ekki að
ættleiða frá Búlgaríu frekar en
öðrum löndum. Kristinn veit um
eitt tilvik þar sem samkynhneigðu
pari var leyft að ættleiða al-
þjóðlega. Hann hefur þó trú á því
að með tíð og tíma geti orðið raun-
hæft að samkynhneigðir fái að
ættleiða en nokkur lönd eru þegar
farin að leyfa samkynhneigðum að
ættleiða innanlands.
Hvernig ríki stendur að al-
þjóðlegri ættleiðingu er innanrík-
ismál þess ríkis sem einstaklingur
er ættleiddur frá og því hafa ís-
lensk lög engin áhrif á þetta.
Samningar við sex ríki
Á síðasta ári voru ellefu börn
ættleidd til Íslands og nú þegar
hafa átta börn verið ættleidd á
þessu ári. Íslenska ríkið er nú með
samning við sex ríki, Indland,
Kína, Kólumbíu, Tékkland, Tógó
og Búlgaríu. Biðtími eftir barni er
mislangur, allt frá nokkrum dög-
um upp í átta ár. Fyrst þarf að
fara í gegnum ferli á Íslandi þar
sem hæfni foreldra er metin. Al-
gengt er að ferlið hér taki 6-12
mánuði en hefur verið að lengjast.
Þá tekur við biðtími erlendis sem
oftast tekur tvö til fjögur ár. Bið-
tíminn erlendis er þó styttri ef
barn er orðið sjö ára, um ræðir
systkini eða börn með skilgreindar
þarfir.
Algengast er að börn komi til
landsins á aldrinum 1-3 ára en
elsta barnið hefur verið sex ára. Í
upprunaríkinu þarf að tryggja að
barnið sé örugglega laust til ætt-
leiðingar eins og áskilið er í Haag-
samningnum um vernd barna og
alþjóðlegar ættleiðingar frá 1993.
Foreldri sem gefur barn til ætt-
leiðingar fær þriggja mánaða um-
hugsunarfrest en á þeim tíma er
ekkert gert. Næst tekur við tíma-
bil þegar reynt er að finna heimili
fyrir barnið hjá skyldmenni. Þá er
reynt að ættleiða barnið innan-
lands og að lokum er reynt að
finna foreldra í öðru landi. Hvert
skref er talið taka oftast þrjá mán-
uði svo það er í raun í fyrsta lagi
eftir níu mánuði sem barn er ætt-
leitt til annars lands.
Íslenska kerfið til fyrirmyndar
 Búlgaría átti frumkvæði að ættleiðingarsamningi við Ísland  Frumkvæðið líklega einsdæmi
 Íslenska ættleiðingarfyrirkomulagið skarar fram úr  Tékkar taka íslenska foreldra fram yfir aðra
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Ættleiðingar Stuðningur við foreldra ættleiddra barna og ráðgjöf eftir heimkomu fjölskyldunnar er mikilvæg.
Ættleiðing
» Íslensk ættleiðing er eina fé-
lagið á Íslandi sem heimilt er
að annast milligöngu um ætt-
leiðingar frá útlöndum.
» Ríflega 600 munaðarlaus
börn hafa verið ættleidd til Ís-
lands.
» Í gegnum tíðina hefur verið
vinsælast að ættleiða frá Kína
en ættleiðingar frá Tékklandi
hafa aukist mikið síðustu ár.
» Átta börn hafa verið ætt-
leidd frá útlöndum á árinu
2015.Kristinn
Ingvarsson
Opið:
Þri. - föst. 10-18
laugardaga 11-16
Sumarfötin í
Síðumúlanum...
facebook.com/biumbiumstore
Instagram: @biumbiumstore Síðumúla 13 | 108 Reykjavík | Sími 571-3566
Bæjarlind 6, sími 554 7030
Við erum á facebook
Buxnaleggings
6.900 kr.
Fleiri litir
S-XXLStr:
mbl.is
alltaf - allstaðar
Svíþjóð vann Eurovision, söngva-
keppni evrópskra sjónvarpsstöðva,
með laginu „Heroes“. Popp- og
sjónvarpsstjarnan Måns Zelmerlöw
flutti lagið af mikilli innlifun og það
virðist hafa haft góð áhrif á þær
195 milljónir sem fylgdust með
keppninni í yfir 45 löndum.
Zelmerlöw sem er tæplega þrí-
tugur kom fyrst fram í sjónvarps-
þættinum Idol í Svíþjóð fyrir tíu ár-
um síðan og vann þá keppni.
Með þessum sigri er Svíþjóð í
öðru sæti yfir þau lönd sem oftast
hafa unnið Eurovision en þetta er
sjötti sigur Svía í keppninni. Írland
hefur farið með sigur af hólmi sjö
sinnum.
Sænska lagið „Heroes“ fékk sam-
tals 365 stig en einungis tvisvar
sinnum í sögu Eurovision hafa fleiri
stig fengist. Sigurinn var því sætur
fyrir Svía sem fögnuðu dátt. Rússar
urðu í öðru sæti.
Sætur sig-
ur Svíanna
Ljósmynd/Thomas Hanses(EBU)
Hetja Svíinn Måns Zelmerlöw.