Morgunblaðið - 17.06.2015, Blaðsíða 21

UMRÆÐAN 21
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JÚNÍ 2015
Guðni Ágústsson rit-
ar grein í Morgunblaðið
4. júní til stuðnings því
að skipulagsvald færist
frá Reykvíkingum til
ríkisins. Guðni lítur
fram hjá sögunni og
réttarfarslegum for-
sendum, gerir að sínum
útúrsnúninga og ósann-
indi flugvallarsinna og
setur sérhagsmuni í
öndvegi á kostnað almannahags. Því
eru hér nokkrar athugasemdir.
Frá 1800 var Reykjavík óskoraður
höfuðstaður Íslands. 1. janúar 1932
fengu Reykvíkingar Vatnsmýrar-
svæðið fyrir byggð ört stækkandi höf-
uðborgar. 1941 lögðu Bretar herflug-
völl vegna seinna stríðsins („force
majeure“). 1946 tók Ólafur Thors for-
sætisráðherra við honum af Bretum
en skilaði Vatnsmýrarsvæðinu ekki til
Reykvíkinga, réttra eigenda landsins.
Þess í stað misbeitti ríkið illa fengnu
valdi misvægis atkvæða til að festa
hervirkið í sessi og halda því þar í 70
ár („force brutal“). Ógeðfelld og ólýð-
ræðisleg framganga framsókn-
armanna á Alþingi nú er af sama
meiði.
Yfirtaka ríkisins er fordæmalaust
landrán án hernaðar, jafnt hér og í
grannríkjunum. Hún á sér enga rétt-
arfarslega stoð, er m.a. brot á stjórn-
arskrá, skipulagslögum og sveit-
arstjórnarlögum.
1946 lagði Jónas Jónsson frá Hriflu
til á Alþingi að hervirkið yrði rifið því
Reykvíkingar þyrftu landið undir
byggð ört stækkandi höfuðborgar.
Vatnsmýrarsvæðið var þá og er enn
besta mannvistar- og byggingarland
höfuðborgarinnar. Landið var ekki
tekið eignarnámi og á sl. 70 árum hef-
ur ríkið hvorki greitt skaðabætur né
lóðarleigu.
Flugvallargirðingin er um 140 ha.,
en ámóta svæði utan girðingar er ill-
byggilegt vegna skerðingaráhrifa
flugsins. Yfir öllu nesinu vestan Ell-
iðaáa og stórum hluta Kópavogs ligg-
ur skerðingarflötur í 45 m hæð. Reyk-
víkingar hafa skipulagsvald innan
borgarmarkanna en því valdi var ekki
beitt af pólitískum ástæð-
um fyrr en 2013 með nýju
Aðalskipulagi Reykjavík-
ur 2010-2030. Skv. því fer
flugið úr Vatnsmýri eigi
síðar en 2022.
Guðni notar hefðbundin
falsrök flugvallarsinna,
m.a. um sjúkraflug og
flugöryggi.
Flutningur sjúkra með
flugvélum er örlítið brot
allra sjúkraflutninga.
Sjúkraflug er ekki til sem
sjálfstæður sjúkraflutn-
ingur því þegar flugvél kemur við sögu
er flutningur sjúkra fjórþættur: 1.
flutningur að ökutæki, 2. akstur að
flugvelli, 3. flug, 4. akstur að sjúkra-
stofnun.
Vatnsmýrarvöllur er ekki vara-
flugvöllur í millilandaflugi. Í 97,5% til-
vika er flugveður þar það sama eða
lakara en í Keflavík í 40 km fjarlægð.
Skv. reglum ICAO verður vara-
flugvöllur að vera í a.m.k. 180 km fjar-
lægð frá áfangaflugvelli.
NA-SV braut var oft afskrifuð, nú
síðast 2013 með samningi borgar og
ríkis. Vitni eru að lendingum á braut-
inni í blíðskaparveðri á undanförnum
mánuðum. Flugmenn virðast því
reyna að búa til feril um aukna notk-
un, e.t.v. með vitund og vilja flug-
umsjónar.
Innanlandsflug er niðurgreitt með
ríkisstyrkjum, með eftirgjöf á rekstr-
arkostnaði flugvalla og með því að
greiða ekki lóðarleigu í Vatnsmýri.
Flugfarþegum fækkar í samkeppni
við aðra samgöngumáta. 95% lands-
manna nota það aldrei. Eina leiðin til
að viðhalda því er með samþættingu
við millilandaflug. Þá kæmust t.d. er-
lendir ferðamenn út á land og lands-
byggðarbúar til útlanda milliliðalaust.
Hervirkið í Vatnsmýri var endur-
byggt sl. aldamót fyrir 1,5 milljarða
kr. Núvirði þess og annarra nothæfra
mannvirkja, sem tengjast flugi beint,
er varla yfir 6 milljörðum kr. Virði
lands undir brautunum er 210 millj-
arðar kr. á verðlagi 2007. Ef ríkið á
þriðjung nægja 70 milljarðar kr. t.d.
fyrir nýju háskólasjúkrahúsi eða inn-
anlandsflugvelli með öllu og tvennum
til þrennum jarðgöngum úti á landi.
Á 70 árum er tjón af fluginu óskap-
legt. Það stuðlaði m.a. að vondri
byggðastefnu, illri meðferð ríkisfjár,
ómarkvissri vegagerð og auknum
fólksflutningum á SV-hornið, sbr. til-
urð og hraðan uppgang nýs þéttbýlis í
Mosfellssveit, Kópavogi og Garða-
hreppi í stríðslok. Mörg sveitarfélög á
landsbyggðinni eru því komin undir
sjálfbær mörk íbúafjölda.
Mest er tjónið í einu borg Íslands,
stærsta hluta hagkerfisins með 64%
landsmanna auk nærri 20%, sem
sækja þangað vinnu og þjónustu.
Óskilvirkni vegna hervirkisins bitnar
á lífsgæðum allra, m.a. á heilbrigði,
menntun, efnahag og launakjörum.
Landflótta um 500 Íslendinga á ári að
meðaltali sl. áratugi má m.a. rekja til
neikvæðra áhrifa hervirkisins á þróun
byggðar og samfélags á höfuðborg-
arsvæðinu.
Uppsafnað tjón af flugi í Vatnsmýri
sl. 70 ár nemur þúsundum milljarða
kr. Borgin er þrefalt víðáttumeiri en
hún hefði ella orðið án þess. Byggð
fyrir 210.000 borgarbúa þekur nú
meira en 15.000 ha. eða álíka svæði og
Manhattan og París með fjórar millj-
ónir íbúa alls.
Stjórnlaus útþensla byggðar vegna
flugs í Vatnsmýri er eitt helsta böl Ís-
lendinga. Henni linnir ekki fyrr en þar
hefst bygging þéttrar og blandaðrar
miðborgar með a.m.k. 2.500.000 gólf-
flatarmetra fyrir t.d. 25.000 íbúa og
25.000 störf. Þangað til er bíllinn eini
raunhæfi samgöngumáti flestra borg-
arbúa. Í borginni eru 160 þúsund bílar
eða 760 á hverja 1.000 íbúa. Það er
tvöfaldur meðalfjöldi í evrópskum
borgum. Því eru Íslendingar meðal
mestu umhverfissóða heims.
Góður staður fyrir nýjan flugvöll er
m.a. í Hvassahrauni.
Ný miðborg, glæst
framtíð höfuðborgar
Eftir Örn
Sigurðsson » Yfirtaka ríkisins er
fordæmalaust land-
rán án hernaðar. Hún á
sér enga réttarfarslega
stoð og er m.a. brot á
stjórnarskrá og ýmsum
lögum.
Örn Sigurðsson
Höfundur er stjórnarmaður í Sam-
tökum um betri byggð.
Nýlega voru settar miklar reglur og flóknar um
hæsnahald í Reykjavík og mætti halda að um
mikil skaðræðisdýr væri hér að ræða. Hvenær á
að setja sambærilegar reglur um ketti í Reykja-
vík eins og gilda um hæsni og hunda? Þessi
blessuðu dýr valda sum hver miklu tjóni í um-
hverfinu, gera þarfir sínar þar sem þeim dettur í
hug, oft í sandkassa á leikskólum og sitja um
unga og fugla bæði vor og haust. Svo eru þessi
grey að týnast og stórslasast í umferðinni enda
kunna þau ekki að passa sig og því er þetta mik-
ið dýravelferðarmál, en lítið heyrist í tals-
mönnum dýravelferðar vegna þessa. Katta-
eigendur virðast margir hverjir ekki vilja axla
ábyrgð á dýrunum sínum og því þarf Reykjavík-
urborg að taka á þessu vandamáli.
Með kærri kveðju úr miðbænum.
Dýravinur.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Reglur um kattahald
Köttur Bréfritara finnst skorta
reglugerð um kattahald.
Á þessum degi, í
meira en áratug, sem
ég er þakklátur fyrir,
hefur Mbl. verið svo
vinsamlegt að birta
greinar mínar sem alla
jafna hafa fjallað um
þjóðhátíð okkar Ís-
lendinga, land okkar,
lán og hvatningu til að
gleðjast saman yfir
fullveldi og velferð
okkar sem þjóðar.
Fáni okkar hefur hlotið umfjöllun
og allir eru hvattir til að sýna honum
virðingu og draga hann að húni, eða í
hálfa stöng þegar tilefni er til. Víða er
brugðið á leik og skreytt með veifum,
blöðrum og andlitsmyndum.
Mjög ákveðnar reglur ná yfir notk-
un fánans, fánadaga, mál og annað er
lýtur að notkun hans og að lokum
förgun – því ekki má flagga illa förn-
um fánum td. rifnum eða slitnum.
Í heila stöng
Í greinum mínum hef ég oftast tal-
að um að flagga að hún, eða í fulla
stöng, en þannig er yfirleitt flaggað
þegar tilefnið er gleði og fögnuður –
eins og frelsi og fullveldi þjóðar.
Svipað gerist þegar þjóðin samein-
ast í sorg svo sem við stórslys og
einnig á sorgardögum þjóðkirkj-
unnar svo sem föstudeginum langa.
Og þannig erum við sterkust –
saman. Ekkert hindrar okkur í að
bera fánann daglega og þá sem
barmmerki.
Þá er flaggað í hálfa stöng er þjóð-
arharmur kveður dyra. Þorp geta,
eins og hendi sé veifað, farist í snjó-
flóðum með tugum eða hundruðum
íbúa. Skip geta horfið í úfinn sæ, með
manni og mús. Jafnvel bifreiðaslys
geta kostað svo mörg mannslíf að fá-
ar fjölskyldur á landinu syrgi ekki
einhvern nákominn eða fjarskyldan –
svo þétt er þjóðarnetið riðið. Þá
flöggum við í hálfa stöng og finnum
sterkt fyrir samhygð og samhryggð.
Stefnt í hálfa stöng
Undanfarin ár hefur meira og
meira borið á kröfum almennings um
beint lýðræði þar sem almenningur
hefur meiri afskipti af ákvörðunum
og jafnframt meiri aðgang að upplýs-
ingum
Þó að ég hafi aldrei séð þetta út-
fært í smáatriðum verð ég að játa að í
vaxandi mæli hefur þessi hugmynd
og mismunandi útfærslur hennar
haldið fyrir mér fyrir mér vöku. Og
syrgi ég það ekki.
Þó að ekki skuli alhæft hér leyfi ég
mér að fullyrða að almenningur er
fyrir löngu búinn að fá meira en nóg
af stjórnmálamönnum og flokkakerf-
inu. Sjálfur geri ég ekki upp á milli
flokkanna og tek undir með alþýðu
manna sem segir: „Þeir eru hver öðr-
um líkir.“ Að horfa uppá þetta lið
vera á fullu við að kenna hvert öðru
um – og snúa síðan hnífnum í sárinu
virðist hjá mörgum þeirra vera það
sem hefur forgang. Það sem síðasta
stjórn leyfði sér – með hinum frekju-
legustu tilburðum – er nú allt í einu
notað aftur af þeim sem áður
fordæmdu það.
Mér skilst að á sum-
um dagvistunarskólum
gangi rautt kefli til að
kenna börnunum hver
hefur orðið – og um leið
mannasiði. Mér sýnist á
sjónvarpi Alþingis að
þar sé full þörf fyrir eitt
slíkt.
Þegar ekki eru sagðir
til peningar í lífs-
nauðsynleg lyf, tala
þingmenn glaðbeittir um að byggja
við alþingishúsið. Vel má vera full
þörf fyrir nýjan spítala. Hvaðan
starfsliðið á að koma er hinsvegar
spurningin!!
Milljónum er eytt í nefndir en hver
les skýrslurnar? Hefur verið stuðst
við eina einustu í sparnaðarskyni.
Stjórnmálamenn stela skuldum og
sparifé almennings og afhenda nýj-
um bönkum á útsöluverði. Ráðherrar
fá nýja bíla. Nýir skattar birtast og fá
ný nöfn svo almenningur veit ekkert .
Mannorð okkar og lánstraust er á
leið í vaskinn, helmingur þingmanna
er fjarverandi enda sjálfsagt amk.
hálft starf að efna eigin loforð og ann-
arra svo atkvæðin skili sér.
Ritstíll höfundar
Glöggir lesendur taka eftir að höf.
hefur tekið upp hvassara orðalag en
áður. Það tengist ekki neinum flokki
alþingis. Ég hef aldrei tilheyrt nein-
um þeirra.
Fyrir þessu er þó ástæða: Þetta
starfsfólk okkar sem vill stækka Al-
þingishúsið og rúlla upp flugvell-
inum, þarf að halda uppá eitthvað –
man ekki hvað í svipinn – etv. ráð-
herrabílana – nú eða bjóða fjórum
sjúklingum að liggja líknarleguna
þar sem útsýni til styttu Jóns Sig-
urðssonar er gott.
Það er ekki tími til að mala lengur.
Þessi 17. júní er okkar fullveld-
isdagur.
Það er með fyrrnefndan ritstíl höf-
undar líkt og „fundarstjórn forseta“,
þar um þarf ekki mörg orð. Ég er bú-
inn að fá upp í kok af þessu kjaftæði –
en þú? Á sama tíma og fátækt
blómstrar, eldriborgarar eru van-
ræktir og menn tala frjálslega um að
„flytja flugvöll“ og byggja við alþing-
ishúsið, eru ekki til peningar fyrir
launum, lyfjum og viðhaldi. Mér líkar
annar ritstíll betur – en stundum
verður maður að segja meiningu sína
umbúðalaust.
Ég hvet fólk til að senda mér nafn,
síma og skoðun sína í baldur@lands-
menn.is. Þetta varðar alla þjóðina.
Flaggað í hálfa
Eftir Baldur
Ágústsson
Baldur Ágústsson
»Mannorð okkar og
lánstraust er á leið í
vaskinn, helmingur
þingmanna er fjarver-
andi enda sjálfsagt amk
hálft starf að efna eigin
loforð og annarra svo
styrkirnir skili sér.
Höf. er fyrrverandi forstjóri og fram-
bjóðandi til embættis forseta Íslands.
www.gengurvel.is
Halldór Rúnar Magnússon
- eigandi HM flutninga
PRO•STAMINUS
ÖFLUGT NÁTTÚRULEGT EFNI FYRIR KARLMENN
P
R
E
N
T
U
N
.IS
PRO•STAMINUS fæst í flestum apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum stórmarkaða
Pissar þú oft á nóttunni?
Er bunan orðin kraftlítil?
Tíð þvaglát trufluðu vinnuna og svefninn
Halldór R. Magnússon, eigandi HM-flutninga ehf, vinnur við alhliða vöru-
dreifingu og flutningsþjónustu og keyrir því bíl stóran hluta vinnudagsins.
„Þvagbunan var farin að slappast og ég þurfti oft að pissa á næturnar.
Á daginn var orðið afar þreytandi að þurfa sífellt að fara á klósettið og
svo þegar maður loksins komst á klósettið þá kom lítið sem ekkert!“
segir Halldór
„Ég tek eina töflu á morgnana og aðra á kvöldin og finn að
ég þarf sjaldnar að pissa á næturnar. Bunan er orðin miklu
betri og klósettferðirnar á daginn eru færri og áhrifaríkari.“
20%
afsláttur