Dagblaðið Vísir - DV - 14.08.2009, Blaðsíða 14

14 föstudagur 14. ágúst 2009 fréttir
koma þar á móti. Einungis vextir af
skuldbindingum Íslendinga myndu
nema um 80 milljörðum króna á
ári. Því gæti reynst Íslendingum erf-
itt að borga af þeim erlendu skuld-
bindingum sem ríkissjóður þarf að
standa skil á vegna erlendra lána til
að borga Icesave og koma upp öfl-
ugum gjaldeyrisforða á sama tíma.
Seðlabankinn áætlar sem dæmi að
gjaldeyrisforðinn muni nema um
1.000 milljörðum króna árið 2010
og honum beri að halda í þeirri tölu
fram til ársins 2018. Talið er að vextir
af 1.000 milljarða króna gjaldeyris-
forða kosti 15 milljarða króna á ári.
Einkavinavæðing
Að sögn Þórólfs Matthíassonar er
Ísland fyrsta þróaða landið sem Al-
þjóðagjaldeyrissjóðurinn hefur að-
stoðað í mjög langan tíma. Það sé
sem dæmi ekki hægt að líkja Ís-
landi við þróunarlönd sem sjóður-
inn hefur aðstoðað þar sem þar hafi
þeir þurft að glíma við mjög lélega
innviði sem eigi ekki við um Ísland.
„Sjóðurinn hefur því ekki verið mik-
ið að skipta sér af framkvæmd stefn-
unnar sem sjóðurinn og íslensk
stjórnvöld og norræn stjórnvöld
urðu sammála um,“ segir Þórólfur.
Einkavinavæðingin við sölu bank-
anna hérlendis svipar að mati hans
til afglapa sem hafi verið gerð í öðr-
um löndum þar sem efnahagshrun
hafi síðar orðið raunin.
Það er svipað því sem Lilja Mós-
esdóttir nefnir að í Argentínu hafi
jafnvel verið borgað með fyrirtækj-
um sem voru einkavædd. Lands-
bankinn hafi verið seldur Björ-
gólfsfeðgum sem tóku síðan lán hjá
Búnaðarbankanum sem nú falli á
ríkið. Bætti Lilja því við að það hafi
ef til vill verið lán okkar að einka-
væðingin var ekki komin lengra á
veg hérlendis.
„Ókleifur hamar“
Skuldastaða er óljós, ekki síst með
tilliti til óvissu í tengslum við Ice-
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
1.000
950
900
850
800
750
700
650
600
550
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
M
ill
ja
rð
ar
Gjaldeyrisvaraforðinn
Heimild: Skýrsla Seðlabankans til fjárlaganefndar vegna Icesave. Rauntölur og áætlanir.
save-samningana. Marínó G. Njáls-
son, sérfræðingur í stjórnun upplýs-
ingaöryggis og rekstrarsamfellu og
stjórnarmaður í Hagsmunasamtök-
um heimilanna, er einn þeirra sem
hafa reiknað út að það sé fyrirsjá-
anlega ómögulegt fyrir landsmenn
að standa undir skuldunum miðað
við núverandi horfur. „Heildarþörf
Íslands fyrir gjaldeyri næstu 20 árin
vegna núverandi erlendra skulda er
á bilinu 5.900-8.400 milljarðar. Styr-
king gjaldeyrisforða þjóðarinnar
upp á 690 milljarða með lánum AGS
og nokkurra þjóða er bara dropi í
hafið. Gjaldeyrisjöfnuður upp á 150
milljarða á ári vegur þyngra, en er
samt engan veginn nóg. Hamarinn
lítur út fyrir að vera ókleifur og því
fyrr sem við viðurkennum það því
fyrr verður hægt að fara að huga að
lausnum,“ skrifaði hann.
Sá möguleiki er raunhæfur að
ógerlegt sé fyrir íslensku þjóðina að
standa skil á erlendum lánum sem
henni er gert að taka á sig. Líkt og
Lilja Mósesdóttir bendir á hefur
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn verið
gagnrýndur fyrir að hafa hlaðið of
miklum skuldabyrðum einkaaðila
á þjóðir í Suður-Ameríku virðist það
sama ætla að gerast á Íslandi. Fyr-
irsjáanlega verður erfitt eða jafnvel
ógerlegt fyrir Íslendinga að greiða
meira en vexti og helstu afborganir.
Það verða mikil viðbrigði fyrir þjóð
sem var í hópi fimm ríkustu þjóða
heims fyrir bankakreppuna sem
reið yfir í október 2008.