Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.2009, Blaðsíða 29

á m i ð v i k u d e g i
Þrefaldur Páll
Óskar
Páll Óskar og Monica Abendroth
hörpuleikari halda tvenna tónleika
á Menningarnótt í Listasafni Ein-
ars Jónssonar, klukkan 16 og aftur
klukkan 18. Þau munu flytja vinsæl-
ustu lög Palla í sérstökum útsetning-
um fyrir hörpuna, auk ýmis annars
góðgætis af efnisskránni þeirra.
Þetta er kjörið tækifæri til að hlusta á
góða tónlist og upplifa listaverk Ein-
ars Jónssonar um leið. Aðgangur er
ókeypis svo það borgar sig að mæta
tímanlega. Seinna um kvöldið verð-
ur Páll Óskar í diskóstuði en hann
endar stórtónleikana í Hljómskála-
garðinum þar sem hann stígur á svið
klukkan 22.
fimmta ljÓða-
hátíð Nýhils
Höfundaforlagið og ljóðafabrikk-
an Nýhil stendur fyrir ljóðahá-
tíð 19. til 23. ágúst og hefst hún
því í dag. Þetta er í fimmta skipti
sem hátíðin er haldin og munu
erlend skáld og íslensk lesa upp
auk þess sem boðið verður upp á
málþing, bókamarkað, vídeó-
ljóðasýningu og „open-mic“-
kvöld. Á meðal erlendra gesta há-
tíðarinnar eru Dmitry Golynko,
Mette Moestrup, Morten Sønd-
ergaard og Palle Sigsgaard. Í hópi
íslensku skáldanna sem lesa eru
þau Haukur Már Helgason, Arn-
grímur Vídalín, Halldóra Kristín
Thoroddsen, Ingólfur Gíslason,
Jón Örn Loðmfjörð, Kristín Svava
Tómasdóttir og Haukur Ingvars-
son. Sjá dagskrá hátíðarinnar á
nyhil.blogspot.com.
VoNarstjarNa á
BatteríiNu
Woodpigeon, Retro Stefson og
Skakkamanage spila á tónleikum á
Batteríinu (gamla Organ) á fimmtu-
daginn. Woodpigeon kemur frá Kan-
ada og er hugarfóstur söngvarans
og lagahöfundarins Mark Hamilt-
on. Hann vakti verðskuldaða athygli
í heimalandinu fyrir sína fyrstu
plötu, Songbook, og er stundum
líkt við Sufjan Stevens, Fleet Foxes
og Grizzly Bear. Önnur breiðskífa
Woodpigeon, Treasury Library Can-
ada, hefur hins vegar náð langt út
fyrir Kanada og fengið glimrandi
dóma hjá tónlistargagnrýnendum
um heim allan og er hljómsveitin
nú af mörgum talin nýjasta vonar-
stjarna kandísku tónlistarbylgjunn-
ar. Miðaverð er 1.000 krónur og er
miðasala hafin á Midi.is.
Já, myndin fjallar sem sagt um tvo
geðsjúklinga sem taka fjölskyldu í
gíslingu og dunda sér við að pynta
hana sér til yndisauka og fróunar...
saltkjöt og baunir, túkall. Flóknara
er það nú ekki. Þetta hljómar eins
og mynd sem þú gengur út af fyrir
hlé. En af hverju eru góðir leikarar á
borð við Tim Roth og Naomi Watts
þarna? Af hverju er myndin næst-
um tveir tímar? Af hverju er þetta til
sýnis hjá Græna ljósinu? Af hverju
er metnaðarfullur þýskur leikstjóri
á borð við Michael Haneke að leik-
stýra nákvæmri endurgerð á eigin
ræmu sem hann gerði í Þýskalandi
fyrir tíu árum? Hvað er svona mik-
ilvægt?
Hér veltir Haneke fyrir sér of-
beldi í kvikmyndum og hvernig það
eitt og sér hrífur með sér ófáan bíó-
gestinn. Hann gerir áhorfandann
samsekan snargeðveikum ódæðis-
mönnunum sem eru í raun fulltrúar
blóðþyrstra bíógesta. Í samræmi við
það ræða þeir beint í linsuna, beint
við áhorfandann, á hápunktum
pyntingaferlisins. Óþverrarnir eru
án efa ógeðfelldustu uppaviðbjóðir
sem sést hafa á filmu.
Mikið er um hæg undarleg skot
með lítilli hreyfingu og langar senur
sem sýna sársauka og sorg fórnar-
lambanna. Andlegt ofbeldi er yfir-
þyrmandi ólíkt hefðbundnum slík-
um myndum þar sem menn verða
helst að missa nokkra útlimi til að
það teljist nógu hart. Klisjan að hafa
sæta stelpu sem væflast um á nær-
fötum er hér til staðar en hún er
„venjulega“ vaxin í venjulegum nær-
fötum, með ljót sár í andliti og ekki
„skuggalega heit“ að hætti hryll-
ingsmynda. Ýmislegt er hér frum-
legra en í slíkum ofbeldismyndum
en er það nóg?
Þessa pælingu Haneke væri hægt
að klára í stuttri stuttmynd eða tón-
listarmyndbandi, samt væri hún
sennilega enn þá langdregin. Upp-
byggingin er hæg og svæfandi þrátt
fyrir reglulegar blóðsúthellingar.
Í lok dags sitjum við uppi með til-
gangslítið sársaukaklám, ofbeldis-
og sadistarunk, hallæri og kjaftæði
... listræna Sög 5. Afraksturinn birt-
ist manni sem pervertísk ofbeldis-
mynd sem hefur verið djössuð upp
með smá artí flimmeri svo hún endi
ekki bara á vídeóleigum í hjólhýsa-
hverfum Wisconsin.
Erpur Eyvindarson
Listrænt sadistahallæri
Þessi frumraun Þóru Tómasdóttur
sem leikstjóri fjallar um sigurför ís-
lenska kvennalandsliðsins í fótbolta.
Ferðin hefst með ósigri Íslands gegn
Slóveníu og leiðir okkur á Evrópu-
mótið í Finnlandi. Til að fylla fram-
vinduna enn frekar er tekinn sérstak-
ur fókus á nokkra leikmenn: Margréti
Láru, Grétu Mjöll Samúelsdóttur,
Söru Björk Gunnarsdóttur, Eddu
Garðarsdóttur, Hólmfríði Magnús-
dóttur og Katrínu Jóns. Fréttaþulur
Ríkissjónvarpsins tengir saman kafl-
ana með fréttalestri af gengi liðsins.
Mig grunar að það sé tekið upp sér-
staklega fyrir myndina því hann tal-
ar um kvennalandsliðið sem „lands-
liðið“ án þess að taka fram kynið á
undan, eins og er frekar gert með
karlaliðin. Myndin sýnir eilítið fram
á hvernig viðeigandi orðanotkun er
hluti af leið kvennafótbolta til þeirrar
viðurkenningar sem honum ber. Í því
samhengi er frábært að sjá karlkyns
þjálfarann tala í kvenkyns fyrstu per-
sónu fleirtölu, „við gætum allar gert
betur“ o.s.frv.
Uppbygging myndar og fókus á
leikmenn er fínn þótt fyrstu viðtölin
gerist hægt og vanti brodd. En mynd-
in er í heild frekar hröð, hér eru engir
dauðir punktar og hún sækir á eftir því
sem fram líður. Útlit er fínt og dram-
atískt í upphafsatriði en rennur síðan
í ákveðinn farveg sjónvarpsmynda-
áferðar. Einnig vantar nákvæmari
„íþróttalegri“ tökur í leikjasenum
að fráskildum stærri leikjunum eins
og í Frakklandi. Myndin gerir vel í
að halda sér frá alvarlegu fótboltar-
únki og höfða þannig til fleira fólks
en bara hörðustu fótboltamanna.
Myndin dregur ekkert úr því að stelp-
ur eru stelpur, gera hluti oft öðru-
vísi og hver sem er hlýtur að hrífast
af metnaði og ákveðni liðsins. Flott
dæmi um það er kombakkið gegn
Slóvenum eftir tap fyrir þeim sem
við sjáum í upphafi myndar. Hann
er líka frábær boltinn og hasarinn
sem birtist í 6-0 leiknum gegn Grikk-
landi. Nóg að gerast þar. Hinsveg-
ar er hljóðið ekki nógu gott, hnökr-
ar í upptöku og vont mix bitnar á því
sem stelpurnar hafa að segja. Tónlist
er fín þótt hún hljómi stundum eins
og eitthvað af lagernum sem er mát-
að við atriðin í skyndi en ekki samið
sérstaklega. Kannski eru hljóðgæðin
líka að draga úr tónlistinni.
Það vantar meira af persónuleg-
um samskiptum stelpnanna í sætu
og súru enda nær myndin sínum
hæstu hæðum þar. Til dæmis um-
ræðan um það hvernig Mogginn not-
aði mynd af Grétu Mjöll nefbrotinni,
hvernig stelpurnar detta í risavaxinn
nammisekk eftir ósigur, barnið sem
truflar fund þjálfara með liðinu og
það er líka fyndið að sjá Írastelpurnar
dettandi á hálffrosnum Laugardals-
vellinum í októberleik. Þegar þeim
er bannað að nota ákveðna tegund
af spennum í leik fara af stað um-
ræður í kvennaklefanum sem maður
hefði viljað heyra orð fyrir orð. Frá-
sögn Grétu Mjallar um hvernig hún
dettur úr baráttunni sökum meiðsla
nær hæðum. Sagan af kærustupar-
inu í landsliðinu sem er þar að auki
í sitt hvoru liðinu utan landsliðs er
of spennandi til að fara ekki dýpra í
það.
Þrátt fyrir tæknilega hnökra vant-
ar ekki hjarta í myndina. Fótbolta-
og kvikmyndastelpur skila hér af sér
gríðarlega mikilvægu stykki sem á
erindi við alla, ekki síst þeirra sem
vilja leiðrétta stöðu kvennafótbolta
á Íslandi. Maður sér hve miklu stelp-
urnar fórna, of oft fyrir hálftómum
áhorfendapöllum eins harðasta víg-
is karlrembu og pungfýlu. Stelpurnar
okkar munu ná að sigra það vígi með
því einfaldlega að gera það sem þær
gera best, að spila góðan bolta. Því ís-
lenska kvennalandsliðið er nefnilega
ekkert „kjellingakjaftæði“.
Erpur Eyvindarson
Stelpurnar okkar mikilvæg
mynd sem á erindi við alla.
MYND Rakel ÓSk SiguRðaRDÓttiR
fÓkus 19. ágúst 2009 miðVikudagur 29
Fyndnir leikir Tilgangslítið sársaukaklám segir gagnrýnandi.
Funny Games
leikstjóri: michael Haneke
aðalhlutverk: Naomi Watts, Tim Roth,
michael Pitt, Brady Corbet
kvikmyndir
Heimildar-
myndin
stelpurnar okkar
leikstjóri: Þóra Tómasdóttir
kvikmyndir
ekkert
„kjelliNga-
kjaftæði“
MYND ODDvaR
hVað heitir lagið?
„Henni líkar ekki þrældómur,
hún mun ekki sitja og sníkja.
En þegar ég er þreyttur og ein-
mana hún leiðir mig í rúmið.“
Svar: Rebell Yell með Billy idol