Dagblaðið Vísir - DV - 01.03.2010, Blaðsíða 12

12 MÁNUDAGUR 1. mars 2010 FRÉTTIR
Innan ríkisstjórnarinnar velta menn
fyrir sér þeirri stöðu sem gæti kom-
ið upp að lokinni þjóðaratkvæða-
greiðslu þar sem samningurinn frá
því um áramótin yrði felldur.
Að óbreyttu verður þjóðarat-
kvæðagreiðslan á laugardag.
Í forystu VG fjölgar þeim sem telja
að við slíkar aðstæður væri tímabært
fyrir ríkisstjórnina að segja af sér.
Á það er að líta að enginn hefur
beinlínis farið fram á að ríkisstjórnin
víki eða segi af sér. En þessari skoð-
un vex fiskur um hrygg vegna þess
að menn telja óraunhæft að halda
áfram stjórnarsetu í ríkisstjórn sem
gengur aldrei að vísum meirihluta
á þingi vegna sundurlyndis innan
VG. Næstu skref í mikilvægum mál-
um, þar með töldu Icesave-málinu,
verði að taka af ríkisstjórn með skýrt
umboð og skýran og afdráttarlausan
meirihluta.
Þessi skoðun nær inn í raðir ráð-
herra VG enda merkjanlegt að vonir
þeirra hafa dofnað að undanförnu
um að nægilegar sættir takist við
róttækan Ögmundararminn um
áframhaldandi vinstristjórn í
landinu. Sögulegt tækifæri
þessara flokka til þess að
sitja einir að landsstjórn-
inni gæti runnið út í
sandinn í þessari viku
eða þeirri næstu eftir því
hvernig úr spilast í Icesa-
ve-deilunni.
Hugað að breytingum
á stjórnarmynstri
Á móti þessu stendur að
forysta stjórnarflokkanna
vill ógjarnan verða völd að
stjórnarkreppu í þann mund
sem skýrsla rannsóknar-
nefndar Alþingis um banka-
hrunið verður birt. Ætlunin er
að birta skýrsluna 11. eða 18.
mars næstkomandi.
Endurtekinn frestur á birtingu
skýrslunnar fer illa í ríkisstjórnina.
Innan hennar er spurt hvers vegna
þeir 12 einstaklingar, sem fengu að
njóta andmælaréttar, fái svo lang-
an tíma til að móta viðbrögð sín og
björgunaraðgerðir í eigin þágu á
sama tíma og þingið fær ekkert að sjá
né heyra um efni skýrslunnar. Þetta
er talið einkennilegt og í hæsta máta
óeðlilegt.
Ef til stjórnarslita kemur án þess
að þing verði rofið verður það hlut-
verk Ólafs Ragnars Grímssonar, for-
seta Íslands, að kanna hvort til sé
starfhæfur meirihluti í þinginu.
Án kosninga er ógerningur
að mynda tveggja flokka stjórn
án þátttöku Samfylkingarinn-
ar. Hún hefur 34 manna meiri-
hluta á þingi með VG. Sá meiri-
hluti hefur verið afar veikur
vegna klofnings í röðum VG.
Hinn möguleikinn er
að mynda 36 þingmanna
meirihluta með Samfylk-
ingu og Sjálfstæðisflokkn-
um.
Þeirri hugmynd hef-
ur einnig verið hreyft
innan forystu VG, að
Samfylkingin og VG
taki annaðhvort Fram-
sóknarflokkinn eða Sjálf-
stæðisflokkinn inn í ríkis-
stjórnina. Með því móti gæti órólega
deildin í VG haft sína hentisemi í
stjórnarandstöðu, hvort heldur væri
vegna andstöðu við Alþjóðagjald-
eyrissjóðinn, Icesave-samninga eða
ESB-aðildarumsóknina.
En meinbugir geta einnig verið á
þessum kosti, til dæmis ef Sjálfstæð-
isflokkurinn fengi illa útreið í skýrslu
rannsóknarnefndar Alþingis.
Öll spjót á Steingrími
Ekkert er gefið um það hver fengi
umboð til stjórnarmyndunar segi
ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur
og Steingríms J. Sigfússonar af sér.
Líklegt má þó telja að það hafni hjá
stærsta flokknum, Samfylkingunni.
Það gæti einnig lent hjá Steingrími,
telji hann sig geta teflt fram starf-
hæfum meirihluta á þingi. Stein-
grímur er líkast til sá stjórnmála-
foringi í landinu sem nýtur mesta
traustsins meðal þjóðarinnar um
þessar mundir.
Enn einn möguleikinn er að efna
til þingkosninga sem gætu hugs-
anlega farið fram samhliða sveitar-
stjórnakosningunum í vor.
Hvað sem öðru líður
fjölgar nú þeim á stjórn-
arheimilinu sem telja
fullreynt að ekki verði
lengra komist með
hluta þingflokks
vinstri-grænna í
stjórnarandstöðu.
Verði þetta raunin
blasir sú þversögn við
Ögmundar-armin-
um, sem kveðst ekki
vilja svíkja kjósendur
sína, að andóf hans
innan ríkisstjórnar og
þingmeirihlutans gæti
orðið til þess að Sjálf-
stæðisflokkurinn, sem
mesta ábyrgð stjórn-
málaflokka ber á banka-
hruninu, kæmist aftur
til valda.
Vandræði vegna Icesave-laga
Meðan þessu vindur fram eykst vilj-
inn meðal stjórnarliða og jafnvel
innan stjórnarandstöðunnar að af-
nema Icesave-lögin frá 30. desember
og blása af þjóðaratkvæðagreiðsluna
sem fara á fram næstkomandi laug-
ardag.
Icesave-lögin, sem meirihluti Al-
þingis samþykkti 30. desember síð-
astliðinn, eru augljóslega orðin úrelt
þar sem betra tilboð liggur fyrir frá
Bretum og Hollendingum um lausn.
Þetta er bláköld staðreynd jafnvel
þótt um sinn verði reynt að ná enn
betri samningum í yfirstandandi
samningaviðræðum.
Vandséð er því um hvað atkvæða-
greiðslan næstkomandi laugardag
ætti að snúast. Ýmsir, þeirra á með-
al Sigmundur Davíð Gunnlaugsson,
formaður Framsóknarflokksins, og
Ásmundur Einar Daðason, þing-
maður VG, telja enn mikilvægt að
þjóðaratkvæðagreiðslan fari þrátt
fyrir þetta fram. Þeir og fleiri telja
að með því að segja nei í þjóðarat-
kvæðagreiðslu við Icesave-lög-
unum – þótt úrelt séu - geti
það bætt samningsstöðu Ís-
lendinga í deilunni við Breta
og Hollendinga og því geti
hún haft táknræna þýðingu.
Heimildir eru þó fyrir því að
Guðfríður Lilja Grétarsdótt-
ir og fleiri í röðum róttækra
vinstri-grænna hafi eftir
áramótin fundið því allt
til foráttu að vísa Icesave-
málinu í þjóðaratkvæða-
greiðslu.
Afnám laganna frá
30. desember þyrfti
að ganga hratt og ör-
ugglega því aðeins eru
fimm dagar til stefnu
fram að þjóðaratkvæða-
greiðslu. Engin leið er
að segja hvort meirihluti
er fyrir því að afnema
umrædd Icesave-lög í
skyndingu. Ennfremur er
óvíst hvort samkomulag
geti tekist um meðferð og afgreiðslu
málsins á Alþingi í vikunni. Stjórnar-
andstæðingar og aðrir á þingi, sem
enn kunna að vera hlynntir þjóðar-
atkvæðagreiðslunni, gætu tafið af-
greiðslu málsins með málþófi fram
yfir þjóðaratkvæðagreiðsluna næst-
komandi laugardag.
Ríkisstjórn í herkví
Ekki er heldur hægt um vik að fresta
þjóðaratkvæðagreiðslunni sjálfri, til
dæmis vegna samningaviðræðna
sem standa yfir. Í nýlega samþykkt-
um lögum um þjóðaratkvæða-
greiðsluna er bókstaflega tekið fram
í fyrstu grein laganna að hún skuli
fara fram eigi síðar en fyrsta laugar-
dag í mars. Því þyrfti að bera fram
frumvarp til laga um frestun þjóðar-
atkvæðagreiðslunnar.
Af sömu ástæðum og að framan
greinir er ekki víst að meirihlutavilji
sé fyrir slíkri frestun í þinginu.
Einn þingmanna VG úr „órólegu
deildinni“ svonefndu taldi í sam-
tali við DV í gær að þrátt fyrir þessar
flækjur væri yfirgnæfandi líkur á að
þjóðaratkvæðagreiðslan yrði blásin
af.
Ýmsir, sem standa nálægt sviði
atburðanna í Icesave-málinu þessa
dagana, láta sér vel líka að enn haldi
samstaða íslensku stjórnmálaflokk-
RÍKISSTJÓRNIN Í ÖNGSTRÆTI
JÓHANN HAUKSSON
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
Innan forystu VG eykst fylgi við þá hug-
mynd að slíta stjórnarsamstarfinu verði
Ice save-lögin felld í þjóðaratkvæða-
greiðslu. Nauðsynlegt er talið að mynda
ríkisstjórn með sterkt og skýrt umboð
til verka en klofningur innan VG hafi að
mestu dregið tennurnar úr núverandi rík-
istjórn.
Ögmundur Jónasson Ríkisstjórnin
er í herkví og hefur ekki meirihluta til
að afnema úrelt Icesave-lög eða fresta
sérkennilegri þjóðaratkvæðagreiðslu.
Jóhanna Sigurðardóttir
Tveggja flokka stjórn er aðeins hægt
að mynda með Samfylkingunni. Snýr
hún sér að Sjálfstæðisflokknum?