Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2010, Blaðsíða 8

8 MÁNUDAGUR 17. maí 2010 FRÉTTIR
Sigurður Einarsson, fyrrverandi
stjórnarformaður Kaupþings, bjó frítt
í lúxushúsnæðinu sem hann keypti
á rúma tvo milljarða króna í Vest-
ur-London árið 2008. Sigurður gerði
samkomulag við stjórn bankans í maí
það ár um að bankinn leigði af hon-
um húsið og keypti nýjan húsbúnað
í það fyrir margar milljónir. Sigurð-
ur var eftirlitslaus í útibúi bankans í
London þar sem hvorki innri né ytri
endurskoðendur bankans fylgdust
með bruðlinu. Rannsóknarnefnd Al-
þingis gerir alvarlegar athugasemdir
við þetta í skýrslu sinni.
Í skýrslu rannsóknarnefndar er
fjallað um samning stjórnar Kaup-
þings við Sigurð Einarsson, þáverandi
stjórnarformann bankans, um þátt-
töku bankans í húsnæðiskostnaði Sig-
urðar vegna búsetu og starfs í London
eftir að verkefni hans fyrir bankann
fluttust þangað.
Á fundi stjórnar Kaupþings 28.
maí 2008 samþykkti stjórnin beiðni
Sigurðar um að bankinn leigði af
honum tveggja milljarða króna lúx-
ushúsnæðið sem hann hafði keypt
og bankinn fjármagnaði. Þriðji aðili
skyldi meta hvort leigukjör bankans
vegna húsnæðisins væru ásættanleg
að því er segir í skýrslu rannsóknar-
nefndar Alþingis um starfskjör Sig-
urðar Einarssonar og dularfullt útibú
bankans í Bretlandi.
Bjó frítt í lúxusíbúðinni
Sigurður hafði fengið lán frá Kaup-
þingi í Lúxemborg til að fjármagna
kaup á húsnæðinu en leiguverðið
sem bankinn gekkst inn á að greiða
Sigurði var ákveðið sem nam kostn-
aði og afborgunum af láninu. Sigurð-
ur bjó því í raun frítt í húsnæðinu í
vesturhluta London sem hann hafði
keypt á gríðarlegu yfirverði á 10,5
milljónir punda, þegar almennt sölu-
verð á fasteignum á svæðinu var 4–5
milljónir punda.
Auk þess að standa straum af af-
borgunum af láninu og öðrum kostn-
aði við lúxusvillu Sigurðar lagði bank-
inn til greiðslu vegna húsbúnaðar
á einkaheimili Sigurðar í London
24. september 2008. Alls 57 þúsund
pund, eða um 9 milljónir króna.
Í skýrslu rannsóknarnefndarinnar
kemur fram að þrátt fyrir ítrekaða eft-
irgrennslan hafi hún ekki fengið gögn
í hendur sem sýna hvernig staðið var
að endurgreiðslu þessara fjármuna.
Útibú Kaupþings í London hafi innt
af hendi ofangreindar greiðslur vegna
húsaleigu og húsbúnaðar.
„Starfsemi þess útibús virðist ekki
hafa verið háð eftirliti innra eftirlits
eða endurskoðunar Kaupþings á Ís-
landi og aðkoma ytri endurskoðenda
virðist líka hafa verið takmörkuð,“
segir í skýrslunni.
Óeðlilegt og fokdýrt útibú
Í skýrslunni kemur fram að árið 2005
hafi komið fram ábendingar af hálfu
breskra skattayfirvalda um að ekki
væri eðlilegt að kostnaður sem tengd-
ist stjórnarformanni Kaupþings væri
færður til gjalda hjá litlu dótturfé-
lagi bankans í Bretlandi á þeim tíma,
Kaupthing Ltd. Samband milli tekju-
færslu og gjaldfærslu í reikningi fé-
lagsins væri rofið með þessum hætti.
Í framhaldi af þessum athugasemd-
um stofnaði Kaupþing útibú móður-
félagsins í Bretlandi.
Heildarkostnaður vegna reksturs
útibúsins í Bretlandi frá maí 2005 til
október 2008 nam hvorki meira né
minna en 1.311,5 milljónum króna.
Auk Sigurðar Einarssonar starfaði
einn aðstoðarmaður í útibúinu á fyrri
helmingi tímabilsins en heilir tveir á
seinni hluta þess.
Rannsóknarnefnd Alþingis ósk-
aði eftir því við Kaupþing að gerð yrði
grein fyrir helstu útgjöldum útibús-
ins, hvernig hefði verið háttað með-
ferð þessara gjalda í reikningsskilum
bankans, hvernig innra eftirlit bank-
ans hefði komið að útibúinu og jafn-
framt innri og ytri endurskoðun. Allt
frá miðju ári 2009 leitaði rannsókn-
arnefndin eftir svörum við þessum
spurningum en fyrirspurnir hennar
báru takmarkaðan árangur.
„Þar kemur fyrst til að fylgigögn
bókhalds útibúsins voru vistuð hjá
dótturfélagi í London en bókhalds-
gagn sem færsla í bókhaldi samstæð-
unnar byggðist á var samandregið yf-
irlit á einni A4 blaðsíðu. Ytra eftirlit
bankans var óvirkt gagnvart útgjöld-
um þessa útibús í London og einnig
innri endurskoðun.“
Glórulaus endurskoðandi
enn í bankanum
Rannsóknarnefndin kallaði innri
endurskoðanda Kaupþings, Lilju
Steinþórsdóttur, til skýrslutöku
þann 7. september 2009. Fram
kemur í máli Lilju að hún hafi
ekki vitað betur „en að þetta
væri bara inni í öllu „geiminu“
og þá undir eftirliti bæði fjár-
málasviðs og fjármálastjóra
og ytri endurskoðanda“.
Lilja viðurkennir síð-
an að hún hafi fyrst frétt
að útibúið væri í raun
eftirlitslaust í „þessari
rannsókn“. Samkvæmt
starfsmannaskrá Ar-
ion banka starfar Lilja
enn hjá bankanum.
Lilja var spurð að því
hvernig svona nokk-
uð hefði getað gerst
og hún svaraði:
„[É]g held að það sé
vegna mjög, bæði vegna
þess, eins og þú segir, að
þetta var stjórnarfor-
maðurinn, svona ef
maður reynir
bara
að líta á sálfræðina á bak við þetta,
og þetta er ekkert endilega það eina
sem stjórnendur bankans voru að
taka til sín án þess að það væri eft-
irlit með því.“
Ytri endurskoðendur bankans,
KPMG, voru spurðir hvort þeir
hefðu endurskoðað starfsemi úti-
búsins í London þar sem kom fram
að útgjöld Sigurðar Einarssonar
hefðu ekki verið skoðuð sérstak-
lega. Meðal kostnaðar undir þeim
lið hefðu verið laun Sigurðar og
kostnaður við húsnæði í London
sem hvort tveggja hefði verið tal-
ið honum til skattskyldra tekna og
hluti launaskýringar í ársreikningi
sem endurskoðaður hefði verið.
Eftirlitslaus sjálftaka Sigurðar
Í ályktunarkafla 3. bindis, 10. kafla,
skýrslu rannsóknarnefndarinn-
ar um Kaupþing segir að árlegur
rekstrarkostnaður útibús Kaup-
þings í London vegna Sigurðar
Einarssonar hafi ekki verið undir
eftirlit innri eða ytri endurskoð-
enda bankans. En þar sem launa-
greiðslur og leiga Kaupþings á hús-
næði Sigurðar fóru allar í gegnum
útibúið hafði rannsóknarnefndin
ekki undir höndum þau gögn sem
gerðu henni kleift að kanna launa-
greiðslur til stjórnarformanns-
ins fyrrverandi með sama hætti
og annarra forsvarsmanna
bankans.
„Það hefði átt
að vera sérstakt
áhersluatriði
stjórnar bank-
ans og ytri end-
urskoðanda að
fylgjast með út-
gjöldum sem
tengdust stjórn-
arformanni þar
sem hann var
jafnframt í fullu
starfi hjá bankan-
um.“
Sigurður Einarsson, fyrrverandi stjórnarformaður Kaupþings, bjó frítt í lúxushúsnæðinu sem hann keypti
á rúma tvo milljarða króna í Vestur-London árið 2008. Sigurður gerði samkomulag við stjórn bankans í
maí það ár um að bankinn leigði af honum húsið og keypti húsbúnað í það fyrir margar milljónir. Útibúið í
London var hvorki undir eftirliti innri né ytri endurskoðenda bankans þrátt fyrir milljarða rekstrarkostnað.
Sigurður lék lausum hala í London.
EFTIRLITSLAUS SJÁLFTAKA
SIGURÐAR Í LONDON n Heildarkostnaður við rekstur útibúsins nam á tímabilinu 1.311,5 milljónum króna. Hann skiptist
þannig að 759,7 milljónir kr. eru
vegna launaútgjalda, eða um 58%
af heildarkostnaðinum, og 551,8
milljónir kr. vegna annars kostnaðar,
eða 42% af heildarkostnaðinum.
Bónusgreiðslur voru 28% af heildar-
launakostnaði eða 213,4 milljónir kr.
á tímabilinu. Ef heildarlaunakostnaði
er skipt á 2,5 stöðugildi alls tíma-
bilsins að jafnaði nemur hann 131
milljón kr. á ári. Á árinu 2007 hækkar
húsnæðiskostnaður frá árinu áður
um 30 milljónir kr. og ferðakostnaður
um svipaða fjárhæð.
HEIMILD: SKÝRSLA RANNSÓKNARNEFNDAR
ALÞINGIS. 3. BINDI, BLS. 92.
Eftirlitslaust útibú
SIGURÐUR MIKAEL JÓNSSON
blaðamaður skrifar: mikael@dv.is
Sigurður og lúxusinn Sigurður keypti íbúð á besta stað í London fyrir rúma tvo milljarða króna. Bankinn
lánaði honum fyrir kaupunum og borgaði síðan af láninu fyrir hann og rúmlega það.