Dagblaðið Vísir - DV - 09.07.2010, Blaðsíða 35

föstudagur 9. júlí 2010 viðtal 35
Valgeir er fæddur á áratugnum þegar rokkið hóf innreið sína um gjörvallan heim, þeim sjötta. Kannski það hafi orðið til þess að hann fetaði fyrst tón-
listarbrautina, menntaði sig í þeim geira eftir
uppvaxtarár í Vogahverfinu í Reykjavík og starf-
aði meðal annars sem tónlistarkennari í fjögur
ár og spilaði með popphljómsveitunum Cabaret,
Haukum og Tíbrá. En þegar nokkur ár voru í þrí-
tugsafmælið skráði Valgeir sig í Leiklistarskóla
Íslands þar sem hann var elstur í bekknum. Og
eftir útskriftina árið 1987, þá nýorðinn þrjátíu og
eins árs, átti sko að taka lífið með trukki.
„Ég stökk með miklum ákafa út úr leiklistar-
skóla og ætlaði að sigra heiminn. Ég fékk fullt
af tækifærum og gerði margt. Og ég gerði bara
of mikið. Ég fékk meira að segja áfallastreitu
nokkrum árum eftir útskriftina því ég var ekkert
að höndla þetta. Maður var svo ofboðslega frjór
og bilaður,“ segir Valgeir og hlær. „En það var
heilmargt gott sem kom út úr þessu og ég hafði
ómælda ánægju af þessu og fékk alls konar við-
urkenningar og verðlaun.“
Áfallastreitan hafði sýnileg áhrif á Valgeir.
Hármissir var eitt af því. „Hárið datt bara af vegna
streitu. Mig langaði að gera allt saman í leikhús-
inu – skrifa leikritið, leikstýra því, leika aðalhlut-
verkið, búa til músíkina og söngtextana. Bara allt
saman. Ég fékk líka tækifæri til þess, sem maður
er mjög þakklátur fyrir.“
Valgeir segist hvorki hafa verið lagður inn
vegna streitunnar, né hafi hún haft langvarandi
áhrif á heilsu hans. „En þetta var of stór skammt-
ur of stressi. Þetta voru svona tíu ár þar sem ég
var alveg á fullu gasi. Svo fór þetta að minnka og
ég fór að hafa áhuga á fleiri hlutum.“
Hirðulaus um verk sín
Valgeir hefur skrifað og leikstýrt fjölda leikverka,
meðal annars með Stoppleikhópnum, auk þess
að semja lög og söngtexta. Hann hefur ekki tölu
á öllum þeim leikverkum, lögum og textum sem
hann hefur samið.
„En það örugglega til einhvers staðar á fer-
ilskrá. Ég er óttalega hirðulaus um þessi verk
mín. Það er kannski vegna eðlis leiklistarinn-
ar, hún er svo mikil list augnabliksins. Þú skrif-
ar upp eitthvað handrit og það er auðvitað ekki
bókmenntaverk heldur meira vinnuplan sem
þú notar til þess að æfa upp sýningu. Það er oft
hringt í mig og ég spurður hvort ég eigi textann
að hinu eða þessu verki eftir mig. Yfirleitt á ég
hann ekki,“ segir Valgeir hlæjandi.
Eitt þeirra verka sem liggja eftir hann á þessu
frjóa tímabili varð til þegar Valgeir var fastráð-
inn leikari við Leikfélag Akureyrar árin 1990 til
1992. „Þá skrifaði ég söngleikinn Tjútt og tregi,
og samdi auðvitað öll lögin og söngtextana með-
fram því að leikstýra uppfærslunni. Það var æð-
islegt - þetta tókst vel upp og aðsóknin var mik-
il. Ég er reyndar að skoða það hvort ég geti ekki
endurunnið þennan söngleik til að setja hann
aftur upp.
Þetta er býsna skemmtilegt verk sem gerist á
Íslandi á sjötta áratugnum. Það er mikil gerjun
í gangi, það eru verkföll, rokkið er að koma og
svona. Þetta gæti alveg staðist tímans tönn og
músíkin er fín. Síðustu ár hafa varla verið settir
upp aðrir söngleikir en Hárið, Jesus Christ Su-
perstar og aðrir af þessum þekktustu útlensku,
en það er kannski kominn tími á svona íslenskan
söngleik aftur. Ég er alla vega búinn að biðja um
að fá handrit að þessu frá bókasafni LA því ég á
auðvitað ekki handrit að þessu!“
Dularfullur byssumaður
óboðinn á Heimilinu
Einhverjir muna eflaust eftir því síðastliðinn vet-
ur þegar rætt var við Valgeir í fréttaskýringaþætt-
inum Fréttaaukanum í Ríkissjónvarpinu þar sem
óupplýst morðmál á leigubílstjóra í Reykjavík
var til umfjöllunar. Morðið var framið árið 1968.
Rannsóknin sem fylgdi í kjölfarið varð strax mjög
umfangsmikil án þess að nokkur haldbær spor
fyndust eftir ódæðismanninn. Fljótlega kom
þó í ljós að leigubílstjórinn, sem hét Gunnar S.
Tryggvason, hafði verið myrtur með afar sjald-
gæfri byssu og skömmu síðar var maður nokkur
handtekinn, grunaður um morðið.
Segja má að Valgeir hafi tvenns konar teng-
ingu við málið. „Ég tengist þessu annars vegar
þannig að mamma mín og sá sem var handtek-
inn fyrir morðið voru æskuvinir. Hann var leigu-
bílstjóri og í raun heimilisvinur og skutlaði okkur
krökkunum oft eitthvert ef á þurfti að halda.
Mamma var mjög veik manneskja, var virk-
ur alkóhólisti og átti við geðtruflanir að stríða,
og án þess að ígrunda það eitthvað ákvað hún að
gerast málsvari vinar síns. Hún bjó til fjarvistar-
sönnun fyrir hann í þeirri von að hann yrði lát-
inn laus, bjó til einhverjar sögur og flækti málin
frekar en hitt. Þetta var ofsalega leiðinlegt og var
ekki til þess að bæta þá óvissu sem ríkti í málinu.
Svo var það einn sunnudagsmorgun, um ári
eftir morðið, að mamma var einhvers staðar úti
á djammi og ég og eldri systir mín því ein heima.
Þá kom allt í einu einhver maður inn í íbúðina
okkar. Hann gekk bara inn, settist við eldhús-
borðið okkar og dró upp skammbyssu. Ég man
að ég varð ofboðslega hræddur,“ segir Valgeir og
dregur seiminn í „ofboðslega“.
„Hann fór svo að sýna mér byssuna, „þar sem
ég væri strákurinn á heimilinu“, sagði hann,“
heldur Valgeir áfram. „Svo gumaði hann sig af
því að hafa myrt Gunnar leigubílstjóra. Mér skilst
að byssan sem notuð var við morðið hafi gengið
á milli manna, og það eru líkur á því að byssan
sem maðurinn var með hafi verið sú byssa, án
þess að ég viti það fyrir víst. Byssan sem var not-
uð við morðið var víst úr safni Jóhannesar á Borg
sem var mikill byssusafnari. Grunurinn beindist
að þessum vini mömmu af því að hann hafði ver-
ið að vinna um tíma hjá Jóhannesi á Hótel Borg.“
fékk martraðir í mörg ár
Valgeir, sem var þrettán ára þegar þetta gerist,
hafði séð myndir af morðvopninu í blöðunum
og sú byssa var samskonar og sú sem huldu-
maðurinn sem kom heim til hans var með.
„Ég lék mér mikið með leikfangabyssur þegar
ég var lítill strákur, eða fram að þessu, og sá al-
veg að þetta var engin leikfangabyssa. Hann var
mjög ógnvekjandi og ég fór í algjört panikk þeg-
ar hann veifaði byssunni. Hann var drukkinn, og
kannski á einhverjum lyfjum. Hann var alla vega
í sérkennilegu ástandi. Eftir að hafa verið inni á
heimilinu okkar í svona tíu til fimmtán mínútur
fór hann.
Ég hef aldrei vitað hvaða maður þetta var. Það
voru svo getgátur um hver þetta gæti hafa verið
en það fékkst aldrei staðfest.“
Valgeir segist aldrei hafa talað um þessa ógn-
vekjandi heimsókn mannsins fyrr en í sjónvarp-
inu síðasta haust. „Ég lokaði alveg á þetta. Systir
mín hafði einstaka sinnum spurt mig út í þetta,
en þá mundi ég ekkert eftir þessu. Svo þegar
byrjað var að hræra í þessu þá einhvern veginn
kom þetta til baka.
En ég fékk alltaf eina martröð sem hlýtur að
tengjast þessum minningum mínum og sótti á
mig í mörg ár á eftir. Hún er þannig að ókunn-
ugur maður skýtur mig í magann með skamm-
byssu. Og ég fann ótrúlega sterkt fyrir kúlunni,
fann hvernig málmurinn borast inn í holdið.
Þetta er versta martröð sem ég hef upplifað og ég
fékk hana margoft.
Uppfrá þessu atviki hef ég líka verið logandi
hræddur við skotvopn. Ég er mikill veiðimað-
ur, það er stangveiðimaður, en skotveiði gæti ég
aldrei stundað af þessum sökum. Ef ég veit af
skotvopni einhvers staðar nálægt mér verð ég al-
veg skelfingu lostinn.“
Lögreglan fann byssuna sem talið er að hafi
verið notuð við morðið, í hanskahólfi leigubíls
vinar mömmu Valgeirs. „En ef maður hugsar
aðeins út í þetta, myndirðu geyma morðvopn-
ið í hanskahólfinu á bílnum þínum ef þú værir
leigubílstjóri og hefðir myrt einhvern? Það væri
ekki mjög gáfulegt, og því veltir maður fyrir sér
hvort byssunni hafi verið plantað þarna. En það
eru margar sögur alltaf í gangi um þetta mál og
maður veit ekki hverju maður á trúa.“
Umræddur maður sat lengi í gæsluvarðhaldi
en var aldrei sakfelldur. Almenningur felldi þó
sinn dóm.
fellDi tár í sjónvarpsviðtali
Eftir því sem Valgeir kemst næst hefur Elín Hirst,
sem var með umfjöllunina um málið í Frétta-
aukanum, eitthvað verið að fylgja málinu eftir
til þess að reyna að komast til botns í því. Hann
hefur aftur á móti ekki fengið neitt símtal frá lög-
reglunni. Viðtalið við Valgeir vegna málsins var
tekið upp síðastliðið haust og sýnt í sjónvarpinu
skömmu síðar.
„Ég fékk viðbrögð frá ættingjum mannsins
sem var handtekinn fyrir morðið. Ég lét tilleiðast
að tala um þetta á þeim forsendum að þetta gæti
orðið til þess að hreinsa hugsanlega saklaus-
an mann af ásökun um framið morð. En ég get
auðvitað ekki dæmt um það, ég var bara krakki.
En ég ákvað samt að segja frá minni upplifun af
þessu máli.“
Valgeir felldi tár í umræddu viðtali. Aðspuð-
ur segist hann vissulega hafa fengið viðbrögð við
því. „Ég hélt nú að þetta yrði klippt út. En jújú,
ég fékk alls konar skilaboð, flest jákvæð. Mörg-
um fannst ég sýna kjark. En svo er auðvitað fullt
af fólki sem finnst þetta örugglega eitthvað am-
erískt væl. Ég var ennþá í niðurbroti eftir skilnað-
inn þegar viðtalið var tekið og það hefur örugg-
lega haft sitt að segja,“ segir Valgeir en hann og
konan hans til 23 ára skildu að skiptum nokkrum
vikum fyrir viðtalið.
„En ég er ekkert ósáttur við að hafa fellt tár og
það hafi verið sýnt í sjónvarpinu. Þetta er bara
augnablik sem festist á myndband og það verð-
ur ekkert aftur tekið. Töluð orð og tapaður mey-
dómur verða ekki aftur tekin,“ segir Valgeir og
hlær.
skilnaður mesta niðurbrotið
Valgeir kynntist Guðrúnu Gunnarsdóttur, söng-
konu og dagskrárgerðarkonu á RÚV, þegar hann
var á lokasprettinum í Leiklistarskólanum fyrir
hátt í aldarfjórðungi. Þau eiga þrjár dætur á aldr-
inum 16 til 21 árs – fyrir átti Valgeir dóttur sem nú
er 34 ára – en gengu þó ekki í það heilaga fyrr en
árið 2005. Hjónabandi þeirra Valgeirs og Guð-
rúnar lauk hins vegar í ágúst í fyrra.
Þegar skilnaðinn ber á góma rennir Valgeir
annarri hendinni hægt í gegnum svart hár sitt
áður en hann heldur áfram. „Ég óska engum
þess að standa í þessu því svona skilnaður er
alveg skelfileg lífsreynsla. Ég hef aldrei upplif-
að annað eins niðurbrot á ævi minni. Bæði var
þetta langur tími sem við Guðrún áttum sam-
an, 23 ár, og við vorum búin að ganga í gegnum
margt saman, bæði gleðistundir og erfiðleika
eins og í öllum hjónaböndum.
Hjónaband er bara fyrirbæri sem þú átt á
hættu á að glata ef þú ert ekki með hugann við
það alla daga. Það þarf í sjálfu sér ekki mikið
til. En það þarf rosalega mikla vinnu til þess að
halda svona hlutum gangandi.“ Aðspurður segist
hann ekki vilja fara nánar út í ástæður skilnaðar
síns og Guðrúnar.
Valgeir kveðst hafa fengið allt annað sjónar-
horn á hjónaskilnaði þegar hann upplifði slíkt á
eigin skinni. Fram að því hafi hann ekki kippt sér
mikið upp við það þegar hann heyrði af skilnaði
fólks.
„Ég talaði stundum af léttúð þegar ég frétti af
fólki sem var að skilja. Ég á vini sem hafa skilið
og mér hafði alltaf fundist það léttvægt. En þeg-
ar maður stendur frammi fyrir því sjálfur blas-
ir sú staðreynd við manni að svona áfall mælist
á sama skala og dauðsfall. Það er bara þannig.
Maður hefur lesið um þetta og tekur einhverja af-
stöðu til þess sem maður les, en svo þegar maður
lendir í því sjálfur þá er bara eins og trukkur keyr-
ir yfir mann. Þetta er ofboðslega vont.“
Ætlar ekki að velja eymDina
Gömlu klisjuna um að það sem ekki drepi mann
styrki mann segir Valgeir vera sanna, „... því ég
hef líka lært ýmislegt á þessu, meðal annars um
sjálfan sig. Maður upplifir þetta fyrst sem endi
heimsins, en svo uppgötvar maður að þetta er
upphafið að einhverju nýju. Þessum kafla er
lokið, þetta voru fín ár og við áttum þessar þrjár
yndislegu dætur, og svo tekur nú bara við nýtt
upphaf og nýir tímar.
Einhver lagði hönd á öxlina á mér og sagði
það taka minnst fjögur ár að jafna sig að fullu.
Ég hugsaði með mér að það kæmi ekki til greina,
það hlyti að vera einhver leið til þess að taka
minni tíma í þetta. Og ég tel mig hafa tæki og tól
til þess og fór markvisst í það að vinna mig út úr
þessu.“
Valgeir segist þó ekki hafa leitað aðstoðar
sálfræðings eða annarra fagaðila. „Nei, nei, ég
er með ókeypis þerapíu úti í bæ þar sem ég hef
Hann missti hárið af stressi nokkrum árum eftir útskrift úr leiklistarskóla því hann hegðaði sér eins og maður
sem var að falla á tíma við að sigra heiminn. Dularfullur maður með hugsanlegt morðvopn gekk inn á heimili
hans þegar hann var gutti og otaði að honum vopninu. Atvikið varð til þess að hann fékk ítrekaðar martraðir í
mörg ár á eftir og felldi tár í sjónvarpinu þegar hann rifjaði það upp. valgeir skagfjörð segir frá þessu, skilnaði
sínum, óvæntum pólitískum frama og fleiru í spjalli við kristján Hrafn guðmundsson.
Þá kom allt í einu einhver maður inn í
íbúðina okkar. Hann gekk
bara inn, settist við eldhús-
borðið okkar og dró upp
skammbyssu.
framHald á
næstu sÍÐu
eymd valkostur „Eymd er valkostur
og maður þarf að spyrja sig: „Ætla ég
að sitja fastur í þessu eða ætla ég að
halda áfram?“ mynD Hörður sveinsson